کومدوژنیک (Comedogenic) به مواد یا ترکیباتی در محصولات مراقبت از پوست و زیبایی اطلاق می شود که احتمال مسدود شدن منافذ پوست را بالا می برد و به طور بالقوه منجر به ایجاد لکه ها، جوش های سرسیاه یا آکنه می شود. این مواد به عنوان کمدوژن شناخته می شوند زیرا می توانند فولیکول های مو و غدد چربی در پوست را مسدود کنند و منجر به تشکیل کومدون ها (comedones) شوند که ضایعات آکنه غیر التهابی هستند.
مقیاس کومدون زایی، که اغلب به عنوان درجه بندی کودوژنیک یا مقیاس کمدوژنیک شناخته می شود، یک سیستم عددی است که برای ارزیابی پتانسیل مواد مراقبت از پوست و مواد آرایشی برای مسدود کردن منافذ و ایجاد آکنه یا لک های پوستی استفاده می شود. این مقیاس به افراد کمک می کند تا انتخاب های آگاهانه ای در مورد محصولاتی که روی پوست خود استفاده می کنند انجام دهند، به خصوص اگر پوست مستعد آکنه یا حساس دارند.
مقیاس کومدون زایی معمولاً از 0 تا 5 متغیر است که هر عدد نشان دهنده سطح متفاوتی از کودزایی است:
0 – غیر کومدوژنیک: موادی با درجه 0 غیر کومدون زا در نظر گرفته می شوند، به این معنی که بعید است منافذ را مسدود کنند و به طور کلی برای اکثر انواع پوست بی خطر هستند.
1 – احتمال کم: موادی که دارای رتبه 1 هستند، احتمال بسته شدن منافذ پوست و ایجاد مشکل برای اکثر افراد کم است.
2- نسبتاً کم: موادی با رتبه 2 احتمال بسته شدن منافذ را نسبتاً کم دارند اما ممکن است برای برخی افراد مشکل ساز باشند.
3 – متوسط: موادی که دارای رتبه 3 هستند احتمال بسته شدن منافذ در حد متوسطی دارند و ممکن است برای پوست های مستعد آکنه مناسب نباشند.
4- نسبتاً زیاد: موادی با رتبه 4 احتمال بسته شدن منافذ پوستی نسبتاً بالایی دارند و برای افرادی که پوست حساس یا مستعد آکنه دارند بهتر است از مصرف آنها پرهیز شود.
5- احتمال زیاد: موادی که دارای رتبه 5 هستند، احتمال مسدود شدن منافذ پوست را دارند و عموماً کمدوژنیک محسوب می شوند. به خصوص اگر پوست مستعد آکنه دارید، باید از این موارد اجتناب کنید.
توجه به این نکته مهم است که کودوژنیک بودن یک ماده می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و عواملی مانند نوع پوست و حساسیت های فردی در آن نقش دارند. بنابراین، درک رتبه‌بندی کمدوژنیک مواد می‌تواند به افراد کمک کند تا روال مراقبت از پوست خود را با نیازها و ترجیحات خاص خود تنظیم کنند.