کره شی ، شی باتر چیست و چه فوایدی برای پوست دارد؟ ، درمان پسوریازیس با روغن شی باتر ، شی باتر چیست و چه فوایدی برای پوست و مو دارد
خاستگاه درخت شی
درختان شیا (Shea trees) از غرب آفریقا تا اعلی نیل (Upper Nile) رایج هستند؛ آنها درختان شاخص (characteristic trees) ساوانا (savannah) هستند. این درخت به طور طبیعی در ساحل (Sahel) و مناطق شمالی گینه (Guinea zone) رشد می کند.
درختان شیا (Shea trees) 6 تا 12 متر ارتفاع دارند. میوه هسته‌دار تخم‌مرغی شکل 4 تا 5 در 3 سانتی‌متر است، پوسته‌ای ضخیم دارد و معمولاً تک‌دانه است. دانه‌ها شبیه میوه، سخت، قهوه‌ای و براق هستند و شبیه شاه بلوط (chestnuts) هستند. تفاله میوه رسیده قابل خوردن است. درختان شیا در 40 تا 50 سالگی به حداکثر محصول خود می‌رسند.
درخت شی (Shea) در ساوانا (Savannah) رشد می‌کند، جایی که درختان نخل روغنی (Oil Palm) به دلیل بارندگی ناکافی (Insufficient Rainfall) نمی‌توانند رشد کنند. تولیدکنندگان اصلی (Main Producers) این محصول، کشورهای غرب آفریقا (West Africa) هستند: مالی (Mali)، سنگال (Senegal)، ساحل عاج (Côte d’Ivoire)، غنا (Ghana)، گامبیا (The Gambia)، نیجریه (Nigeria) و بنین (Benin).
با وجود اینکه کره شیا (Shea Butter) یک محصول تجاری مهم (Important Article of Trade) است - در سال 2003، آفریقا 651,000 تن گردو شیا (Shea Nuts) تولید کرد - هنوز هیچ مزارع تجاری درخت شیا وجود ندارد (No Commercial Shea Tree Plantations Yet) زیرا هزینه‌ها سودآور نیستند
میوه درخت شی (shea tree) به صورت دستی جمع آوری شده و روی هم در ظروف یا گودالی (pit) انباشته می شود. سپس بخش گوشتی میوه (pulp) جدا می شود. بعد از آن، مغزها (nut) در آفتاب یا در اجاق هایی که با شاخه ساخته شده و زیر آن آتشی روشن است، خشک می شوند. روش دیگر این است که ابتدا مغزها را بپزند (cook) و سپس در آفتاب خشک کنند. برای جدا کردن پوسته (shell)، مغزها را در آسیاب های روغن (oil mill) آسیاب کرده و در سبدهای با توری درشت الک می کنند تا پوسته ها از مغزها (kernel) جدا شوند. باد ذرات ریز را به هوا می برد، پوسته ها روی زمین می ریزند و مغزها در سبد باقی می مانند. مغزها را در اجاق (oven) تفت داده و سپس در آسیاب یا هاون (mortar) به قطعات کوچک در می آورند. توده چربی (fatty mass) به صورت دستی با آب مخلوط شده و برای مدت طولانی ورز داده می شود (knead) تا تقریباً سفید شود و ناخالصی ها (impurity) از آن جدا شوند. برای این فرآیند به مقدار زیادی آب نیاز است.
عصاره به دست آمده (extract) تا زمانی که تمام آب آن گرفته شود پخته می شود (cooked)، سپس فیلتر شده (filtrated) و در نهایت بسته بندی می شود (packed).
کره شیا سیاه با بو دادن هسته ها (kernels) به مدت 15 تا 30 دقیقه در شن داغ (hot sand) یا روی آتش در ظروف مناسب (suitable containers) به دست می آید. کره خام (raw butter) به دست آمده از این روش به طور خاص برای مصارف آشپزی (culinary purposes) استفاده می شود. کره شیا سفید بو داده نمی شود (not roasted).
رنگ کره شی
- کره شی سفید: عاجی، کمی متمایل به زرد، مانند شکلات سفید.
- مانند موم نرم، چربی خوک یا پیه، چربی زرد متمایل به سبز تا تقریباً سفید.
- کره شیا سیاه: ناهمگن، خاکستری، توده ای.
بوی کره شی
- کره سفید از چاد: چرب، کمی میوه ای، معطر، آجیلی، بوی کمی چرب.
- کره سفید از کامرون: چرب، چوبی، تند، دودی، چوبی.
- کره سیاه از چاد: معطر، معطر، تند، غالب دودی.
ترکیبات فرار کره شی
بررسی (Analysis) نمونه‌های مختلف کره شیا (Shea butter) با استفاده از روش SPME (Solid Phase Microextraction) و دستگاه GC-MS (Gas Chromatography-Mass Spectrometry
| فارسی (انگلیسی) | درصد |
|---|---|
| استیک اسید (Acetic acid) | 9.9 |
| 2-متیل فوران (2-Methylfuran) | - |
| اتیل استات (Ethylacetate) | - |
| ترانس-2-پنتانون (Trans-2-pentanone) | 0.4 |
| 2-متیل پنتانال (2-Methylpentanal) | - |
| پنتانول (Pentanol) | - |
| اسید بوتیریک (Butyric acid) | - |
| بوتیل استات (Butyl acetate) | - |
| 4-متیل پیریدین (4-Methylpyridinc) | - |
| 2-متیل پیرازین (2-Methylpyrazine) | 0.2 |
| فورفورال (Furfural) | - |
| 2,4-دی متیل-1-هپتن (2,4-Dimethyl-1-heptene) | 0.9 |
| ترانس-2-هگزنال (Trans-2-hexenal) | - |
| 2-هیدروکسی متیل فورفوران (2-Hydroxymethylfuran) | - |
| 4-متیل اکتان (4-Methyloctane) | 0.3 |
| اتیل بنزن (Ethylbenzene) | 0.7 |
| هگزانول (Hexanol) | - |
| 1,4-دی متیل بنزن (1,4-Dimethylbenzene) | 4.0 |
| 4-هپتانون (4-Heptanone) | - |
| اسید والریک (Valeric acid) | - |
| 2-هپتانون (2-Heptanone) | 0.2 |
| استایرن (Styrene) | 14 |
| نونان (Nonane) | - |
| هپتانال (Heptanal) | 2.2 |
| 2-بوتوکسی اتانول (2-Butoxyethanol) | 22 |
| (EE)-2,4-هگزادی انال (EE-24-Hexadienal) | - |
| 2-استیل فورفوران (2-Acetylfuran) | - |
| 2-اتیل پیرازین (2-Ethylpyrazine) | - |
| متیل اتیل بنزن (Methylethylbenzene) | 0.1 |
| آلفا-پینن (a-Pinene) | 13 |
| پروپیل بنزن (Propylbenzene) | 0.9 |
| ترانس-2-هپتنال (Trans-2-heptenal) | 0.7 |
| بنزالدهید (Benzaldehyde) | - |
| اسید هگزانوئیک (Hexanoic acid) | - |
| هپتانول (Heptanol) | 19 |
| سابینن (Sabinene) | - |
| 1-اوکتن-3-ال (1-Octen-3-ol) | - |
| فنول (Phenol) | - |
| 6-متیل-5-هپتن-2-اون (6-Methyl-5-hepten-2-one) | - |
| دسن (Decene) | - |
| میرسن (Myrcene) | 0.4 |
| 2-اکتانون (2-Octanone) | - |
| 2.5-فوراندیون-3,4-دی متیل (2.5-Furandion-3,4-dimethyl) | - |
| 1-متیل-3-پروپیل بنزن (1-Methyl-3-propylbenzene) | 10.5 |
| ترانس-2-اکتنال (Trans-2-octenal) | 15 |
| 2-استیل پیرول (2-Acetylpyrrole) | - |
| اکتانول (Octanol) | - |
بخش غیرقابل صابونی شدن کره شیا 7.0 تا 10.0 درصد است و از موارد زیر تشکیل شده است:
- استرول ها (Sterols)
- توکوفرول ها (Tocopherols): 90 میلی گرم در 100 گرم
- کاروتن (Karitene): 2 تا 3 گرم در 100 گرم
ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب کره شی
مشخصات فیزیکی کره شی
کاربرد کره شی
متن کامل این مقاله تخصصی، گامی فراتر در دنیای صابون سازی است که فقط در دسترس هنرجویان دوره مقدماتی و پیشرفته صابون سازی و یا مشترکین پلن‌های نقره‌ای و طلایی سامانه نخبگان صابون ساز است.