خرخاکی چیست؟
خَرخاکی یا گوخدا (گاوخدا)(به انگلیسی: Woodlouse) سخت‌پوستی است که ده جفت پا، پوسته‌ای سخت و بندبند و شاخک‌هایی دراز دارد.
خرخاکیها جزو معدود سخت‌پوستانی هستند که همواره روی خشکی زندگی می‌کنند. این موجودات بیشتر از فضولات حیوانی، کپک، و پسمانده‌های گیاهان و غیره تغذیه می‌کنند. خرخاکیها متعلق به زیرراسته خرخاکیان (به انگلیسی: Oniscidea) از راسته جورپایان با بیش از ۵ گونه شناخته شده هستند.
نوعی از خرخاکی که خانواده خرخاکی‌های گلوله‌ای (به انگلیسی: Armadillidiidae) را تشکیل می‌دهند در موقع برخورد با خطر خود را گلوله می‌کند.
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | بندپایان |
| زیرشاخه: | سخت‌پوستان |
| رده: | نرم‌زرهیان |
| راسته: | جورپایان |
| زیرراسته: | خرخاکیان |
تصورات اشتباه در مورد خرخاکی
بعضی افراد در مورد خرخاکی ها شتابزده عمل می کنند!
این ها موجوداتی بی ضرر هستند و هیچ آسیبی به شما نمی رسانند و بر خلاف سوسک های حمام که کثیف و آلوده هستند مشکلی برای شما ایجاد نخواهند کرد و سعی نکنید آن ها را از بین ببرید!
شاید بودن آنها در خانه زیاد جالب نباشد اما در باغچه آنها نقش مهمی را از لحاظ چرخه طبیعی و تجزیه و رشد ایفا می کنند.
بنابراین اگر در محل زندگی خود با خر خاکی مواجه شدید آن را به نزدیک ترین باغچه نزدیک به محل زندگی خود منتقل کنید.
خرخاکی ها علاوه بر آنکه منبع کلسیم و بسیاری از مواد معدنی مورد نیاز انواع پرندگان و دیگر جانداران هستند نقش مهمی در تجزیه و چرخه نیتروژن دارند.
برای نگهداری و پرورش خرخاکی باید برای آن ها یک محل سکونت راحت درست کنید، مقداری خاک و شاخ و برگ درختان در درون ظرف پرورش ان ها وجود داشته باشد.
محل زندگی این جانداران باید قدری نمناک باشد (نه آنقدر خیس که باعث مرگ آن ها شود!)
روش نگهداری از خرخاکی در خانه
یک ظرف مقاوم برای نگهداری خرخاکی انتخاب کنید
یک جار شیشه ای تمیز برای نگهداری خرخاکی انتخاب کنید. بر ای نگهداری تعداد کمی خرخاکی از یک جار کوچک استفده کنید. برای نگهداری تعداد زیاد، یک ظرف بزرگتر نظیر تراریوم پلاستیکی یا آکواریوم شیشه ای یا دیگر جعبه های پلاستیکی نیاز دارید.
- در نظر داشته باشید چون محیط زندگی خرخاکی نیاز به رطوبت دارد از ظروفی که از جنس مقوا یا مواد حساس به رطوبت هستند نمی توانید استفاده کنید. بهترین ظروف ظروف پلاستیکی هستند!
افزودن خاک به محل زندگی خرخاکیها
حدود 2 اینچ (5.1cm) خاک در کف ظرف بریزید و خرخاکی ها را درون ظرف بریزید. خاک باید تمامی کف ظرف را بپوشاند.
توجه: برای پیدا کردن خرخاکی باید زیر شاخ و برگ های دختان و گیاهان و جاهایی که قدری نمناک و تاریک هست را جستجو کنید
افزودن شاخ و برگ و پوست درختان به ظرف پرورش
حدود 1 اینچ (دو و نیم سانتی متر) برگ درختان را بر روی خاک داخل ظرف بریزید. این سخت پوستان ترجیح می دهند در زیر برگ های درختان پناه بگیرند. همچنین می تواندی مقداری شاخ و برگ و پوست درختان را داخل ظرف پرورش خرخاکی قرار دهید. خرخاکی ها برگ درختان را می خورند و در اطراف چوب ها بالا و پایین می روند.
- از قرار دادن سنگ های بزرگ در ظرف پرورش اجتناب کنید چون موقع جابجایی ظرف ممکن است به خر خاکی ها آسیب برسد.
استفاده از درب مشبک برای ظرف پرورش
در صورتی که از طرف دربدار برای پرورش استفاده می کند، درب ظرف را ببندید. درب ظرف باید دارای سوراخ های ریزی باشد تا هوا به راحتی درون ظرف جریان پیدا کند.
بدیهی است سوراخ های روی درب ظرف باید به اندازه ای کوچک باشد تا مانع فرار خرخاکی ها شود.
قرار دادن ظرف پرورش خرخاکی در محل مناسب
ظرف پرورش باید به دور از نور آفتاب باشد و نباید به مقدار زیادی گرم شود. چون این موجودات محل خنک را ترجیح می دهد، شما نیاز به لامپ های حرارتی ندارید و تنها لازم است ظرف در داخل محیط منزل به دور از نور آفتاب و شرایط سخت آب و هوایی(گرما و سرمای شدید) قرار داشته باشد.
- در صورتی که حیوانات خانگی دیگری در منزل دارید، ظرف پرورش خرخاکی باید به دور از این حیوانات و جانداران قرار داشته باشد
منابع: