روغن کنجد چه فوایدی برای پوست و مو دارد؟

خواص روغن کنجد برای پوست

• مرطوب‌کننده و آبرسان قوی: روغن کنجد به دلیل مقادیر بالای لینولئیک اسید و اسیدهای چرب، یک مرطوب‌کننده طبیعی عالی برای پوست خشک است. این اسیدهای چرب یک لایه محافظ نازک روی پوست ایجاد می‌کنند تا رطوبت را به دام بیندازند و از خشکی پوست جلوگیری کنند. پلی‌فنول‌های موجود در آن به تعادل سطح pH پوست کمک کرده و از چرب یا خشک شدن بیش از حد آن جلوگیری می‌کنند.
• ضد پیری و جوانساز: این روغن سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند سزامول و ویتامین E است که با رادیکال‌های آزاد مبارزه کرده و از آسیب سلولی و پیری زودرس پوست، ایجاد چین و چروک، و خطوط ریز جلوگیری می‌کنند. همچنین به ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده پوست و کاهش ظاهر منافذ بزرگ شده کمک می‌کند. روی (زینک) موجود در روغن کنجد به تولید کلاژن کمک می‌کند که برای جوانسازی و افزایش قابلیت ارتجاعی و استحکام پوست مفید است.
• درمان آکنه و جوش: خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی روغن کنجد آن را به یک راهکار خانگی مناسب برای درمان جوش‌های سرسیاه، سرسفید و سایر انواع آکنه تبدیل کرده است. روغن کنجد خالص دارای امتیاز کومدوژنیک (گرفتگی منافذ) پایین تا متوسطی است، به این معنی که احتمال مسدود کردن منافذ را ندارد و برای پوست‌های مستعد آکنه مناسب است.
• ترمیم‌کننده و بهبوددهنده زخم: روغن کنجد پوست را تسکین داده و به بهبود بریدگی‌ها، خراش‌ها و زخم‌ها کمک می‌کند. این روغن جریان خون و تامین مواد مغذی به پوست را افزایش می‌دهد که منجر به تسریع بهبودی پوست آسیب‌دیده و کاهش جای زخم می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که استفاده موضعی از آن در بهبود سوختگی‌های درجه دو نیز مفید است.
• محافظت در برابر اشعه UV خورشید: روغن کنجد دارای خواص SPF طبیعی است و می‌تواند یک لایه محافظ روی پوست ایجاد کند تا از نفوذ اشعه‌های مضر UV جلوگیری کند. برخی مطالعات مقاومت تا 30% در برابر اشعه UV را پس از استفاده موضعی نشان داده‌اند. با این حال، همیشه توصیه می‌شود که روغن کنجد را در کنار محصولات ضد آفتاب تایید شده پزشکی استفاده کنید.
• پاک‌کننده طبیعی و روشن‌کننده پوست: روغن کنجد به آرامی چربی‌های انباشته‌شده، سلول‌های مرده، کثیفی، سموم محلول در چربی و سایر آلاینده‌ها را از پوست پاک می‌کند. این عمل به روشن شدن پوست و ایجاد پوستی لطیف و صاف کمک می‌کند.
• درمان مشکلات پوستی: این روغن برای تسکین التهاب، اگزما، پای ورزشکاران (athlete’s foot)، پسوریازیس، و قرمزی پوست بسیار موثر است. ویتامین‌های B و E موجود در آن به تسکین بثورات پوستی و محو شدن جای زخم کمک می‌کنند.
• پیشگیری از هایپرپیگمانتاسیون و رفع لکه‌های تیره: خواص ضد برنزه شدن طبیعی روغن کنجد آن را به سدی عالی در برابر اشعه‌های مضر خورشید تبدیل می‌کند. همچنین به دلیل خواص SPF قوی، به جلوگیری از هایپرپیگمانتاسیون کمک می‌کند. استفاده منظم می‌تواند لکه‌های تیره، لک و پیگمانتاسیون را کاهش داده و رنگ پوست را یکنواخت‌تر کند.
• کاهش تیرگی دور چشم: روغن کنجد با آبرسانی به پوست اطراف چشم، به کاهش چین و چروک و تیرگی دور چشم کمک می‌کند.
• درمان ترک پاشنه پا: خواص تغذیه‌کننده و درمانی روغن کنجد به بهبود ترک پاشنه پا به خصوص در زمستان کمک می‌کند.
• چاق شدن صورت: ماساژ روزانه صورت با روغن کنجد یک یا دو بار می‌تواند به چاق شدن صورت کمک کند.

نحوه استفاده از روغن کنجد برای پوست

روغن کنجد یک روغن حامل است و نیازی به رقیق کردن قبل از استفاده مستقیم روی پوست ندارد. سعی کنید روغن خالص و بدون مواد افزودنی شیمیایی را انتخاب کنید.

• به عنوان پاک‌کننده: مقداری روغن گرم را روی بدن ماساژ دهید. 5 تا 10 دقیقه بگذارید بماند، سپس با حوله گرم پاک کرده و دوش بگیرید تا منافذ تمیز شوند.
• به عنوان مرطوب‌کننده: چند قطره از روغن را به مرطوب‌کننده روزانه خود اضافه کرده و به طور منظم استفاده کنید.
• برای درمان آکنه: روغن را به آرامی روی نواحی آسیب‌دیده با پنبه بزنید و بگذارید یک شب بماند. می‌توانید ابتدا پوست را لایه‌برداری کنید تا جذب بهتری صورت گیرد.
• برای لایه‌برداری: چند قطره روغن را به اسکراب صورت خود اضافه کرده و دو بار در هفته استفاده کنید. می‌توانید روغن کنجد و شکر قهوه‌ای را مخلوط کرده و 5 دقیقه روی پوست ماساژ دهید و سپس 10 دقیقه استراحت داده و بشویید.
• به عنوان ضد آفتاب: 30 دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب، مقدار زیادی روغن کنجد را روی پوست بمالید. (با یادآوری استفاده از ضد آفتاب‌های تخصصی).
• ماسک صورت خانگی:
  • برای آکنه: 1 قاشق غذاخوری روغن کنجد را با 2 قاشق غذاخوری پودر زردچوبه مخلوط کنید، روی صورت بمالید و پس از 15 دقیقه بشویید.
  • برای پوست خشک: ½ قاشق غذاخوری روغن کنجد را با 1 قاشق غذاخوری روغن بادام مخلوط کرده، روی صورت بمالید، 15 دقیقه بگذارید بماند و بشویید.
  • برای جوش‌های سرسیاه: ½ قاشق غذاخوری روغن کنجد را با 2-3 قطره روغن رزماری مخلوط کرده، روی نواحی مورد نظر بمالید، 20 دقیقه بگذارید و بشویید.
  • برای درخشان شدن پوست: 5-6 قطره روغن کنجد را با محتوای یک کپسول ویتامین E ترکیب کرده، روی صورت بمالید، 10 دقیقه بگذارید بماند و بشویید.
  • برای جوانسازی و ضد پیری: ½ قاشق غذاخوری روغن کنجد را با 1 قاشق غذاخوری ژل آلوئه ورا مخلوط کرده، روی صورت و گردن بمالید، 15 دقیقه بگذارید بماند و بشویید. همچنین می‌توانید روغن کنجد را با پودر برنج مخلوط کرده برای درخشان کردن پوست و کاهش چین و چروک.

ویژگی های روغن کنجد

رنگ روغن کنجد:

• روغن پرس سرد: شفاف، زرد طلایی
• روغن تصفیه شده: مایع شفاف، زرد روشن

روغن کنجد از دانه های بو داده: روغن قهوه ای تیره

بوی روغن کنجد:

• روغن فشرده سرد: تقریباً بدون بو
  
• رایحه کنجدی مشخص، چرب، بوداده، کمی تند

روغن کنجد از دانه های بو داده: بوی ذرت بو داده، ناشی از استیل پیرآزین و 2-استیل پیریدین، از ویژگی های حسی مهم روغن کنجد بو داده است. پیرول ها مسئول رایحه های سوخته و خاکی، تیازول ها مسئول رایحه های سبز، آجیل مانند و سبزیجات و فوران ها مسئول رایحه های کاراملی بو داده هستند.

روغن کنجد از دانه‌های بو داده

ترکیب اسیدهای چرب و توکوفرول‌ ها در روغن کنجد حاصل از دانه‌ های بو داده در مقایسه با روغن کنجد بو نداده، تنها در دمای بو دادن بین 220 تا 240 درجه سانتی‌ گراد تغییر می‌ کند.

خواص صابون حاوی روغن کنجد برای پوست و مو چیست؟

صابون حاوی روغن کنجد بهدلیل ترکیبات مغذی و مرطوبکننده، مزایای متعددی برای پوست و مو دارد:

فواید برای پوست:

• مرطوب کنندگی عمیق: روغن کنجد سرشار از اسید های چرب مانند لینولئیک و اولئیک اسید است که به حفظ رطوبت پوست کمک می کند.

• ضد التهاب و التیام بخش: خاصیت ضد التهابی آن برای پوست های حساس، اگزما و پسوریازیس مفید است.

• آنتی اکسیدان و ضد پیری: ویتامین E و لیگنان های موجود در کنجد از پوست در برابر رادیکال های آزاد محافظت میکنند.

• پاک سازی ملایم: صابون کنجد بدون خشک کردن پوست، آلودگی ها را از سطح پوست پاک می کند.

فواید روغن کنجد برای مو:

• تقویت موها: پروتئین ها و مواد مغذی کنجد به تقویت فولیکول های مو کمک می کنند.

• درخشندگی و نرمی: اسید های چرب موجود در روغن کنجد مو ها را نرم و براق می کنند.

• کاهش شوره سر: خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی آن به سلامت پوست سر کمک می کند.

سوالات متداول (FAQ) درباره روغن کنجد

۱. آیا روغن کنجد پوست را چرب می کند؟

خیر! روغن کنجد به سرعت جذب پوست می شود و اگر به مقدار مناسب استفاده شود، حس چربی ایجاد نمی کند.

۲. آیا میتوان از روغن کنجد به جای ضدآفتاب استفاده کرد؟

هرچند SPF طبیعی روغن کنجد حدود ۴ است، اما جایگزین ضدآفتاب های صنعتی نمی شود.

۳. آیا روغن کنجد برای ریزش مو مؤثر است؟

بله! ماساژ سر با این روغن، خون رسانی به فولیکول ها را افزایش داده و از ریزش مو جلوگیری می کند.

۴. آیا روغن کنجد برای پوست نوزاد بی خطر است؟

بله. این روغن فاقد مواد شیمیایی است و برای پوست حساس نوزادان مناسب است.

۵. چگونه روغن کنجد اصل را تشخیص دهیم؟

روغن خالص رنگ طلایی کمرنگ دارد، بوی ملس دارد و در دمای پایین کمی غلیظ می شود.

جمع بندی

روغن کنجد، این ماده کهن و ارزشمند، نه تنها در آشپزخانه‌ها کاربرد دارد، بلکه به عنوان یک عنصر مؤثر در مراقبت‌های پوستی و بهداشتی نیز جایگاه ویژه‌ای یافته است. بر اساس ترکیبات غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع، آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد مغذی همچون بتا-سیتوسترول، گاما-توکوفرول و زینک، روغن کنجد به عنوان یک مرطوب‌کننده قوی، ضد التهاب، ضد پیری و درمانگر بسیاری از مشکلات پوستی از جمله آکنه، لک، زخم، اگزما و حتی تیرگی‌های دور چشم شناخته می‌شود.

پایداری ترکیبات این روغن در برابر حرارت و قابلیت استفاده آن به صورت موضعی بدون نیاز به رقیق‌سازی، آن را به انتخابی ایمن و مؤثر برای همه نوع پوست به‌ویژه پوست‌های خشک، حساس و مستعد جوش تبدیل کرده است. همچنین، خواص ضد باکتریایی و SPF طبیعی این روغن، از آن یک محافظ ملایم در برابر آفتاب و آلودگی‌ها ساخته است.

در حوزه مراقبت از مو، روغن کنجد به دلیل توانایی تقویت فولیکول‌های مو، کاهش شوره سر و افزایش درخشندگی، کاربردهای گسترده‌ای دارد. از سوی دیگر، صابون‌های حاوی این روغن نیز به عنوان گزینه‌ای طبیعی برای شستشوی روزانه توصیه می‌شوند.

در مجموع، مقاله حاضر با بررسی دقیق ترکیبات شیمیایی، خواص درمانی و نحوه استفاده از روغن کنجد، به این نتیجه می‌رسد که روغن کنجد نه‌تنها یک درمان مکمل مؤثر در زیبایی و سلامت پوست و مو است، بلکه ترکیب تجربه سنتی و داده‌های علمی آن را به یک انتخاب هوشمندانه و قابل اطمینان در مراقبت‌های طبیعی و خانگی تبدیل کرده است. بهره‌گیری منظم و آگاهانه از این گنجینه طبیعی، می‌تواند نقش بسزایی در بهبود کیفیت زندگی و زیبایی پوست و مو ایفا کند.