روغن هسته انار سرشار از آنتی اکسیدان ها و ویتامین های مفید برای پوست است که به محافظت از پوست در برابر آسیب های محیطی و پیری زودرس کمک میکند. این روغن دارای اسید پونیسیک است که خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی دارد و برای تسکین و التیام پوست های حساس و آسیب دیده بسیار موثر است. روغن هسته انار با تحریک تولید کلاژن و بازسازی سلول های پوست، باعث افزایش قوام و استحکام پوست میشود و ظاهر چین و چروکها را کاهش می دهد. همچنین، این روغن مرطوب کننده و نرمکننده طبیعی است که به حفظ رطوبت پوست کمک کرده و آن را شاداب و درخشان نگه می دارد.
زیستگاه انار
انار (pomegranate) بومی جنوب غرب آسیا، به ویژه ایران و افغانستان است. هنوز در سوریه نمونههای وحشی و نیمه اهلی آن یافت میشود. امروزه انار در منطقه مدیترانه، خاورمیانه، جنوب آفریقا، جنوب آسیا، چین، استرالیا، جنوب غربی ایالات متحده و آمریکای جنوبی یافت میشود.
توصیف انار
انار میتواند به حداکثر ارتفاع ۵ متر برسد، بنابراین درختی نسبتاً کوچک است. پوست آن به رنگ قهوهای مایل به قرمز تا خاکستری است و اغلب به صورت درختچه کاشته میشود. ظاهر محکمش به دلیل برگهای سخت و وجود خارهای فراوان آن است. برگهای چرمی آن نیزهای شکل، به طول تقریباً ۵-۸ سانتیمتر و معمولاً به صورت متناوب در جفتهای روی شاخههای چهارگوش (tetragonal) قرار دارند. گلهای انار قیفمانند، به قطر حدود ۳ سانتیمتر و به رنگ قرمز درخشان در حالت وحشی هستند. میوه آن انار نامیده میشود؛ یک توت کاذب بادبزن شکل و گرد به اندازه ۱۲ سانتیمتر، با پوستهای ناهموار، چرمی و به رنگ قهوهای مایل به قرمز تا قهوهای چرمی. این میوه حاوی دانههای زیادی است که در زمان رسیدن، پوست قرمز درخشانی دارند. دانهها حدود ۳ درصد وزن میوه را تشکیل میدهند و حاوی ۱۲ تا ۲۰ درصد روغن هستند. از آنجا که انار دانههای زیادی دارد، از دیرباز به عنوان نماد باروری شناخته میشده است.
کشت انار
انار، آب و هوای گرم و خشک را ترجیح میدهد و از نظر کیفیت خاک، چندان حساس نیست. در صورت نیاز، میتوان آن را در سایه جزئی نیز پرورش داد، هرچند این امر بر باردهی آن اثر منفی میگذارد.
استخراج روغن انار
دانههای انار تحت فشار سرد و بدون استفاده از گرما، نور و اکسیژن، روغنگیری میشوند.
رنگ روغن هسته انار
- روغن زرد روشن
بوی روغن انار
- روغنی، شیرین ملایم، سبز، تند. بدون بو
ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب روغن هسته انار
اسیدهای چرب | محتوا (٪) |
---|---|
اسید لوریک (Lauric acid) | 3.9 |
اسید پالمیتیک (Palmitic acid) | – |
اسید پالمیتولئیک (Palmitoleic acid) | – |
اسید مارگاریک (Margaric acid) | – |
اسید استئاریک (Stearic acid) | 2.6 |
اسید اولئیک (Oleic acid) | 6.6 |
اسید لینولئیک (Linoleic acid) | 6.9 |
اسید پونیکیک (Punicic acid) | 74.5 |
اسید ایکوزانوئیک (Eicosanoic acid) | – |
اسید آراشیدونیک (Arachidic acid) | – |
مشخصات فیزیکی کلیدی روغن انار
- چگالی نسبی: 0.9362
- شاخص انکسار: 1.5160 (در دمای 20 درجه سانتیگراد)
- عدد اسیدی: 1.83
- مواد غیرقابل صابونی: 2.26%
ماندگاری روغن هسته انار
برای تضمین ماندگاری حداقل 12 ماه از تاریخ تولید، روغن باید در مکانی خنک (10 تا 20 درجه سانتیگراد)، خشک و تاریک نگهداری شود.
کاربرد های روغن هسته انار
روغن هسته انار در داروسازی و پزشکی
تأثیر
اسید پونیک موجود در روغن انار ممکن است بیوسنتز پروستاگلاندین ها (prostaglandins) را مهار کند.
مطالعه ای نشان داد که عصاره روغن انار سرشار از فنول (phenols) دارای اثر مهاری قوی بر لیپوکسیناز (lipoxygenase) و سیکلواکسیژناز (cyclooxygenase) (COX) است و بنابراین فرآیندهای التهابی در بدن را متوقف می کند. اگر COX توسط داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (non-steroidal anti-inflammatory drugs) متعارف مهار شود، ممکن است اثر منفی بر عملکرد سیستم قلب و عروق داشته باشد، زیرا PGI2 (پراستاسیکلین)(prostacyclin) نیز مهار می شود. PGI2 مسئول تعادل قلب و عروق است؛ از تجمع پلاکت ها جلوگیری می کند، گشادکننده عروق است و بیان مولکول های چسبندگی سلول های اندوتلیال را تنظیم می کند.
پیشگیری از تومور
در یک مطالعه آزمایشگاهی (ex vivo) که سلول ها را در معرض ماده سرطان زای شیمیایی 7,12-دی متیل بنز[آ]آنتراسن (7,12-dimethyl-benz[ a]anthracene) (DMBA) قرار داد، با استفاده از روغن هسته انار پرس سرد از ایجاد تومور سینه در موش ها جلوگیری شد؛ درصد موفقیت این روش 87٪ بود. به طور مشابه، اگر روغن انار به صورت خارجی روی پوست موش های ماده اعمال می شد، تومورهای پوستی کمتر ظاهر می شدند. علاوه بر این، در موش های صحرایی که در معرض آزوکسی متان (azoxymethane) سرطان زا قرار گرفتند، در صورت استفاده از روغن انار، شیوع سرطان روده کمتر بود.
مهار آنزیم ها (Inhibition of Enzymes)
آنزیم آروماتاز (aromatase) تبدیل آندروستندیون (androstenedione) و تستوسترون (testosterone) به استرون (oestrone) و استرادیول (oestradiol) را کاتالیز می کند. آروماتاز به عنوان یک عامل محدود کننده سنتز استروژن داخلی (endogenous oestrogen) ممکن است تومورهای وابسته به هورمون را تقویت کند. مهار مجتمع آنزیم آروماتاز، هدف درمانی مهمی در درمان بسیاری از بیماری های وابسته به هورمون مانند سرطان سینه است. روغن انار اثر مهاری ضعیفی بر این آنزیم دارد. با این حال، این روغن اثر مهاری بسیار قوی تری بر 17β-هیدروکسی استروئید دهیدروژناز نوع 1 (17β-hydroxysteroid dehydrogenase type 1) دارد. این آنزیم تبدیل استرون به 17β-استرادیول (17β-oestradiol) بسیار موثرتر را کاتالیز می کند که همچنین از رشد تومورهای سینه وابسته به هورمون حمایت می کند.
روغن انار به عنوان یک آنتی اکسیدان
طبق یک مطالعه، روغن هسته انار پرس سرد دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی، قابل مقایسه با بوتیلهیدروکسی آنیسول (butylated hydroxyanisole) یا چای سبز ساخته شده از تئاسیننسیس (Thea sinensis) است.
خواص استروژنی (Oestrogen Properties)
علاوه بر ترکیب منحصر به فرد اسیدهای چرب، روغن هسته انار پرس سرد ویژگی برجسته دیگری نیز دارد: این روغن حاوی تعدادی اجزای مختلف استروژنی (oestrogen components)، مانند فیتواستروژن ها (phytoestrogens) با نماینده مهم آن کامسترول (coumestrol) و استرون (oestrone) استروئیدی دیگر.
روغن انار در محصولات آرایشی
روغن هسته انار به عنوان روغن صورت برای پوستهای خشک، پیر و تحت استرس (Stressed Skin) استفاده میشود. این روغن عمدتاً به عنوان یک ماده فعال در ترکیب با روغنهای پایه (Base Oil) به کار میرود. روغن هسته انار به تشکیل سلولها کمک میکند و بافتها را بازسازی میکند. همچنین خاصیت ضد چروک دارد، پوست را صاف میکند و به همین دلیل برای پوستهای پیر و مسن توصیه میشود.
روغن هسته انار (pomegranate seed oil) شامل انواع اسیدهای چرب ضروری، انواع آنتی اکسیدان ها و مواد ضد التهابی است و اغلب با عصاره پوست انار جفت می شود تا تحویل اجزای سازنده فعال را افزایش دهد. تحقیقات نشان داده اند روغن هسته انار بر روی تومورهای پوستی موثر است.
روغن انار همچنین به دلیل محتوای ترکیبات پلی فنلی و خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی آن ارزشمند است. همچنین نتایج نشان داد که روغن هسته انار باعث بازسازی اپیدرم (epidermis) می شود.
عصاره پوست انار
عصاره پوست انار در مراقبت پوست محبوبیت زیادی دارد. این عصاره بر خلاف آب و روغن هسته انار ماندگاری زیادی دارد اما مهم تر آن که غلظت بالاتری از انواع آنتی اکسیدان ها و انواع مواد ضد التهاب دارد که فواید هسته و روغن انار را در غلظتی بالاتر فراهم می آورد. عصاره پوست انار فاقد اسیدهای چرب ضروری موجود در روغن انار است و اغلب با انواع کرم ها و روغن ها ترکیب می شود تا فواید آن افزایش یابد.
آب انار
آب انار (Pomegranate juice) سرشار از انواع مواد معدنی و ویتامین ها، به ویژه ویتامین C، و شامل خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است که از پوست و مو در مقابل عناصر مضر نظیر پرتوهای UV، استرس، رژیم غذایی نامناسب و آلودگی که پوست را تخریب و سبب پیری زودرس پوست و تخریب کلاژن می شوند محافظت و پشتیبانی می کند.
پودر هسته انار
پودر هسته انار سرشار از آنتی اکسیدان های قوی است. پودر انار حاوی پونیکالاژین و پونیسیک اسید است، دو آنتی اکسیدان قوی که تا سه برابر چای سبز موثر هستند. پودر هسته انار اثرات ضد التهابی قوی دارد و مملو از مواد مغذی، ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها است. پودر هسته انار انواع ویتامین ها است و سبب جوانسازی پوست می شود.