آیا می‌دانید روغن پسته می‌تواند کلید سلامتی، جوانی و زیبایی طبیعی شما باشد؟
اگر به دنبال یک روغن گیاهی با خواص چندگانه برای پوست، مو، قلب، دستگاه گوارش و حتی تقویت حافظه هستید، وقت آن رسیده که با روغن پسته بیشتر آشنا شوید. این اکسیر سبز رنگ که از دل مغز پسته با روش‌های طبیعی و صنعتی استخراج می‌شود، سرشار از اسیدهای چرب سالم، آنتی‌اکسیدان‌های قوی، فیبر، پروتئین، و ویتامین‌ها و مواد معدنی کلیدی است. از درمان خشکی پوست و اگزما گرفته تا کاهش کلسترول، پیشگیری از بیماری‌های قلبی و کمک به سلامت استخوان‌ها و سیستم عصبی—همه و همه در قطره‌ای از روغن پسته نهفته است.
با ما همراه باشید تا خواص شگفت‌انگیز و روش‌های استفاده از این طلای سبز را بشناسید و در مسیر سبک زندگی سالم قدم بردارید.
ترکیبات مغذی کلیدی موجود در پسته و روغن پسته
- فیبر: پسته منبع عالی فیبر رژیمی است. هر ۲۸ گرم پسته حدود ۳ گرم فیبر دارد. این فیبر به هضم سالم کمک کرده، حرکات روده را تنظیم می‌کند و از یبوست جلوگیری می‌نماید. همچنین حس سیری را طولانی‌تر کرده و از پرخوری جلوگیری می‌کند.
- پروتئین: پسته حاوی پروتئین زیادی است که برای عضله‌سازی و افزایش متابولیسم بدن مفید است. همچنین در دوران بارداری برای رشد عضلات و بافت جنین ضروری است.
- اسیدهای چرب سالم: پسته و روغن پسته سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع هستند. این شامل اسیدهای چرب امگا ۳، امگا ۶ و امگا ۹ می‌شود [۱۶, ۳۱, ۵۰, ۱۰۵] و به خصوص اسید اولئیک. این چربی‌ها برای سلامت قلب و عروق مفیدند ، کلسترول بد (LDL) را کاهش و کلسترول خوب (HDL) را افزایش می‌دهند، تری گلیسیرید را پایین می‌آورند و به تنظیم ضربان قلب کمک می‌کنند. همچنین در مدیریت وزن و سلامت کبد چرب موثرند.
- آنتی‌اکسیدان‌ها: پسته و روغن آن حاوی مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند. این آنتی‌اکسیدان‌ها شامل ویتامین E، ویتامین C ، ویتامین A، بیوتین (ویتامین B7 یا H) ، کاروتنوئیدها ، لوتئین ، زآگزانتین ، پلی‌فنول‌ها، توکوفرول‌ها و رزوراترول می‌باشند. آنتی‌اکسیدان‌ها با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد از سلول‌ها محافظت کرده و به پیشگیری از پیری زودرس، بیماری‌های قلبی، سرطان و بیماری‌های چشمی مانند دژنراسیون ماکولا و آب مروارید کمک می‌کنند. همچنین دارای خواص ضد التهابی قوی هستند و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند.
- ویتامین‌ها: علاوه بر ویتامین‌های A, C, E و گروه B مانند بیوتین و ویتامین B6 که در بخش آنتی‌اکسیدان‌ها یا فواید خاص ذکر شدند، منابع به طور کلی به وجود ویتامین‌های مختلف در پسته و روغن آن اشاره دارند. ویتامین‌های گروه B به تولید گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کنند و ویتامین B6 به تولید سروتونین و بهبود خلق و خو مرتبط است.
- مواد معدنی: پسته و روغن پسته حاوی مقادیر قابل توجهی از مواد معدنی مفید مانند روی، فسفر، منیزیم، منگنز، آهن، مس، سلنیوم و پتاسیم هستند.
- فسفر به خصوص در روغن پسته بسیار بالاست و برای تقویت هوش و حافظه و سیستم عصبی کودکان مفید است.
- آهن در پسته و روغن پسته برای درمان کم خونی کمک می‌کند.
- منیزیم به تعادل سیستم عصبی کمک کرده و از اضطراب و بی‌خوابی پیشگیری می‌کند و برای تقویت استخوان‌ها مفید است.
- روی برای سلامت مو و ناخن و تسکین دردهای استخوانی و مفصلی مفید است.
- مس در جذب آهن بیشتر کمک کرده و موجب درمان اسهال در کودکان می‌شود.
- کلسیم برای رشد و محکم شدن استخوان‌ها و دندان‌ها مفید است.
- اسیدهای آمینه: پسته دارای اسیدهای آمینه بالایی است، از جمله ال-آرژنین که به تنظیم فشار خون کمک می‌کند.
چگونگی ارتباط ارزش غذایی با خواص پسته و روغن پسته
- روغن پسته برای درمان خشکی پوست: ویتامین E و اسیدهای چرب ضروری و آنتی‌اکسیدان‌ها موجود در پسته و روغن آن، آن‌ها را مرطوب‌کننده قوی، جوان‌کننده، ضد التهاب، روغن پسته برای درمان زخم‌های پوستی و جای زخم، و محافظ در برابر آفتاب می‌سازند. همچنین به درمان مشکلات پوستی مانند خشکی , روغن پسته برای درمان آکنه, روغن پسته برای درمان اگزما و روغن پسته برای درمان پسوریازیس, و لکه‌ها و تیرگی‌ها کمک می‌کنند.
- استفاده از روغن پسته برای موهای آسیب دیده و ناخن: بیوتین, ویتامین‌های گروه B , ویتامین E, امگا ۳ , سلنیوم , و رویدر پسته و روغن آن به تقویت مو , جلوگیری از ریزش، تحریک رشد موهای جدید, آبرسانی, درمان شوره سر, و جلوگیری یا درمان موخوره کمک می‌کنند. بیوتین همچنین برای استحکام و رشد ناخن‌ها ضروری است. روغن پسته برطرف کننده پوسته های دور ناخن، در تقویت ناخن، در رفع شکستگی ناخن و از بین بردن گوشتهای زائد کنار ناخن موثر است.
- روغن پسته برای تقویت سیستم ایمنی بدن: آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین E, C , و ویتامین B6 سیستم ایمنی را تقویت کرده و به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کنند.
- روغن پسته برای عملکرد دستگاه گوارش: محتوای بالای فیبر در پسته به بهبود هضم، تنظیم حرکات روده و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند.
- روغن پسته برای سلامت قلب و عروق: اسیدهای چرب غیراشباع، آنتی‌اکسیدان‌ها و آمینو اسیدها به کاهش کلسترول، تنظیم فشار خون، جلوگیری از گرفتگی عروق و سکته، و بهبود عملکرد کلی قلب کمک می‌کنند.
- روغن پسته برای تقویت حافظه و سیستم عصبی: فسفر, امگا ۳ , و منیزیم در پسته و روغن آن برای افزایش هوش، تقویت حافظه و آرامش اعصاب مفیدند. ویتامین B6 و رزوراترول نیز به پیشگیری از بیماری‌های عصبی کمک می‌کنند .
- روغن پسته برای کنترل وزن: پسته با پروتئین بالا، فیبر فراوان، چربی‌های سالم و کالری نسبتاً کم در مدیریت وزن و لاغری موثر است.
- روغن پسته برای کمک به افراد دیابتی: پسته به دلیل شاخص گلیسمی پایین و آنتی‌اکسیدان‌ها به تنظیم قند خون و بهبود حساسیت به انسولین کمک می‌کند.
- روغن پسته سلامت استخوان و مفاصل: مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر، منیزیم, روی, و خواص ضد التهابی روغن پسته به تقویت استخوان‌ها و کاهش دردهای مفصلی و استخوانی کمک می‌کنند.
در نهایت، ارزش غذایی بالای پسته و روغن آن، آن را به ماده‌ای پرکاربرد هم در تغذیه و هم در محصولات بهداشتی و درمانی تبدیل کرده است.
پسته (Pistacia vera) در ایران، ترکیه، سوریه، یونان و ایتالیا برای مصارف تجاری کشت می‌شود. در دهه 1970، مزارع بزرگ پسته در ایالات متحده، به ویژه در کالیفرنیا، کاشته شد. امروزه، ایالات متحده علاوه بر ترکیه و ایران، یکی از تولیدکنندگان اصلی پسته در جهان است.
روش‌های تهیه روغن پسته
- روش خانگی بدون حرارت (فشار دستی) روغن پسته: در این روش، مغز پسته را ابتدا کمی تفت داده یا برشته می‌کنند. سپس آن را در آسیاب پودر کرده و چندین بار این کار را تکرار می‌کنند تا خمیر نرمی به دست آید. این خمیر را داخل پارچه‌ای ریخته و به شکل توپ درآورده و با فشار لبه قاشق روی توپ خمیری، روغن را از پارچه استخراج می‌کنند. این روش در منزل قابل انجام است.
- روش خانگی تولید روغن پسته با حرارت: در این روش نیز مغز پسته را آسیاب کرده تا خمیری شکل شود. سپس خمیر را داخل پارچه‌ای تمیز ریخته و پارچه حاوی خمیر را در ظرف آبی روی حرارت ملایم قرار می‌دهند. روغن پسته از خمیر جدا شده و روی سطح آب جمع می‌شود که می‌توان آن را با قاشق جمع‌آوری کرد. برخی منابع اشاره می‌کنند که این روش ممکن است روغن بیشتری به دست دهد، اما به دلیل حساسیت روغن پسته به حرارت و رطوبت، این روش کمتر توصیه می‌شود و کیفیت آن به پای روش‌های دیگر نمی‌رسد.
- روش‌های استفاده از دستگاه:
- پرس سرد (Cold Press): این روش با استفاده از دستگاه پرس سرد از پسته استخراج می‌شود. منابع متعددی این روش را بهترین روش برای تولید روغن با بالاترین کیفیت می‌دانند. این روش باعث می‌شود که روغن بیشترین مقدار مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌ها را حفظ کند. روغن حاصل رنگ سبز تیره‌تری دارد و بوی قوی‌تری نسبت به روغن تصفیه شده دارد.
- پرس گرم (Hot Press): این روش با استفاده از دستگاه پرس گرم انجام می‌شود. اگرچه این روش روغن را زودتر استخراج می‌کند، اما ممکن است باعث کاهش مقدار مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌های روغن شود. روغن حاصل معمولاً برای مصارف خوراکی استفاده می‌شود.
- پرس دستی با دستگاه: در این روش از دستگاه مخصوص روغن‌گیری استفاده می‌شود که بسیاری از کارگاه‌های روغن‌گیری سنتی از آن استفاده می‌کنند و می‌تواند روغنی با کیفیت متوسط در زمان سریع به دست دهد.
- دستگاه خانگی: برای تهیه روغن پسته با کیفیت بالا در خانه، استفاده از دستگاه خانگی توصیه می‌شود.
- روش صنعتی: در بیشتر موارد، روغن پسته با استفاده از سیستم‌های فشرده‌سازی مختلف و هیدرولیکی استخراج می‌شود. پس از استخراج، روغن از ناخالصی‌های جامد جدا می‌شود.
نکات کلیدی برای افزایش کیفیت روغن پسته:
- استفاده از پسته تازه و با کیفیت بالا در تهیه روغن توصیه می‌شود. پسته تازه بهترین طعم و کیفیت روغن را دارد.
- برای استخراج بیشتر روغن، ممکن است استفاده از پسته‌های اواخر فصل برداشت توصیه شود، زیرا چربی بیشتری دارند.
- رقم پسته احمد آقایی به دلیل بیشترین میزان چربی برای روغن‌گیری در منزل توصیه شده است.
- استفاده از روش مناسب (مانند پرس سرد) و دستگاه مناسب (در صورت امکان دستگاه خانگی یا صنعتی) بر کیفیت نهایی روغن تأثیر می‌گذارد.
ویژگی‌های فیزیکی و حسی روغن پسته:
- روغن پسته تصفیه شده رنگ روشن‌تر و بوی کمتری نسبت به روغن فرابکر (استخراج شده از پسته خام) دارد.
- روغن پسته فرابکر رنگ سبز تیره‌تر و بوی قوی‌تری نسبت به روغن تصفیه شده دارد.
- این روغن طعم ملایم یا لذیذ و عطر غلیظ دارد.
- به سرعت جذب پوست می‌شود و حالت چسبندگی ایجاد نمی‌کند.
- نقطه دود بالایی دارد که آن را برای پخت و پز در دماهای بالا مناسب می‌سازد.
ارتباط روش تهیه با خواص پسته و روغن پسته:
انتخاب روش تهیه روغن پسته و همچنین شرایط نگهداری آن، ارتباط مستقیمی با حفظ ارزش غذایی و خواص درمانی آن دارد.
- حفظ مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌ها: همانطور که ذکر شد، روش پرس سرد به دلیل حفظ بیشترین مقدار مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌ها، روغنی با کیفیت بالاتر و فواید سلامتی بیشتری تولید می‌کند. آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین E و کاروتنوئیدها و ویتامین‌های گروه B برای خواصی مانند سلامت پوست، مو، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌ها ضروری هستند.
- حفظ اسیدهای چرب سالم: روغن پسته سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع مانند امگا ۳، ۶ و ۹ و اسید اولئیک است که برای سلامت قلب و عروق، کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب مفید هستند. روش‌های استخراجی که این اسیدهای چرب را حفظ کنند، اهمیت دارند.
- پیشگیری از فساد روغن: روغن پسته خام برای جلوگیری از فساد اکسایشی باید در دمای پایین و دور از نور، هوا (اکسیژن) و فلزات آهنی و مس نگهداری شود. روغن فاسد شده مواد مغذی و خواص درمانی خود را از دست داده و حتی سرطان‌زا می‌شود. اضافه کردن روغن تازه به روغن مانده نیز توصیه نمی‌شود زیرا موجب تشکیل لجنی ابری شکل و زیان‌بار می‌شود. بنابراین، نه تنها روش تهیه، بلکه نگهداری صحیح نیز برای بهره‌مندی از خواص پسته و روغن آن حیاتی است.
سوالات متداول درباره روغن پسته
فواید پسته برای سلامتی چیست؟
پسته حاوی مقادیر قابل توجهی فیبر، پروتئین، پتاسیم، روی، فسفر، ویتامین B6، منگنز، ویتامین E، و ویتامین K است. این مواد مغذی به طرق مختلف برای سلامت انسان مفید هستند، از جمله کمک به کاهش وزن، پیشگیری از برخی بیماری‌ها مانند سرطان و بیماری‌های قلبی، و بهبود سلامت پوست و مو. پسته همچنین دارای بالاترین میزان آنتی اکسیدان در میان آجیل‌ها است که به محافظت از بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند.
پسته چگونه به پیشگیری از سرطان کمک می‌کند؟
پسته به دلیل وجود آنتی اکسیدان‌ها و ویتامین B6 در پیشگیری از سرطان مفید است. آنتی اکسیدان‌ها رادیکال‌های آزاد را که می‌توانند باعث آسیب سلولی و ایجاد بیماری‌های مانند سرطان شوند، خنثی می‌کنند. ویتامین B6 نیز به افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون کمک می‌کند که نه تنها در مبارزه با رادیکال‌های آزاد مؤثرند، بلکه با عناصر سرطان‌زا نیز مبارزه می‌کنند
خواص روغن پسته برای سلامت پوست چیست؟
روغن پسته یک مرطوب‌کننده طبیعی عالی است و به سرعت جذب پوست می‌شود. این روغن حاوی مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان‌ها، به ویژه ویتامین E، و اسیدهای چرب ضروری مانند اسید اولئیک و اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 است که به آبرسانی، تغذیه، و افزایش خاصیت ارتجاعی پوست کمک می‌کنند. این خواص به کاهش چین و چروک، بهبود خشکی پوست، و جوان‌سازی پوست صورت کمک می‌کنند. روغن پسته همچنین می‌تواند در درمان برخی اختلالات پوستی مانند اگزما و پسوریازیس مفید باشد و از پوست در برابر آسیب اشعه UV نور خورشید محافظت کند.
چگونه می‌توان از روغن پسته استفاده کرد؟
روغن پسته را می‌توان به روش‌های مختلفی استفاده کرد. برای مصارف خوراکی، می‌توان آن را در تهیه سالادها، سوپ‌ها، و یا به همراه آبمیوه استفاده کرد. با این حال، توصیه می‌شود از حرارت بالا برای پخت و پز با این روغن خودداری شود تا خواص آن حفظ شود. برای مصارف موضعی، می‌توان روغن پسته را مستقیماً روی پوست یا مو ماساژ داد. برای مراقبت از پوست، می‌توان چند قطره روغن پسته را به مرطوب‌کننده اضافه کرد. برای مراقبت از مو، می‌توان آن را به تنهایی یا در ترکیب با روغن‌های دیگر مانند روغن گردو یا روغن هسته زردآلو گرم کرده و روی موها و پوست سر ماساژ داد.
