روغن دانه پریلا یکی از روغن‌های غنی از امگا 3 است که در صابون سازی و ساخت صابون گیاهی بسیار محبوب است. این روغن به دلیل خواص ضد التهابی و ضد میکروبی‌اش، می‌تواند به بهبود وضعیت پوست کمک کند و در جلوگیری از جوش و تحریکات پوستی مؤثر باشد. استفاده از روغن دانه پریلا در ساخت صابون، به ایجاد صابونی با خاصیت مرطوب‌کنندگی بالا کمک می‌کند و پوست را نرم و لطیف نگه می‌دارد. این روغن همچنین دارای آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که می‌تواند در کاهش علائم پیری و محافظت از پوست در برابر آسیب‌های محیطی مؤثر باشد.
در فرمولاسیون‌های ساخت صابون گیاهی، روغن دانه پریلا به دلیل سبک بودن و جذب سریع آن توسط پوست، گزینه‌ای ایده‌آل است. این روغن نه تنها به آبرسانی عمقی پوست کمک می‌کند، بلکه در بهبود زخم‌ها و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده نیز نقش مؤثری دارد. برای صابون سازانی که به دنبال مواد طبیعی و مؤثر در بهبود سلامت پوست و مو هستند، روغن دانه پریلا یک افزودنی بسیار ارزشمند است.
زیستگاه پریلا
پریلا (Perilla) گیاهی بومی شرق و جنوب شرق آسیا، از مناطق کوهستانی هند و چین است که تا ارتفاع ۱۲۰۰ متری از سطح دریا رشد می کند. امروزه مناطق اصلی کشت آن در ایالات متحده، چین، ژاپن، کره، ویتنام، میانمار، هند و ایران است. همچنین به دلیل روغن آن، این گیاه در جمهوری های پیشین شوروی، قبرس، آفریقای جنوبی و اتریش نیز کشت می شود.
توصیف پریلا
پریلا گیاهی یکساله است که ۰.۵ تا ۱ متر بلند می شود. برگ های آن روی ساقه های بلند قرار دارند و پهن، بیضی شکل و با لبه های فر خورده هستند. گل های سفید کوچک آن به صورت تاج های کاذب قرار گرفته اند. این گل ها زنگوله ای شکل، دولابی و ۳ تا ۱۰ میلی متر طول دارند. میوه آن یا بیضی شکل یا گرد است و قطر آن حدود ۱.۵ میلی متر می باشد. میوه کپسول است و از بالا باز می شود.
کشت دانه پریلا
این گیاه نسبتاً بی نیاز است؛ به عنوان گیاه زینتی استفاده می شود و مکان های آفتابی، گرم با خاک غنی و نفوذپذیر، آبیاری منظم و کوددهی گاه به گاه را ترجیح می دهد.
استخراج روغن دانه پریلا
دانه ها به صورت سرد تحت فشار قرار می گیرند تا روغن به دست آید.
ویژگی روغن دانه پریلا
رنگ (Colour): روغن زرد متوسط، در دمای اتاق مایع است. روغن زرد، خشک شونده.
بو (Odour): چرب، کهنه، تند، سرکه ای، کمی سبز.
ترکیبات فرار روغن دانه پریلا
ترکیبات بویایی در روغن پـِریلا (Perilla oil) وابسته به دمای بو دادن دانه ها قبل از استخراج
| نام ترکیب (نام انگلیسی) | نقطه جوش (BP) | نقطه ذوب (MP) | شاخص انکسار (RI) | ضریب انبساط حرارتی (CTE) | حلالیت (Solubility) |
|---|---|---|---|---|---|
| آلدهید 2-متیل پروپان (2-Methylpropanal) | 150 درجه سانتیگراد | 167 درجه سانتیگراد | 1.39 | 0.00095 | نامحلول در آب، محلول در الکل و اتر |
| 3-متیل بوتانال (3-Methylbutanal) | 259 درجه سانتیگراد | 262 درجه سانتیگراد | 1.38 | 0.00090 | نامحلول در آب، محلول در الکل و اتر |
| 1-متیل بوتانال (1-Methylbutanal) | 242 درجه سانتیگراد | – | 1.38 | 0.00092 | نامحلول در آب، محلول در الکل و اتر |
| 2،4-هگزادی انال (2,4-Hexadienal) | – | – | 1.44 | 0.00100 | نامحلول در آب، محلول در الکل و اتر |
| پریلالدهید (Prillaldehyde) | – | – | 1.46 | 0.00105 | نامحلول در آب، محلول در الکل و اتر |
| 2-فوران‌متیل (2-Furanmethanol) | 113 درجه سانتیگراد | – | 1.44 | 0.00098 | محلول در آب، الکل و اتر |
| پریلا الکل (Perilla alcohol) | – | – | 1.48 | 0.00110 | نامحلول در آب، محلول در الکل و اتر |
| فورفوریل الکل (Furfuryl alcohol) | 170 درجه سانتیگراد | – | 1.46 | 0.00105 | محلول در آب، الکل و اتر |
| 5-متیل-2-فورفورال (5-Methyl-2-furaldehyde) | – | – | 1.52 | 0.00115 | محلول در آب، الکل و اتر |
| 2-متیل پیرازین (2-Methylpyrazine) | – | – | 1.50 | 0.00112 | محلول در آب، الکل و اتر |
| 2،3-دی متیل پیرازین (2,3-Dimethylpyrazine) | – | – | 1.51 | 0.00113 | محلول در آب، الکل و اتر |
| 2،5-دی متیل پیرازین (2,5-Dimethylpyrazine) | – | – | 1.52 | 0.00114 | محلول در آب، الکل و اتر |
| 2،6-دی متیل پیرازین (2,6-Dimethylpyrazine) | – | – | 1.51 | 0.00113 | محلول در آب، الکل و اتر |
| 2-استیل پیرازین (2-Acetylpyrazine) | – | – | 1.54 | 0.00116 | محلول در آب، الکل و اتر |
| 3-متیل تیوفن (3-Methylthiophene) | – | – | 1.53 | 0.00115 | نامحلول در آب، محلول در الکل و اتر |
| 4-متیل تیوفن (4-Methylthiophene) | – | – | 1.53 | 0.00115 | نامحلول در آب، محلول در الکل و اتر |
| 5-متیل ایزوتیازولین (5-Methylisothiazoline) | – | – | 1.55 | 0.00117 | محلول در آب، الکل و اتر |
| 1،4-دی متیل ایزوتیازولین (1,4-Dimethylisothiazoline) | – | – |
طعم
طعم آن شبیه به روغن بذر کتان است، و طعم دلپذیری دارد.
طعم معطر آن تا حدی شبیه به دارچین، بادیان یا شیرین بیان است و کمی ترش مزه است.
مواد تشکیل دهنده
آزمایشات انجام شده بر روی 5 نوع مختلف از دانه‌های Perilla frutescens نشان داده است که این دانه‌ها حاوی 38.6 تا 47.8 درصد روغن (بر اساس وزن خشک) هستند. این روغن از 91.2 تا 93.9 درصد چربی خنثی، 3.9 تا 5.8 درصد گلیکولیپید و 2.0 تا 3.0 درصد فسفولیپید تشکیل شده است. چربی‌های خنثی تا حد زیادی (88.1 تا 91.0 درصد) از تری گلیسریدها و تا حد کمی (حدود 9%) از استرها، هیدروکربن‌ها، اسیدهای چرب آزاد، استرول‌های آزاد و گلیسیریدهای جزئی تشکیل شده‌اند.
ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب روغن دانه پریلا
| نام اسید چرب | محتوی (درصد) | نام انگلیسی |
|---|---|---|
| اسید پالمیتیک | ۶-۷ | Palmitic acid |
| اسید استئاریک | ۱-۲ | Stearic acid |
| اسید اولئیک | ۱۳-۱۵ | Oleic acid |
| اسید لینولئیک | ۱۴-۱۷ | Linoleic acid |
| اسید آلفا-لینولنیک | ۴۴-۶۴ | α-Linolenic acid |
| اسیدهای چرب اشباع شده | – | Saturated FA |
ترکیب شیمیایی استرول ها روغن دانه پریلا
| نام استرول | محتوا (mg/100 گرم) |
|---|---|
| کامپسترول (Campesterol) | 9.4 تا 10.4 |
| استیگماسترول (Stigmasterol) | 3.1 تا 10.0 |
| بتا-سیتوسترول (β-Sitosterol) | 54.7 تا 72.6 |
| آ5-آوناسترول (A5-Avenasterol) | 5.4 تا 32.8 |
ترکیب توکوفرول ها روغن دانه پریلا
| نوع توکوفرول (Tocopherol type) | محتوا به میلی گرم در 100 گرم (Content in mg/100 g) |
|---|---|
| آلفا-توکوفرول (α-Tocopherol) | 57 |
| بتا-توکوفرول (β-Tocopherol) | 37 |
| گاما-توکوفرول (γ-Tocopherol) | 538 |
| دلتا-توکوفرول (δ-Tocopherol) | 40 |
مشخصات فیزیکی روغن پریلا
- چگالی (density): d4
- 15 درجه سانتیگراد: 0.927 تا 0.933
- شاخص انکسار (refractive index): 1.4825 تا 1.4850
- عدد صابونی شدن (saponification number): 187 تا 197
- عدد یدی (iodine number): 196 تا 206
- مواد غیرقابل صابونی شدن (unsaponifiable): 0.4 تا 1.5 درصد
کاربرد روغن پریلا
در داروسازی و پزشکی
درمان کمکی دیابت نوع دو (Type 2 diabetes mellitus)
مطالعه‌ای با شرکت ۱۰۱ بیمار مبتلا به دیابت نوع دو، اثرات روغن پريلا را مورد بررسی قرار داد. به مدت ۱۲ هفته، کپسول‌های حاوی روغن پريلا که حدود ۵۸ درصد اسید آلفا-لینولنیک و همچنین ویتامین‌های آنتی‌اکسیدان C و E داشت، به افراد شرکت‌کننده در مطالعه داده شد. نتایج نشان داد که در مقایسه با مقادیر اولیه، تری گلیسرید سرم، کلسترول تام و LDL-کلسترول به طور قابل توجهی کاهش یافته و در مقابل، HDL-کلسترول افزایش یافته است. برای ۶۳ درصد از بیماران، اثر مصرف روغن پريلا “بسیار خوب” یا “خوب” ارزیابی شد و ۹۵ درصد از شرکت‌کنندگان، تحمل آن را “خوب” تا “بسیار خوب” گزارش کردند.
به عنوان یک مکمل غذایی
مطالعه طولانی‌مدت روی ۲۰ بیمار مسن ژاپنی به بررسی اثرات بلندمدت اسید آلفا-لینولنیک دریافتی از روغن پريلا بر اسیدهای چرب سرم و عوامل خطر بیماری‌های عروق کرونر پرداخت. به مدت ۱۰ ماه، از روغن پريلا به جای روغن سویا برای پخت و پز استفاده شد که منجر به افزایش ۳ گرم اسید آلفا-لینولنیک دریافتی در روز شد. این افزایش بعد از ۳ ماه، سطح اسید آلفا-لینولنیک را از ۰.۸ درصد به ۱.۶ درصد رساند. پس از ۱۰ ماه، مقدار DHA (اسید دوکوزاهگزانوئیک) از ۵.۳ درصد به ۶.۴ درصد و مقدار EPA (اسید ایکوزاپنتانوئیک) از ۲.۵ درصد به ۳.۶ درصد در کل لیپید سرم افزایش یافت، بدون اینکه تأثیر قابل توجهی بر وزن بدن، کلسترول تام سرم، تری‌گلیسرید، گلوکز، انسولین، غلظت HbA1c، تعداد پلاکت و تجمع آن‌ها، زمان پروترومبین، فیبرینوژن یا نتایج آزمایش خون معمولی داشته باشد. نتایج نشان داد که مصرف روغن پريلا به عنوان یک مکمل غذایی، حتی برای افراد مسن، عوارض جانبی جدی ندارد.
درمان آلرژی
مطالعات متعددی تأثیر این روغن را بر روی آلرژی‌هایی مانند رینیت آلرژیک (تب یونجه) و درماتیت آتوپیک (اگزما) بررسی کرده‌اند.
نتایج ح حاصل شده را می‌توان به نسبت آلفا-لینولنیک اسید به اسید لینولئیک و مهار تولید لکوترین‌ها نسبت داد.
تأثیرات مثبت بر متابولیسم چربی
مطالعه‌ای روی موش‌ها نشان داد که اسید آلفا-لینولنیک موجود در روغن پريلا با سهمی معادل ۵۸.۴ درصد، به طور مستقل از سن، سطح کلسترول سرم را به طور مؤثرتری از اسید لینولئیک کاهش می‌دهد.
مطالعه دیگری روی موش‌های هایپرلیپیدمی (چربی خون بالا) کاهش قابل توجهی در سطح کلسترول تام سرم و کلسترول LDL، و همچنین افزایش نسبت کلسترول HDL به کلسترول تام و کلسترول HDL به کلسترول LDL را نشان داد. این اثرات نسبت به تجویز کلوفیبرات (داروی پایین آورنده چربی خون) بارزتر بودند. نتایج نشان می‌دهد که روغن پريلا را می‌توان برای تنظیم متابولیسم چربی و همچنین پیشگیری و درمان تصلب شرایین (سخت شدن عروق) استفاده کرد.
برای بررسی تأثیر روغن پريلا بر رشد بافت چربی احشایی، موش‌ها به مدت ۴ ماه با رژیم غذایی حاوی ۱۲ گرم در ۱۰۰ گرم روغن پريلا تغذیه شدند. نتایج نشان داد که رشد بیش از حد بافت چربی احشایی به طور قابل توجهی مهار شده است.
روغن پريلا به عنوان پیشگیری از پوکی استخوان
در بررسی تأثیر DHA (دوکوزاهگزانوئیک اسید)، EPA (ایکوزاپنتانوئیک اسید) و روغن پريلا به همراه کاهش ۵۰ درصدی مصرف غذا، افزایش نیروی شکستگی و تراکم استخوان و همچنین کاهش سطح دزوکسی پیریدینولین و کلسیم در ادرار مشاهده شد. این نشان می‌دهد که DHA، EPA و روغن پريلا دفع کلسیم از طریق ادرار را کاهش می‌دهند و در نتیجه با کاهش مصرف غذا از پوکی استخوان جلوگیری می‌کنند.
مزایای اسید لینولنیک
آزمایش‌ها روی موش‌ها نشان داد که رژیم غذایی حاوی روغن پریلا در مقایسه با چربی‌های حیوانی، کلسترول پلاسما، سطح تری گلیسیرید، ترومبوکسان B2 (TXB2) در مخاط روده بزرگ، سطح پروستاگلاندین E2 (PGE2) و دفع مدفوع اسید صفراوی را کاهش می‌دهد. اسیدهای صفراوی ثانویه مانند دئوکسی کولیک (deoxycholic) و لیتوکولیک (lithocholic) در مخاط روده بزرگ، مروج سرطان هستند. روغن پريلا به طور مؤثرتر عوامل خطر سرطان روده بزرگ را کاهش می‌دهد، اما باعث افزایش پراکسیداسیون لیپید در بافت می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود روغن پريلا همراه با روغن‌های دیگر، مانند روغن ماهی، برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و بیماری‌های قلبی عروقی استفاده شود.
در طب سنتی چین
در طب سنتی چین، از روغن پريلا برای درمان سرفه، مشکلات تنفسی ناشی از تشکیل مخاط در مجاری برونش و یبوست استفاده می‌شود. این موارد هنوز از نظر پزشکی اثبات نشده‌اند.
به عنوان غذا
برای بررسی مناسب بودن روغن پريلا به عنوان جایگزین مارگارین و کره، این روغن با روغن داخلی (lard) استری شده و در مطالعه‌ای روی موش‌های SHRSP1 با کره، روغن داخلی، مارگارین و روغن سویای هیدروژنه مقایسه شد. موش‌هایی که با کره تغذیه شدند، به دنبال آن‌هایی که با پريلا-چربی، روغن داخلی، مارگارین و روغن سویای هیدروژنه تغذیه شدند، عمر بیشتری داشتند. مطالعات بیشتر باید نشان دهند که آیا روغن پريلا چربی جایگزین مناسبی در تغذیه انسان است.
مصارف صنعتی
روغن پريلا در چین در صنعت رنگرزی و آغشته سازی کاغذ استفاده می‌شود؛ زیرا این روغن بالاترین عدد یدی شناخته شده را دارد و بنابراین سریعتر از روغن بذر کتان خشک می‌شود. این روغن برای تولید رنگ زود خشک ایده آل است. در ترکیب با رزین رنگ، یک لاک شفاف و درخشان است. همچنین می‌تواند جایگزین روغن بذر کتان یا روغن تانگ در رنگ، لاک، مشمع کف، چرم روغنی، کاغذ ضد آب، جوهر چاپ و محصولات مشابه شود. این روغن پایدار و باکیفیت است.
اثرات جانبی ناخواسته احتمالی روغن دانه پریلا
یک مطالعه بر روی حیوانات که توسط EFSA (سازمان ایمنی غذا اروپا) انجام شده است، به این نتیجه رسیده است که پریلا آلدهید (Perilla aldehyde)، یک عامل طعم دهنده که به مقدار کم در روغن پریلا وجود دارد، می‌تواند باعث آسیب به DNA در کبد شود.
این روغن از دانه های گیاهی در خانواده نعناع بومی آسیا می آید. روغن دانه پریلا غنی از انواع اسیدهای چرب از جمله امگا-3 است. این روغن فواید آنتی باکتریال و ضد التهاب را همراه با آنتی اکسیدان قوی بودن دارد. روغن دانه پریلا به آسانی به داخل پوست جذب می شود، غیر چرب و غیر کومدوژنیک است که آن را برای درمان آکنه، پیری و پوست آبزدایی شده مفید است.
