روغن تخم پونه کوهی : فواید و کاربردها در صابون‌ سازی

روغن تخم پونه کوهی، با دارا بودن ترکیبات موثر و خواص بی‌نظیر، یکی از روغن‌های محبوب در ساخت محصولات صابونی و آرایشی است. این روغن سرشار از اسیدهای چرب ضروری، آنتی‌ اکسیدان‌ ها، ویتامین E و خواص ضد قارچی و آنتی بیوتیکی است که به حفظ سلامت پوست و بهبود کیفیت صابون‌ها کمک می‌کند. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر فواید و کاربردهای روغن تخم پونه کوهی در صابون‌ سازی خواهیم پرداخت.

تاثیر روغن تخم پونه کوهی بر آبرسانی و حفظ رطوبت پوست

روغن تخم پونه کوهی با ترکیبات مرطوب‌کننده خود، به آبرسانی عمقی پوست کمک می‌کند و در نتیجه، پوست را نرم و لطیف نگه می‌ دارد. این خاصیت آبرسانی برای انواع پوست‌ ها به‌ ویژه پوست‌ های خشک و حساس بسیار مفید است و در صابون‌ هایی که برای حفظ رطوبت طراحی شده‌ اند، نقش مهمی ایفا می‌کند.

خواص ضد قارچی و آنتی‌بیوتیکی روغن تخم پونه کوهی

یکی از ویژگی‌های برجسته روغن تخم پونه کوهی، خاصیت ضد قارچی و آنتی بیوتیکی آن است. این خاصیت باعث می‌شود تا صابون‌های حاوی این روغن، علاوه بر پاکسازی موثر پوست، از تجمع باکتری‌ها و قارچ‌های مضر بر روی سطح پوست جلوگیری کنند. این ویژگی به بهبود شرایط پوستی حساس و مستعد به عفونت کمک می‌کند و باعث می‌شود این روغن در ساخت صابون‌ های ضد عفونی و مراقبتی جایگاه ویژه‌ای داشته باشد.

روغن تخم پونه کوهی و خواص ضد پیری

این روغن با داشتن آنتی‌ اکسیدان‌ های قوی و ویتامین E می‌تواند به کاهش علائم پیری قابل رویت، از جمله چین و چروک‌های ریز و لکه‌های تیره، کمک کند. آنتی‌اکسیدان‌ها از پوست در برابر آسیب‌های محیطی مانند اشعه ماورای بنفش و آلودگی‌ های مختلف محافظت کرده و به حفظ سلامت کلاژن کمک می‌ کنند. بنابراین، صابون‌ های حاوی روغن تخم پونه کوهی به جوانسازی و شادابی پوست کمک می‌کنند.

محافظت از پوست در برابر عوامل محیطی

روغن تخم پونه کوهی با ایجاد یک لایه محافظتی روی سطح پوست، از آن در برابر آلودگی‌ها، ذرات معلق و عوامل مخرب محیطی محافظت می‌ کند. این خاصیت، به ویژه برای افرادی که در محیط‌های شهری و آلوده زندگی می‌ کنند، حائز اهمیت است. استفاده از صابون‌هایی که حاوی این روغن هستند، می‌ تواند به پوست در مقابله با آسیب‌های روزانه کمک کند و از خشکی و حساسیت پوست جلوگیری کند.

استفاده از روغن تخم پونه کوهی در صابون‌های طبیعی

روغن تخم پونه کوهی به‌دلیل رایحه‌ ای ملایم و خاص، به محصولات صابونی طبیعی عطری دلپذیر می‌بخشد و این امر باعث محبوبیت آن در میان علاقه‌ مندان به صابون‌ های دست‌ ساز و گیاهی می‌شود. علاوه بر عطر، ترکیبات طبیعی این روغن برای پوست بسیار مفید است و به همین دلیل، یک افزودنی محبوب در فرمولاسیون صابون‌ های گیاهی و ارگانیک به شمار می‌آید.

عصاره پونه کوهی

عصاره پونه کوهی از برگهای پونه کوهی (بعضی اوقات با بذرها ) ساخته می شود. عصاره برگ های پونه کوهی می تواند در انواع حلال های شیمیایی یا الکل استخراج شود. این عصاره تمامی فواید اسانس روغنی را در غلظتی کمتر و شکل تند و تیز در بر دارد.

اسانس پونه کوهی

این اسانس روغنی از برگ های پونه کوهی استخراج شده است و شامل کارواکرول، یک آنتی باکتریال، تیمول، یک ضد قارچ و رزمارینیک اسید، یک آنتی اکسیدان است. این سه جزء سازنده ترکیبی قدرتمند به منظور معالجه آکنه، پای ورزشکار و عفونت های موضعی می سازد اگر چه بخاطر بوی قوی اش نمی توان در غلظت های بالا از آن استفاده کرد و از اثر بخشی کامل آن بهره برد.

هیدروسل پونه کوهی

هیدروسل پونه کوهی یک ضدعفونی کننده، ضد قارچ و ضد ویروس است. هیدروسل پونه کوهی تمامی فواید اسانس روغنی را در شکلی ضعیف تر دارد و می تواند رقیق نشده یا به جای آب در یک فرمولاسیون به منظور افزایش تاثیر استفاده شود. این عطر نسبت به اسانس روغنی پونه کوهی قدرت کمتری دارد اما هنوز به اندازه کافی قوی هست تا با چیزهای دیگر مخلوط شود. هیدروسل پونه کوهی علاوه بر انواع ضدعفونی کننده های دست، دئودورانت ها و بعضی اوقات دهان شویه ها اغلب در انواع صابون های پا و محصولات آکنه استفاده می شود.

پونه معطر مراکشی : ترکیب شیمیایی + زیست‌ فعالیت‌ ها

اثرات روش‌های خشک کردن بر ترکیب، خواص آنتی‌اکسیدانی، حشره‌کشی (insecticidal) و دگرآسیبی (allelopathic properties) اسانس‌های به‌دست‌آمده از اندام‌های هوایی پونه معطر مراکشی بررسی شد. نتایج نشان داد که روش های خشک کردن به طور قابل توجهی بر عملکرد روغن های اسانسی این گونه تأثیر می گذارد. بیشترین عملکرد از اندام هوایی پونه معطر خشک شده در سایه (35/0 ± 78/1 درصد) به دست آمد. تجزیه و تحلیل ترکیب شیمیایی 14 جزء را شناسایی کرد که بیش از 93.4٪ از کل روغن ها را نشان می دهد. Pulegone (57.8 – 62.8٪)، منتون (menthone) (9.5 – 15.0٪) و لیمونن (limonene) (4.9 – 6.9٪) اجزای اصلی بودند. در مقایسه با نمونه‌های تازه، خشک کردن قسمت‌های هوایی پونه معطر با عملیات (treatments) مختلف باعث افزایش جزئی در محتوای پولگون و منتون و کاهش موازی لیمونن شد. روش‌های خشک کردن، فعالیت آنتی‌اکسیدانی روغن های اسانسی پونه معطر را افزایش داد، به‌ویژه آن‌هایی که از قسمت‌های هوایی خشک شده در آون در دمای 50 درجه سانتی‌گراد با مقادیر IC50 6.82 ± 0.18 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر در سنجش DPPH و 22.68 ± 0.87 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر در سنجش قدرت کاهشی، افزایش یافت. اما عملیات ها از نظر خواص حشره‌کشی و دگرآسیبی این روغن‌ها تفاوت معنی‌داری ندارند. نتایج به‌دست‌آمده در این مطالعه نشان داد که قسمت‌های هوایی پونه معطر خشک شده در سایه بهترین عملیات بهینه برای به دست آوردن بالاترین عملکرد روغن های اسانسی است، در حالی که خشک کردن این گیاه در آون با دمای 50 درجه سانتی‌گراد برای افزایش قدرت آنتی‌اکسیدانی روغن های اسانسی این گیاه برای کاربردهای غذایی و دارویی توصیه می‌شود.

نتیجه‌ گیری

روغن تخم پونه کوهی با خواص بی‌نظیر مرطوب‌ کنندگی، ضد قارچی، ضد پیری و محافظتی، به یکی از افزودنی‌های موثر در صابون‌ سازی تبدیل شده است. این روغن نه تنها به بهبود سلامت و زیبایی پوست کمک می‌کند، بلکه کیفیت صابون‌ های دست‌ ساز را نیز افزایش می‌دهد. برای علاقه‌مندان به صابون‌ سازی، افزودن این روغن به فرمولاسیون صابون‌های گیاهی و طبیعی، می‌تواند مزایای متعددی را به ارمغان بیاورد و به ایجاد محصولاتی با خواص مراقبتی و درمانی کمک کند.

مراجع:

Aljaiyash Ahmed, Effect of drying methods on yield, chemical composition and bioactivities of essential oil obtained from Moroccan Mentha pulegium L, Biocatalysis and Agricultural Biotechnology,2018.