نیاسینامید چیست و چرا اهمیت دارد؟

در دنیای پرهیاهوی محصولات مراقبت از پوست، یافتن یک ماده موثر و در عین حال ملایم که بتواند طیف وسیعی از مشکلات پوستی را هدف قرار دهد، آرزوی بسیاری از دوست‌داران زیبایی و فرمولاتورهای محصولات طبیعی است. در این میان، نیاسینامید، که اغلب از آن به عنوان “محبوب دل” دنیای مراقبت از پوست یاد می‌شود، به عنوان یک ستاره درخشان خودنمایی می‌کند. این ترکیب شگفت‌انگیز که شکلی از ویتامین B3 است، در طول هفت سال گذشته به یکی از پرجستجوترین و پرفروش‌ترین ترکیبات در محصولات مراقبت از پوست تبدیل شده است.

با این حال، مانند بسیاری از مواد محبوب، هیاهوی زیادی پیرامون نیاسینامید شکل گرفته است که گاهی اوقات ممکن است منجر به سوءتفاهم‌ها یا استفاده نادرست شود. این مقاله، نه تنها به شما در درک عمیق فواید و کاربردهای نیاسینامید کمک می‌کند، بلکه بینش‌هایی را نیز در مورد نحوه گنجاندن موثر و مسئولانه آن در فرمولاسیون‌های طبیعی، از جمله صابون‌های دست‌ساز و سایر محصولات آرایشی و بهداشتی، ارائه می‌دهد. اگر به دنبال راهی برای بهبود سلامت و زیبایی پوست خود به صورت طبیعی هستید، یا قصد دارید محصولات مراقبت از پوست خانگی با کیفیت بالا بسازید، این مقاله راهنمای جامع شما خواهد بود.

نیاسینامید چیست؟ گامی فراتر از یک ویتامین ساده

نیاسینامید، که با نام نیکوتینامید نیز شناخته می‌شود، یکی از اشکال فعال ویتامین B3 (یکی از هشت ویتامین گروه B) است. این ویتامین یک ترکیب محلول در آب است، به این معنی که در آب حل می‌شود و از طریق بدن دفع می‌گردد، بنابراین نیاز به تأمین مداوم آن از طریق رژیم غذایی یا محصولات موضعی وجود دارد.

نکته مهم این است که نیاسینامید با “نیاسین” (اسید نیکوتینیک) متفاوت است، اگرچه هر دو از اشکال ویتامین B3 هستند. نیاسین می‌تواند در برخی افراد باعث عارضه “گرگرفتگی نیاسین” (قرمزی و برافروختگی پوست) شود، در حالی که نیاسینامید معمولاً غیرتحریک‌کننده است و این عارضه را ایجاد نمی‌کند. بدن ما قادر است نیاسین موجود در مواد غذایی را به نیاسینامید تبدیل کند، اما این فرآیند همیشه پاسخگوی تمام نیازهای بدن، به ویژه برای سلامت پوست، نیست.

نقش نیاسینامید تنها به یک ویتامین ساده محدود نمی‌شود؛ این ماده پیش‌ساز دو آنتی‌اکسیدان قوی به نام‌های NAD (نیکوتین آمید آدنین دی‌نوکلئوتید) و NADP (نیکوتین آمید آدنین دی‌نوکلئوتید فسفات) است. این کوآنزیم‌ها در واکنش‌های بیوشیمیایی متعددی در بدن، از جمله تولید انرژی سلولی، متابولیسم گلوکز، و سنتز لیپیدها، نقش کلیدی ایفا می‌کنند. سطح این کوآنزیم‌ها با افزایش سن کاهش می‌یابد، و استفاده از نیاسینامید می‌تواند به حفظ سطح آن‌ها کمک کند. این فعالیت‌ها در سطح سلولی، اساس بسیاری از فواید نیاسینامید برای پوست هستند.

اهمیت نیاسینامید برای سلامت عمومی بدن و پوست

نیاسینامید برای سلامت کلی بدن بسیار حیاتی است. این ویتامین به بهبود عملکرد سیستم عصبی، دستگاه گوارش و سلامت پوست کمک زیادی می‌کند.

یکی از مهم‌ترین کاربردهای نیاسینامید، پیشگیری و درمان بیماری پلاگرا است. پلاگرا یک بیماری ناشی از کمبود ویتامین B3 است که با علائمی مانند بثورات پوستی (به ویژه در مناطق در معرض نور خورشید)، اسهال، و زوال عقل مشخص می‌شود. این بیماری نشان‌دهنده یک اختلال جدی در عملکرد سد دفاعی پوست است. اگرچه پلاگرا در کشورهای توسعه‌یافته نادر است، اما گزارش‌هایی از افزایش موارد آن در سال‌های اخیر، به‌ویژه در افرادی که رژیم‌های غذایی بسیار محدود دارند، مشاهده شده است. این موضوع بر اهمیت توجه به دریافت کافی نیاسینامید از منابع غذایی یا مکمل‌ها تأکید می‌کند.

جدول ۱: نقش نیاسینامید در بدن

نقش نیاسینامید در بدن	توضیحات
سلامت سلولی	برای دوام و عملکرد سالم سلول‌ها ضروری است .
متابولیسم انرژی	به تبدیل غذا به انرژی کمک می‌کند .
سلامت سیستم عصبی	نقش مهمی در عملکرد صحیح سیستم عصبی دارد.
سلامت دستگاه گوارش	به عملکرد صحیح دستگاه گوارش کمک می‌کند.
نقش آنتی‌اکسیدانی	به عنوان پیش‌ساز آنتی‌اکسیدان‌های قوی، با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کند.
تنظیم قند و چربی	به عملکرد صحیح قندها و چربی‌ها در بدن کمک می‌کند، که برای افراد مبتلا به دیابت یا چربی خون بالا حیاتی است.
پیشگیری از اختلالات	از بروز اختلالات پوستی، کبدی و کلیوی جلوگیری می‌کند .

نیاسینامید در غذا و مکمل‌ها: تغذیه از درون به بیرون

همان‌طور که گفته شد، بدن قادر به تولید نیاسینامید نیست و باید آن را از منابع خارجی تأمین کند. خوشبختانه، نیاسینامید به طور طبیعی در بسیاری از مواد غذایی یافت می‌شود و می‌توان آن را از طریق یک رژیم غذایی متعادل دریافت کرد.

منابع غذایی نیاسینامید: غنی‌ترین منابع نیاسینامید (ویتامین B3) شامل موارد زیر هستند:

• گوشت‌ها: گوشت مرغ، گوشت گاو، بوقلمون.
• ماهی‌ها: ماهی تن، ماهی سالمون، ساردین، ماهی قزل آلا.
• حبوبات: لوبیا، نخود، عدس، نخود سبز.
• غلات کامل: برنج قهوه‌ای، جو دوسر، گندم، ذرت.
• آجیل‌ها و دانه‌ها: بادام زمینی، دانه‌های آفتابگردان، تخمه کدو، بادام.
• سبزیجات: سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، قارچ‌ها، سیب زمینی، آووکادو .
• محصولات لبنی: شیر، ماست.
• زرده تخم‌مرغ
• جگر
• موز
• سویا
• کشمش
• عسل 

میزان توصیه شده روزانه (RDA) برای ویتامین B3، ۱۶ میلی‌گرم برای مردان و ۱۴ میلی‌گرم برای زنان است. این مقدار را می‌توان به راحتی با مصرف یک سینه مرغ بزرگ یا فیله سالمون بزرگ تأمین کرد. بدن همچنین می‌تواند نیاسینامید را از یک اسید آمینه خاص به نام تریپتوفان که در پروتئین‌ها یافت می‌شود، بسازد.

نقش سلامت روده: یکی از نکات کمتر بحث شده در مورد جذب نیاسینامید، نقش سلامت روده است. باکتری‌های مفید روده نه تنها به بدن شما در ساخت نیاسینامید از پروتئین کمک می‌کنند، بلکه در جذب آن نیز نقش دارند. برای اینکه نیاسینامید به پوست شما برسد و فواید خود را اعمال کند، باید به خوبی جذب شود. مصرف فراوان میوه‌ها و سبزیجات تازه، و همچنین غذاهای تخمیر شده طبیعی مانند کیمچی و کفیر، می‌تواند به بهبود سلامت روده کمک کند.

مکمل‌های نیاسینامید: اگر رژیم غذایی شما شامل گوشت و ماهی است، احتمالاً نیاسینامید کافی را از طریق غذا دریافت می‌کنید. با این حال، برای افرادی که رژیم‌های غذایی خاصی مانند رژیم‌های کاملاً گیاهی یا بدون گلوتن دارند، ممکن است مصرف مکمل‌های ویتامین B کمپلکس که حاوی نیاسینامید هستند، مفید باشد. در هنگام انتخاب مکمل، حتماً مطمئن شوید که حاوی نیاسینامید باشد، نه نیاسین، تا از گرگرفتگی پوستی جلوگیری شود.

نکته مهم: دوزهای بالای نیاسینامید (بیشتر از مقادیر توصیه شده روزانه) که برای درمان برخی شرایط پزشکی خاص استفاده می‌شوند، باید حتماً تحت نظر پزشک مصرف شوند. به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده است که دوزهای بالای نیاسینامید می‌توانند از بروز کراتوزهای اکتینیک (لکه های خشک و فلس دار پوستی در مناطق آسیب دیده از نور خورشید) جلوگیری کنند، اما این دوزها چندین برابر RDA هستند و نیاز به مشورت پزشکی دارند. کودکان، زنان باردار یا شیرده، و افراد مبتلا به نقرس کنترل نشده نباید بیش از DRI (مقدار توصیه شده روزانه) نیاسینامید مصرف کنند مگر با توصیه پزشک.

نیاسینامید موضعی برای پوست: قدرت درمانی در فرمولاسیون‌های شما

نیاسینامید به عنوان یک ماده موثر در محصولات موضعی مراقبت از پوست، به شدت محبوب شده است. این ماده به دلیل خواص غیرتحریک‌کننده خود، یک جایگزین عالی برای رتینوئیدها (فرم‌های ویتامین A) است که ممکن است باعث تحریک پوست شوند .

مزایای شگفت‌انگیز نیاسینامید موضعی برای پوست

1. کاهش هایپرپیگمانتاسیون (لک‌های تیره و ناهمواری رنگ پوست): نیاسینامید می‌تواند به طور موثری لکه‌های تیره، جای جوش، و هایپرپیگمانتاسیون ناشی از آفتاب یا افزایش سن را کاهش دهد.
   • مکانیسم: این ویتامین با مهار انتقال ملانوزوم‌ها (ساختارهایی که ملانین تولید می‌کنند) از ملانوسیت‌ها (سلول‌های تولیدکننده رنگدانه) به کراتینوسیت‌ها (سلول‌های سطح پوست) عمل می‌کند . با کاهش این انتقال، تجمع رنگدانه در نواحی خاصی از پوست کاهش یافته و پوست روشن‌تر و یکنواخت‌تر به نظر می‌رسد . همچنین می‌تواند تولید مستقیم ملانین را نیز کاهش دهد.
2. تنظیم چربی و کاهش آکنه: نیاسینامید به تنظیم سطح چربی پوست (سبوم) کمک می‌کند. این خاصیت آن را برای پوست‌های چرب و مستعد آکنه بسیار مفید می‌سازد.
   • مکانیسم: با کنترل غدد سباسه، نیاسینامید ترشح چربی را به حالت تعادل می‌رساند و از براق شدن پوست و ایجاد جوش و آکنه جلوگیری می‌کند. همچنین، خواص ضدالتهابی آن به کاهش التهاب مرتبط با آکنه کمک کرده و در درمان آکنه‌ های پاپول و پاسچول موثر است.
3. محافظت آنتی‌اکسیدانی: نیاسینامید یک آنتی‌اکسیدان قوی است که از پوست در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد ناشی از عوامل محیطی مانند آلودگی و اشعه UV محافظت می‌کند.
   • مکانیسم: این ویتامین با کنترل واکنش‌های اکسیداتیو در سلول‌های پوستی، مانع از افزایش استرس اکسیداتیو شده و به پیشگیری از آسیب‌های سلولی و حتی برخی انواع سرطان پوست کمک می‌کند.
4. تقویت سد دفاعی پوست و افزایش آبرسانی: پوست دارای یک سد دفاعی پیچیده است که از آن در برابر عوامل آسیب‌زا محافظت کرده و رطوبت را حفظ می‌کند. نیاسینامید به تقویت این سد کمک می‌کند.
   • مکانیسم: این ماده با افزایش تولید سرامیدها و اسیدهای چرب آزاد (لیپیدهای حیاتی برای سد پوست) و همچنین پروتئین‌های اپیدرمی مانند کراتین، اینولاکرین و فیلاگرین، عملکرد سد پوست را بهبود می‌بخشد. این امر منجر به کاهش از دست دادن آب اپیدرمی (TEWL) و افزایش هیدراتاسیون و رطوبت پوست می‌شود.
5. کاهش خطوط ریز و چین و چروک (خواص ضد پیری): نیاسینامید می‌تواند به کاهش خطوط ریز و چین و چروک‌ها کمک کرده و خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود بخشد.
   • مکانیسم: این ویتامین با تحریک تولید کلاژن، به استحکام ساختار پوست کمک کرده و نشانه‌های پیری را به تأخیر می‌اندازد. اگرچه تأثیرات آن ممکن است نسبت به رتینوئیدها (که تا ۲۵٪ چروک‌ها را کاهش می‌دهند) کمتر (۱/۳ تا ۱/۵) باشند، اما بدون تحریک‌پذیری همراه با رتینوئیدها است.
6. کوچک کردن منافذ باز پوست: نیاسینامید در درمان منافذ باز پوست بسیار موثر است.
   • مکانیسم: با تنظیم تولید سبوم، نیاسینامید از مسدود شدن و بزرگ شدن منافذ جلوگیری می‌کند.خواص ضدالتهابی آن نیز به کاهش التهابات پوستی کمک کرده و ظاهر منافذ را کمتر نمایان می‌کند.
7. کاهش التهاب و قرمزی: نیاسینامید دارای فعالیت ضدالتهابی گسترده‌ای است که به کاهش قرمزی و التهابات پوستی، از جمله در مواردی مانند آکنه، روزاسه و اگزما، کمک می‌کند.
   • مکانیسم: مطالعات نشان می‌دهند که اثر ضدالتهابی آن از طریق مهار ترشح فاکتورهای پیش‌التهابی توسط سلول‌های کراتینوسیت انجام می‌شود.
8. افزایش قدرت ترمیم‌کنندگی پوست: نیاسینامید می‌تواند قدرت و سرعت ترمیم سلول‌های پوستی را افزایش دهد. این خاصیت به بهبود جای زخم‌ها، لکه‌ها و جای جوش‌ها کمک کرده و پوستی بی‌نقص‌تر و جوان‌تر به ارمغان می‌آورد.
9. محافظت در برابر نور خورشید: نیاسینامید از پوست و سلول‌های آن در برابر آسیب ناشی از اشعه ماوراء بنفش خورشید محافظت می‌کند. این خاصیت آن را به یک افزودنی عالی در فرمولاسیون‌های ضد آفتاب تبدیل می‌کند.

نیاسینامید در محصولات مو: فراتر از پوست

نیاسینامید نه تنها برای پوست مفید است، بلکه فواید بسیاری برای سلامت موها و پوست سر نیز دارد.

• بهبود گردش خون در پوست سر: نیاسینامید می‌تواند با بهبود خون‌رسانی به فولیکول‌های مو، مواد مغذی و اکسیژن بیشتری را به آن‌ها برساند که منجر به رشد بهتر و قوی‌تر موها می‌شود.
• تقویت فولیکول‌های مو: این ویتامین به تقویت فولیکول‌ها کمک می‌کند و مدت زمان فاز رشد (آناژن) موها را افزایش می‌دهد که می‌تواند به کاهش ریزش مو منجر شود.
• کاهش التهاب پوست سر: خواص ضدالتهابی نیاسینامید می‌تواند به کاهش التهاب و تحریکات پوست سر، از جمله مشکلاتی مانند شوره و خارش، کمک کند.
• تنظیم چربی مو: نیاسینامید به تنظیم تولید سبوم (چربی) در پوست سر کمک می‌کند و می‌تواند برای افرادی که پوست سر چربی دارند، مفید باشد و از چرب شدن زودهنگام موها جلوگیری کند.
• حفظ رطوبت مو: با تقویت سد حفاظتی پوست سر، نیاسینامید به حفظ رطوبت پوست سر و موها کمک می‌کند و از خشکی و شکنندگی موها جلوگیری می‌نماید.
• افزایش ضخامت و حجم مو: استفاده منظم از محصولات حاوی نیاسینامید می‌تواند به افزایش ضخامت و حجم موها کمک کند.

غلظت‌ها و فرمولاسیون‌های بهینه: راهنمای فرمولاتورهای محصولات طبیعی

دانستن غلظت مناسب نیاسینامید برای دستیابی به بهترین نتایج با حداقل عوارض جانبی، بسیار مهم است. تحقیقات علمی نشان می‌دهد که در اکثریت قریب به اتفاق موارد، نیاسینامید باید در غلظت ۱ تا ۵ درصد استفاده شود. این غلظت، نتایج چشمگیری را در بهبود رنگ پوست، کاهش تولید چربی و آکنه، و محافظت از پوست در برابر رادیکال‌های آزاد ارائه می‌دهد، بدون اینکه باعث تحریک، حساسیت یا خشکی بیش از حد شود .

متأسفانه، در گذشته بسیاری از برندهای تجاری، با سوءاستفاده از این باور رایج در میان مصرف‌کنندگان که “درصد بالاتر، نتایج بهتر”، محصولات با غلظت‌های بسیار بالاتر (تا ۱۰٪، ۱۵٪، ۲۰٪، و حتی ۲۵٪) را عرضه کردند. در حالی که این غلظت‌های بالا ممکن است در موارد بسیار خاصی (مانند آکنه پیشرفته یا تولید چربی بسیار خارج از کنترل) مفید باشند، اما برای اکثریت افراد، تنها منجر به حساسیت، تحریک و حتی سوختگی پوست شده‌اند.

رفتار برخی برندها در این زمینه “مشکوک” (shady) توصیف شده است. آن‌ها از ارزان بودن نیاسینامید برای فرموله کردن و سپس تبلیغات اغراق‌آمیز درباره توانایی‌های آن برای درمان مشکلات مختلف پوستی، سوءاستفاده کردند.برخی برندها حتی محصولات خود را، که پیش از این تنها حاوی نیاسینامید بودند، با مواد فعال قوی‌تری مانند ترانکسامیک اسید برای هایپرپیگمانتاسیون بازفرمولاسیون کردند، در حالی که قیمت را ثابت نگه داشتند، که نشان می‌دهد آن‌ها از ابتدا می‌دانستند نیاسینامید به تنهایی “همه کاره” نیست .

خبر خوب این است که با فروکش کردن هیاهوی نیاسینامید، بسیاری از برندها در حال حاضر در حال بازفرمولاسیون محصولات خود به سمت غلظت‌های پایین‌تر، به ویژه ۵٪، هستند که از نظر علمی نقطه بهینه محسوب می‌شود.. این تغییر نشان می‌دهد که آن‌ها از ابتدا از غلظت مناسب آگاه بودند و تنها برای افزایش فروش به دنبال درصدهای بالاتر بودند.

نیاسینامید به عنوان یک ماده مکمل

نیاسینامید به بهترین وجه به عنوان یک ماده مکمل عمل می‌کند که در کنار سایر ترکیبات فعال استفاده می‌شود، نه به عنوان یک “بایدِ مستقل”. برای فرمولاتورهای محصولات طبیعی، این به معنی ترکیب نیاسینامید با دیگر مواد مغذی و درمانی برای ایجاد هم‌افزایی و نتایج بهتر است:

• برای هایپرپیگمانتاسیون: می‌توانید آن را با مواد روشن‌کننده طبیعی دیگر مانند آربوتین، کوجیک اسید یا عصاره‌های گیاهی غنی از آنتی‌ اکسیدان ترکیب کنید.
• برای تقویت سد دفاعی: ترکیب نیاسینامید با لیپیدها و سرامیدها، مانند آنچه در “Stratia Lipid Gold” مشاهده می‌شود، می‌تواند به شدت در ترمیم و تقویت سد پوست مؤثر باشد.
• در ضد آفتاب‌ها: افزودن دوز پایین نیاسینامید (مثلاً ۱.۵٪) به فرمولاسیون ضد آفتاب می‌تواند فواید آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی اضافی را فراهم کند و خطر هایپرپیگمانتاسیون ناشی از نور خورشید را کاهش دهد.
• در تونرها و میست‌ها: ترکیب نیاسینامید با اسیدهای آمینه و مواد تسکین‌دهنده می‌تواند به درخشش و لطافت پوست کمک کند.

ساخت محصولات دست‌ساز با نیاسینامید

برای افرادی که به دنبال ساخت صابون‌های گیاهی دست‌ساز و دیگر محصولات آرایشی و بهداشتی طبیعی هستند، نیاسینامید یک گزینه عالی است. نیاسینامید معمولاً به صورت پودر کریستالی موجود است و چون محلول در آب است، باید آن را به فاز آبی فرمولاسیون خود اضافه کنید.این ویژگی، آن را برای فرموله کردن در سرم‌ها (که اغلب بر پایه آب هستند)، کرم‌ها، لوسیون‌ها، و حتی صابون‌ها مناسب می‌سازد.

• در صابون‌سازی: نیاسینامید می‌تواند به کاهش لکه‌ها و زبری پوست کمک کند، به عنوان یک عامل تسکین‌دهنده عمل کند و آبرسانی پوست را بهبود بخشد. این ویژگی‌ها آن را به یک انتخاب محبوب در ساخت صابون‌های دوستدار پوست تبدیل کرده است.
• سرم‌ها: سرم‌های نیاسینامید (معمولاً در غلظت‌های ۲ تا ۵ درصد) بسیار محبوب هستند زیرا بافت سبکی دارند، بر پایه آب هستند و قدرت جذب و نفوذ بالایی به عمیق‌ترین لایه‌های پوست دارند.

راهنمای استفاده از نیاسینامید موضعی در روتین پوستی

• نحوه مصرف: معمولاً پس از پاکسازی و استفاده از تونر، و قبل از مرطوب‌کننده، از نیاسینامید استفاده می‌شود.
• شروع تدریجی: اگر برای اولین بار نیاسینامید را به روتین خود اضافه می‌کنید، با مصرف ۲ تا ۳ شب در هفته شروع کنید و به تدریج تعداد دفعات مصرف را افزایش دهید.
• میزان مصرف: ۲ تا ۳ قطره سرم برای کل صورت کافی است.
• نواحی حساس: از استفاده مستقیم در ناحیه دور چشم و دور لب باید خودداری شود.
• ضد آفتاب: همیشه در طول روز، حتی در روزهایی که از نیاسینامید استفاده می‌کنید، از ضد آفتاب استفاده کنید.
• تداخلات: نکته بسیار مهم این است که نیاسینامید را نباید در شب‌هایی که از رتینوئیدها (مانند رتینول یا ترتینوئین) استفاده می‌کنید، به کار ببرید. این دو ترکیب می‌توانند در یک روتین تناوبی استفاده شوند (مثلاً نیاسینامید در صبح و رتینوئید در شب، یا در شب‌های متناوب).

معرفی محصولات نمونه با نیاسینامید: برندهای مختلفی محصولات با کیفیت حاوی نیاسینامید را ارائه داده‌اند که در ادامه به چند نمونه اشاره می‌کنیم:

• امولسیون ۵٪ نیاسینامید صورت و بدن اوردینری (The Ordinary Niacinamide 5% Face and Body Emulsion): این محصول یک گزینه عالی و ارزان قیمت با غلظت بهینه ۵٪ است و به جای نسخه ۱۰٪ توصیه می‌شود که می‌تواند تحریک‌کننده باشد.
• Stratia Lipid Gold: این محصول حاوی ۵٪ نیاسینامید است و همچنین شامل لیپیدها، سرامیدها و سایر مواد تقویت‌کننده سد دفاعی پوست است که آن را برای پوست‌های خشک، حساس و آسیب‌دیده عالی می‌کند.
• PSA Skin Due Halo 5% Niacinamide (Mist): این میست حاوی ۵٪ نیاسینامید، اسیدهای آمینه و مواد روشن‌کننده است که برای افزایش درخشش و شفافیت پوست بدون تحریک مناسب است.
• Mad About Skin Protect and Hydrate Sunscreen: این ضد آفتاب حاوی ۱.۵٪ نیاسینامید است که دوز مسئولانه‌ای برای افزودن فواید آنتی‌اکسیدانی و کاهش خطر هایپرپیگمانتاسیون به محافظت ضد آفتاب است.
• Medik8 Clarity Peptides: این محصول حاوی ۱۰٪ نیاسینامید است، اما به دلیل فرمولاسیون با دقت بالا، حتی با این غلظت، برای برخی افراد حساسیت کمتری ایجاد می‌کند [۲۸، ۲۹].
• سرم نیاسینامید ۱۰٪ + زینک ۱٪ اوردینری (The Ordinary Niacinamide and Zinc): این محصول پرطرفدار به دلیل قیمت مناسب و اثربخشی در کنترل چربی و آکنه شناخته شده است .
• سرم نیاسینامید ۱۵٪ بالانس (Balance Active Formula 15% Niacinamide): یک محصول انگلیسی که به بازسازی سلول‌های آسیب‌دیده، پاکسازی سلول‌های کهنه، و از بین بردن لک و تیرگی کمک می‌کند.
• پد ضدآکنه نیاسینامید لافارر (Lafarrerr Niacinamide Anti-Acne Pad): حاوی ۱۰٪ نیاسینامید و ۱٪ زینک است که به رفع آکنه، تنظیم چربی، و کاهش منافذ باز پوست کمک می‌کند.
• سرم زغالی ضد عیوب پوست گارنیه حاوی نیاسینامید (Garnier Vitamin C + Niacinamide Serum): برای رفع کدری پوست و درمان هایپرپیگمانتاسیون و لکه‌های تیره مناسب است .
• محصولات سیسپرسا (Cyspersa): این برند از نیاسینامید در ژل شستشوی ضد لک، کرم ضد آفتاب، و تونیک ضد ریزش موی خود استفاده می‌کند، با تمرکز بر خواص ضد لک، ضد التهاب، آنتی‌اکسیدانی، و تنظیم‌کننده چربی.
• سرم نیاسینامید ۱۰٪ برایت مکس (Bright Max Niacinamide 10%): یک محصول ایرانی که به عنوان یک محصول حرفه‌ای و تخصصی برای مصرف‌کنندگان معرفی شده است .

عوارض جانبی و احتیاط‌ های مهم نیاسینامید

با وجود تمام فواید نیاسینامید، مهم است که از عوارض جانبی احتمالی و نحوه استفاده صحیح آن آگاه باشید، به ویژه در فرمولاسیون‌های دست‌ساز. به طور کلی، نیاسینامید موضعی ایمن در نظر گرفته می‌شود و بسیاری از افراد بدون هیچ عارضه جانبی از آن استفاده می‌کنند.

عوارض جانبی رایج (به ویژه با غلظت‌های بالا یا در ابتدای مصرف):

• تحریک پوست: قرمزی، خارش، سوزش، احساس گرما. این علائم معمولاً در افرادی با پوست حساس بیشتر دیده می‌شود.
• خشکی و پوسته‌پوسته شدن: می‌تواند در برخی افراد رخ دهد.
• برافروختگی (Flushing): اگرچه بیشتر با نیاسین خوراکی مرتبط است، اما در برخی افراد با نیاسینامید موضعی، به ویژه در غلظت‌های بالا، نیز ممکن است رخ دهد.

عوارض جانبی جدی (بیشتر با دوزهای بالای خوراکی نیاسین رخ می‌دهد)

• مشکلات کبدی، زخم معده، تغییر در سطح گلوکز، آسیب عضلانی، فشار خون پایین، تغییرات ریتم قلب، و مشکلات لخته شدن خون.

احتیاط‌ها و نکات مهم:

1. تست پچ (Patch Test): همیشه توصیه می‌شود، به ویژه اگر پوست حساسی دارید یا از محصول جدیدی استفاده می‌کنید. مقدار کمی از محصول را روی ناحیه کوچکی از پوست (مانند پشت ساعد یا پشت گوش) بمالید و ۲۴ ساعت صبر کنید.اگر علائم قرمزی، خارش یا تورم مشاهده نشد، می‌توانید با خیال راحت از آن استفاده کنید.
2. شروع با دوز پایین: اگر پوست حساسی دارید، با غلظت‌های پایین‌تر (مانند ۲٪ یا کمتر) شروع کنید و به تدریج مقدار را افزایش دهید.
3. ترکیبات دیگر: اگرچه نیاسینامید به طور کلی با بسیاری از مواد فعال سازگار است، اما در شب‌هایی که از رتینوئیدها استفاده می‌کنید، از آن استفاده نکنید .
4. مشورت با متخصص: در صورت بروز هر گونه واکنش آلرژیک شدید یا عوارض جانبی پایدار، مصرف را قطع کرده و با پزشک متخصص پوست مشورت کنید.
5. پایداری: نیاسینامید به طور کلی پایدار است، اما برای حفظ اثربخشی آن، محصولات را در دمای اتاق، دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت زیاد نگهداری کنید.

نتیجه‌گیری: نیاسینامید، یک انتخاب هوشمندانه برای فرمولاتورهای محصولات طبیعی

نیاسینامید یک ماده چندکاره و ارزشمند است که فواید گسترده‌ای برای سلامت و زیبایی پوست دارد. از کمک به تنظیم چربی و کاهش آکنه گرفته تا مبارزه با لک‌های تیره، تقویت سد دفاعی پوست، و کاهش نشانه‌های پیری، نیاسینامید توانایی‌های چشمگیری را ارائه می‌دهد.

برای فرمولاتورهای صابون‌های گیاهی دست‌ساز و دیگر محصولات آرایشی و بهداشتی طبیعی، نیاسینامید یک افزودنی بی‌خطر، مؤثر و مقرون به صرفه است. ماهیت پودری و محلول در آب آن، گنجاندن آن را در انواع فرمولاسیون‌ها آسان می‌کند .  با این حال، مهم است که از غلظت‌های توصیه شده علمی (۱ تا ۵ درصد) پیروی کنید تا حداکثر فواید را بدون تحریک‌پذیری به دست آورید.

با درک عمیق از نحوه عملکرد نیاسینامید و کاربردهای آن، می‌توانید محصولاتی را ایجاد کنید که نه تنها نیازهای خاص پوست را هدف قرار می‌دهند، بلکه به سلامت کلی و درخشندگی پوست نیز کمک می‌کنند. به یاد داشته باشید که در مراقبت از پوست، “قوی‌تر همیشه به معنای بهتر نیست”  استفاده مسئولانه و آگاهانه از نیاسینامید، همراه با دیگر مواد طبیعی و موثر، می‌تواند کلید دستیابی به پوستی سالم، متعادل و درخشان باشد.

سوالات متداول (FAQ)

نیاسینامید دقیقاً چیست و چه تفاوتی با نیاسین دارد؟

نیاسینامید (نیکوتینامید) یک شکل فعال از ویتامین B3 است که در محصولات موضعی و مکمل‌ها استفاده می‌شود. نیاسین (اسید نیکوتینیک) نیز شکل دیگری از ویتامین B3 است که بیشتر در مکمل‌های خوراکی برای اهداف درمانی مانند کاهش کلسترول استفاده می‌شود. تفاوت اصلی این است که نیاسینامید معمولاً غیرتحریک‌کننده است، در حالی که نیاسین ممکن است باعث عارضه “گرگرفتگی” (قرمزی و برافروختگی پوست) شود .بدن می‌تواند نیاسین را به نیاسینامید تبدیل کند .

 بهترین غلظت نیاسینامید برای محصولات مراقبت از پوست چقدر است؟

بر اساس مطالعات علمی، بهترین غلظت نیاسینامید برای محصولات موضعی مراقبت از پوست بین ۱ تا ۵ درصد است .این غلظت حداکثر فواید را با حداقل خطر تحریک‌پذیری ارائه می‌دهد . غلظت‌های بالاتر (مانند ۱۰٪ یا بیشتر) معمولاً ضرورتی ندارند و می‌توانند باعث حساسیت و عوارض جانبی شوند.

آیا نیاسینامید برای پوست‌های حساس مناسب است؟

بله، نیاسینامید به طور کلی یک ماده ملایم و غیرتحریک‌کننده در نظر گرفته می‌شود و اغلب برای پوست‌های حساس نیز مناسب است [.حتی برای درمان مشکلات التهابی مانند اگزما نیز استفاده می‌شود. با این حال، افراد با پوست بسیار حساس باید با دوزهای پایین‌تر شروع کنند و یک تست پچ انجام دهند .

 نیاسینامید چه مدت طول می‌کشد تا نتایج خود را نشان دهد؟

تأثیرات نیاسینامید معمولاً ظریف هستند و ممکن است چندین هفته (حدود ۴ هفته یا بیشتر) طول بکشد تا نتایج قابل توجهی در بهبود وضعیت پوست مشاهده شود. صبر و تداوم در استفاده از محصول ضروری است.

آیا می‌توان نیاسینامید را با دیگر مواد فعال پوستی (مانند ویتامین C یا رتینول) ترکیب کرد؟

نیاسینامید به طور کلی یک ماده مکمل است و به خوبی با بسیاری از مواد فعال دیگر کار می‌کند. می‌توان آن را با هیالورونیک اسید برای افزایش آبرسانی، یا با سایر روشن‌کننده‌ها برای کاهش لک ترکیب کرد. با این حال، توصیه می‌شود نیاسینامید و رتینوئیدها (مانند رتینول) را در یک شب استفاده نکنید. می‌توانید نیاسینامید را در روتین صبح و رتینوئید را در روتین شب خود قرار دهید، یا در شب‌های متناوب از آن‌ها استفاده کنید.

 آیا نیاسینامید می‌تواند آکنه را درمان کند؟

نیاسینامید می‌تواند در کنترل چربی پوست، کاهش التهاب و بهبود ظاهر آکنه، به ویژه آکنه‌های پاپول و پاسچول، بسیار مؤثر باشد .با این حال، برای آکنه شدید، ممکن است نیاز به رویکردهای درمانی جامع‌تری باشد.

چگونه می‌توان نیاسینامید را در فرمولاسیون صابون‌های دست‌ساز استفاده کرد؟

نیاسینامید به صورت پودری موجود است و محلول در آب است. بنابراین، در فرمولاسیون صابون‌های دست‌ساز، باید آن را به فاز آبی (مثلاً آب مقطر یا هیدروسل) اضافه کنید، قبل از اینکه آن را با فاز روغنی ترکیب کنید. از دستورالعمل‌های استفاده توصیه شده برای هر فرمول خاص نیاسینامید (بر اساس درصد خلوص) پیروی کنید تا به غلظت نهایی مطلوب در محصول نهایی برسید.

آیا مصرف نیاسینامید خوراکی برای سلامت پوست به اندازه نیاسینامید موضعی مفید است؟

نیاسینامید خوراکی برای سلامت کلی بدن و جلوگیری از کمبودها (مانند پلاگرا) حیاتی است و می‌تواند به بهبود سلامت پوست از درون کمک کند . با این حال، برای هدف قرار دادن مشکلات خاص پوستی مانند آکنه، هایپرپیگمانتاسیون یا چین و چروک، نیاسینامید موضعی معمولاً مؤثرتر است، زیرا مستقیماً به پوست می‌رسد و در غلظت‌های مشخصی اعمال می‌شود. ترکیب هر دو رویکرد (تغذیه صحیح و استفاده موضعی) می‌تواند بهترین نتایج را به همراه داشته باشد.