روغن مغز کوکویی یک روغن گیاهی فوق‌العاده مفید در صنعت صابون سازی است که از دانه‌های درخت کوکویی استخراج می‌شود. این روغن به دلیل خواص مرطوب‌کننده و تغذیه‌کننده خود، بسیار مورد توجه علاقه‌مندان به صابون‌های طبیعی و گیاهی قرار گرفته است. استفاده از روغن مغز کوکویی در صابون، موجب افزایش لطافت و نرمی پوست می‌شود و از خشک شدن آن جلوگیری می‌کند.
روغن مغز کوکویی سرشار از ویتامین E و اسیدهای چرب ضروری است که به بازسازی و تقویت لایه‌های محافظتی پوست کمک می‌کنند و خاصیت ضدپیری دارند. همچنین، روغن مغز کوکویی ضدالتهاب بوده و برای پوست‌های حساس و آسیب‌دیده مناسب است، و به سرعت جذب می‌شود بدون اینکه احساس چربی روی پوست باقی بگذارد. این خواص آن را به یک ماده ایده‌آل برای صابون سازی طبیعی تبدیل کرده است.
زیستگاه
خاستگاه درخت “آleurites moluccana” (فندق هندی) به طور دقیق مشخص نیست، اما پراکندگی آن از هند تا چین، در سراسر جنوب شرقی آسیا، تا پلینزی و نیوزیلند دیده می شود. امروزه، این درخت در بسیاری از کشورهای گرمسیری در سراسر جهان کشت می شود.
شرح
فندق هندی درختی با اندازه متوسط و تاج پهن و گسترده ای است که می تواند تا 20 متر ارتفاع و 0.9 متر قطر تنه داشته باشد. این درخت برگریز بوده و برگ های آن به طور کامل لبه دار، 3 تا 5 قسمتی و دارای دمبرگ بلند هستند. گل های آن سفید هستند، اما ممکن است سایه های ظریفی از قرمز یا صورتی داشته باشند. گل های نر و ماده به طور جداگانه در خوشه های انتهایی قرار دارند. در هر دو نوع گل، کاسبرگ های 2 تا 3 قسمتی و 5 گلبرگ ظاهری مشابه دارند. میوه ها به رنگ سبز تیره تا قهوه ای هستند و پوسته ای به ضخامت حدود 6 میلی متر دارند. در داخل، یک یا دو مغز سخت شبیه سنگ وجود دارد. این مغزها، که از آنها روغن استخراج می شود، به بزرگی گردو هستند و سطحی ناهموار، چروکیده و اغلب به رنگ سفید مایل به خاکستری و پوسته ای به ضخامت 2 تا 5 میلی متر دارند.
دانه های “آleurites moluccana” (که در اندونزی و مالزی با نام “کِمِری” شناخته می شود) ادویه ای ضروری در آشپزی اندونزی و مالزی به شمار می رود. هر 11 گرم دانه خشک حاوی 60-62 گرم چربی است.
کشت
- گونه Aleurites خاک کمی اسیدی را ترجیح می‌دهد؛ خاک بسیار اسیدی مناسب نیست.
- میوه‌ها (nuts) را می‌توان در مقادیر کم از سال سوم کشت به بعد برداشت کرد؛
- پس از 10 سال، می‌توان انتظار یک محصول کامل را داشت. عمر مفید این درخت حدود 30 سال است.
استخراج روغن مغز کوکویی
روغن کوکویی (Kukkui oil) از طریق حلال‌ها، پرس سرد یا پرس با حرارت از دانه‌ها استخراج می‌شود. روغن پرس گرم پایداری کمتری دارد، زیرا آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی روغن از بین می‌روند. پس از پرس، روغن به دقت فیلتر و تصفیه می‌شود؛ برای تثبیت محصول، آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی مانند ویتامین C (آسکوربیل پالمیتات)، ویتامین A (پالمیتات) یا ویتامین E (d-α-توکوفرول) به آن اضافه می‌شود. تفاله دانه باقی‌مانده را می‌توان به عنوان کود استفاده کرد.
- رنگ: زرد روشن تا نارنجی
- بو: ترش، علفی، بوی شیمیایی خفه (Sourish, grassy, muffled chemical smell)
ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب روغن مغز کوکویی
| نام فارسی اسید چرب (نام انگلیسی) | درصد |
|---|---|
| اسیدهای چرب اشباع (Saturated fatty acids) | > 10 |
| اسیدهای چرب غیر اشباع (Unsaturated fatty acids) | – |
| پالمیتیک اسید (Palmitic acid) | 64 |
| پالمیتولئیک اسید (Palmitoleic acid) | – |
| استئاریک اسید (Stearic acid) | 139 |
| اولئیک اسید (Oleic acid) | 3 |
| لینولئیک اسید (Linoleic acid) | 43.6 |
| اسید آلفا-لینولنیک و اسید گاما-لینولنیک (a-Linolenic and γ-Linolenic acid) | 33.2 |
| ایکوزانوئیک اسید (Eicosanoic acid) | 0.6 |
میزان بالای اسیدهای چرب غیراشباع نظیر لینولئیک اسید (Linoleic acid) و لینولنیک اسید (Linolenic acid) قابل توجه است.
مشخصات فیزیکی روغن کوکویی
- ضریب شکست: 1.437 تا 1.479
- چگالی نسبی: 0.924 تا 0.929
- عدد یدی: 136 تا 175
- عدد پراکسید: کمتر از 5 میلی اکی والان بر کیلوگرم
- عدد صابونی شدن: 185 تا 202
- عدد اسیدی: کمتر از 1.0
- مواد غیرقابل صابونی شدن: 0.3 تا 1 درصد
ماندگاری روغن کوکویی
روغن کوکویی (kukui oil) در صورت نگهداری در مکان خنک، خشک و دور از نور و هوا، حداقل تا 12 ماه ماندگاری دارد.
کاربرد روغن کوکویی
روغن کوکویی در داروسازی و پزشکی
روغن مغز کوکویی (Kukui oil) با موفقیت در درمان درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis)، نورودرماتیت (Neurodermatitis)، پسوریازیس (Psoriasis)، آکنه (Acne)، اگزما (Eczema) و کاهش آب ترشحی پوست (Transepidermal water loss) به کار می‌رود. گاهی اوقات مانند روغن کرچک (Castor oil) استفاده می‌شود.
روغن مغز کوکویی در لوازم آرایشی
روغن سفت‌کننده پوست:
از آنجایی که این روغن حاوی مقادیر بالایی از ویتامین‌های A و E است، از رشد پوست سالم پشتیبانی می‌کند. همچنین بافت همبند را تقویت کرده و از ایجاد ترک‌های پوستی جلوگیری می‌نماید.
کنترل رطوبت:
پوست به سرعت این روغن را جذب می‌کند، که به ویژه برای پوست خشک و تحت فشار مناسب است. اسیدهای چرب غیراشباع موجود در آن از توسعه سرامیدهای اپیدرمی (Epidermal ceramides) و بازسازی سد محافظ پوست حمایت می‌کنند. به این ترتیب، تعادل رطوبت طبیعی بدن حفظ می‌شود. روغن کوکوی به راحتی جذب شده و لایه چربی روی پوست باقی نمی‌گذارد. این روغن دارای فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF) طبیعی به میزان 10 است و به پوستی که در اثر تابش نور خورشید تحریک شده است کمک می‌کند. همچنین به عنوان روغن پایه در تولید محصولات آرایشی، مانند روغن‌های صورت (ضدچروک) و نرم‌کننده‌ها کاربرد دارد.
مصارف صنعتی روغن کوکویی
این روغن به عنوان پایه‌ای برای رنگ، سوخت و صابون به کار می‌رود.
روغن مغز کوکویی به عنوان غذا
در اندونزی، گاهی اوقات تفاله روغنی باقی‌مانده به یک میان‌وعده به نام “دِیجِه کِمیری” (Dage kemiri) فرآوری می‌شود.
روغن مغز کوکویی از تخم های درخت ایالت هاوایی استخراج می شود و خواص ضد ویروسی و آنتی باکتریال دارد که التیام زخم و تولید کلاژن را تقویت می کند. این روغن غنی از انواع اسیدهای چرب ضروری است. به طور کلی روغن مغز کوکویی در انواع محصولات جهت درمان آکنه و اثرات پیری استفاده می شود. این روغن به انواع روغن های ماساژ و ضمادها برای پسوزیاریس ، اگزما و آثار کششی روی پوست اضافه می شود.
این یک کره خالص نیست بلکه ترکیبی از روغن مغز کوکویی مخلوط شده با یک روغن گیاهی هیدروژنه است که یک کره خامه ای غنی را می سازد. این کره تمامی خصوصیات روغن را دارد و به علت آنکه شکل جامدتری دارد به طور متفاوت تری در انواع فرمولاسیون ها استفاده می شود تا بافتی خامه ای را به انواع کرم ها و لوسیون های بدن یا انواع محصولات مراقبت مو بیفزاید.
