در این پست با انواع روش های کلاهبرداری اینترنتی آشنا می شویم!
ارسال رسید واریز فیک
برنامه رسید ساز جعلی از شگردهای مجرمانه ای است که فروشندگان باید سامانه پیامکی حساب‌های بانکی خود را همواره فعال کنند تا با واریز یا برداشت از حساب، با دریافت پیامک از طرف بانک مربوطه از انجام عملیات بانکی مورد نظر اطمینان حاصل کنند.
فروشندگان دقت داشته باشند پیامک ارسالی حتما از سرشماره بانک مربوطه باشد و موجودی حساب خود را با دستگاه کارتخوان، موبایل بانک یا اینترنت بانک بررسی کنند.
لازم است افراد در زمان معامله ابتدا با بررسی حساب بانکی خود از واریز پول به حساب خود اطمینان حاصل کرده و سپس کالا را تحویل خریدار دهند!
کلاهبرداری در تحویل اصل کالا
فرض کنید از یک فروشگاه اینترنتی کالایی را سفارش داده اید، مبلغ کالا پرداخت شده و آدرس را به فروشنده داده اید و فروشنده نیز کالا را ارسال کرده است. سفارش خود را تحویل می گیرید و زمانی که در منزل بسته بندی را باز می کنید مقداری شن و ماسه داخل بسته بندی مشاهده می کنید! به نظر شما اگر دادخواستی را علیه فروشنده در مراجع قضایی مطرح کنید به نتیجه می رسید؟ خیر! چرا؟ چون شما به عنوان تحویل گیرنده کالا ملزم هستید هنگام تحویل کالا بسته بندی را باز کرده و از صحت کالای سفارش داده شده مطمئن شوید! به محض آن که از اداره پست خارج شوید و یا مامور پست از صحنه دور شود چون تحویل گیرنده امضا کرده که کالا تحویل شد دیگر نمی تواند اعتراضی کند. حتی اگر علیه فروشنده اقدامی انجام دهید، فروشنده می تواند مدعی شود که کالا را صحیح و سالم بسته بندی و برای سفارش دهنده ارسال کرده!
نتیجه: هرگاه کالایی را اینترنتی سفارش دادید هنگام تحویل بسته را باز کنید و از صحت محتوای تحویلی مطمئن شوید!
کلاهبرداری به سبک آمریکایی
یک کلاهبردار آمریکایی در سال 1980 آگهی فروش“خشک کننده لباس با انرژی خورشیدی” را چاپ کرد. مردم پس از ثبت نام و واریز پول، تنها چیزی که دریافت کردند مقداری طناب و گیره لباس بود.
نمونه ای ایرانی از این نوع کلاهبرداری: فردی از یکی از فروشگاه های اینترنتی دستگاه بزرگ کننده آلت تناسلی را به قیمت 3 میلیون تومان سفارش می دهد. با خوشحالی بسته را در منزل خود باز می کند و با یک ذره بین مواجه می شود!
جالب آنکه در این روش کلاهبرداری ممکن است کلاهبردار توسط مراجع قضایی محکوم نشود چرا که طبق قرار داد عمل کرده است! در نمونه آمریکایی فروشنده قرار بوده دستگاهی تحویل دهند که لباس ها با انرژی خورشید خشک شود و به تعهد خودش عمل کرده است! در نمونه ایرانی نیز قرار بوده محصولی که آلت تناسلی را بزرگ کند تحویل شود که کلاهبردار به تعهد خود عمل کرده! در واقع در زمان خرید هر محصولی باید مشخصات کامل محصول، ویژگی ها، نوع برند، تصاویر و ویدیوهایی که هنگام کار با اون محصول وجود داره را به خوبی بررسی کنید تا در دام این نوع کلاهبرداری نیفتید!
ماجرای لکسوس 100 میلیون تومانی
روایت یک مالباخته از خرید خودروی لکسوس 100 میلیون تومانی را در ویدیوی زیر می‌بینید!
اولین اشتباه این هموطن این بوده که بدون آن که کالای مد نظر را ببیند و از اصالت و سلامت کالا مطمئن شود به حساب فردی که نمیشناخته 100 میلیون تومان واریز کرده!
اشتباه دوم این بوده که به جرم کلاهبرداری از فرد مورد نظر شکایت کرده که احتمالا با قوانین فعلی راه به جایی نخواهد برد! درصورتی که وجهی را به هر دلیل به حساب فردی واریز کردید و بعدا متوجه شدید طعمه کلاهبرداری قرار گرفته اید ابتدا باید برای فردی که پول به حساب وی واریز شده از طریق دفتر خدمات قضایی یک اظهارنامه مبنی بر واریز اشتباهی وجه ارسال نمایید. احتمالا چنین افرادی شماره موبایل به نام آن ها نیست درنتیجه توصیه می شود قبل از انجام هر کاری شماره تماس صاحب حساب را از طریق بانک مربوطه بدست بیاورید و در صورتی که شماره موبایل متصل به حساب دارای حساب ثنا باشد می توانید برای وی اظهارنامه ارسال کنید!
در صورتی که طی 48 ساعت به اظهارنامه شما پاسخی داده نشد برای وی دادخواست حقوقی مبنی بر عودت وجه در سامانه ثنا ثبت کنید. در صورتی که فرد مذکور نتواند اثبات کند که وجه واریز شده به حساب وی از چه بابت بوده است محکوم به عودت وجه خواهد بود.
توجه داشته باشید زمانی که شما از فردی شکایت می کنید و مدعی هستید که مبلغی را به حساب وی واریز کرده اید و طعمه کلاهبرداری بوده اید این شما هستید که باید مستندات ارایه دهید و جرم را اثبات کنید اما زمانی که برای فرد مذکور طی اظهارنامه و سپس شکایت حقوقی مبنی بر واریز اشتباهی وجه ارسال می کنید فرد مذکور باید مستندات دادگاه پسند ارایه دهد و در صورت ناتوانی در اثبات باید مبلغ را به شما عودت دهد!
توجه داشته باشید قبل از هرگونه شکایت برای هر فردی باید محل وقوع جرم کاملا مشخص باشد، بعضی از قضات حتی برای کلاهبرداری اینترنتی ممکن است عدم صلاحیت صادر کنند بدین معنی که دادگاه های محل وقوع جرم صلاحیت رسیدگی به جرایم را دارند. دلیل آن که اول شماره موبایل متصل به حساب بانکی که به آن پول واریز کرده ایم را پیدا می کنیم و برای آن اظهارنامه ارسال می کنیم جدای از آگاهی دادن به مخاطب آن است که آدرس و اطلاعات سکونت وی را از این طریق بدست می آوریم! باید این کار هنگام تقدیم دادخواست دادگاه محل وقوع جرم را معرفی می کنیم تا به مشکل عدم صلاحیتی پرونده نخوریم!
کلاهبرداری مثلثی
در یکی از این روش‌های جدید کلاهبرداری که به آن «کلاهبرداری مثلثی» می‌گویند، فرد کلاهبردار آگهی یک فروشنده واقعی کالا را در نظر می‌گیرد، با او تماس می‌گیرد و روی قیمت به توافق می‌رسد و وعده پرداخت می‌دهد. فرد کلاهبردار هم‌زمان یک آگهی غیرواقعی ولی وسوسه‌برانگیز (کالایی با قیمت پایین‌تر از نرخ معمول که زودتر به فروش برسد) را با قیمتی مشابه مبلغی که با فروشنده واقعی توافق کرده بود، به‌صورت جداگانه منتشر می‌کند. سپس به محض اینکه خریداری برای این آگهی غیرواقعی پیدا شد، فرد کلاهبردار شماره کارت فروشنده واقعی را می‌دهد و پس از انتقال وجه، با او تماس می‌گیرد و خبر می‌دهد که پرداخت را انجام داده است و کالا را از فروشنده واقعی دریافت می‌کند؛ در‌نهایت دو طرف این معامله درگیر یک مسئله حقوقی می‌شوند، یک طرف پولی واریز کرده ولی چیزی دریافت نکرده است و طرف دیگر – فروشنده واقعی – پولی به حسابش آمده که بابت آن از او شکایت شده است و حسابش مسدود می‌شود. کلاهبردار هم بدون اینکه هیچ ردی از خود باقی بگذارد صاحب کالای فروشنده واقعی شده است.
کلاهبرداری مثلثی چه فرایندی دارد؟
در‌واقع در این نوع کلاهبرداری، مجرم با بازنشر آگهی فروش فرد دیگری که فروشنده واقعی است (یا حتی نشر یک آگهی دیگر که قیمت تعیین‌شده دقیقا مشابه همان آگهی واقعی است) برای خودش مشتری پیدا می‌کند. اما دقیقا زمانی که مشتری قصد واریز وجه را دارد، مجرم که هم‌زمان با فروشنده واقعی به‌عنوان خریدار ارتباط برقرار کرده و اطلاعات او را دارد، شماره کارت صاحب اصلی آگهی را به او می‌دهد و فیش واریزی مشتری را به‌عنوان فیش واریزی خودش به فروشنده تحویل می‌دهد؛ بنابراین به‌جای مشتری‌ای که پول را پرداخته، کالا را دریافت می‌کند. این وسط در‌واقع کلاهبردار با پولی که کاربر دیگری پرداخت می‌کند، جنس را خریداری کرده و خریدار واقعی نیز اقدام به شکایت از فروشنده واقعی می‌کند، چرا؟ چون که مالباخته تنها سندی که در اختیار دارد، فیش واریز وجه به نام فروشنده واقعی است و جز او فرد دیگری را نمی‌شناسد.
چه باید کرد؟
حالا سؤال اینجاست، چه باید کرد؟ امن‌ترین راه معامله، معامله حضوری است. اگر مثلا در دیوار برای خرید و فروش حضور دارید، این توصیه‌ها می‌تواند راهگشا باشد. برخی سایت‌ها و پلتفرم‌های انتشار آگهی مانند «دیوار» برای حل این مسئله، امکانی به اسم «پرداخت امن» را به پلتفرم خود اضافه کرده‌اند. اگر فروشنده هستید، با استفاده از افزونه‌های پرداخت امن موجود در چت دیوار، معامله امن و بدون دردسری را تجربه کنید.
پرداخت امن کمک می‌کند تا معامله‌هایی که می‌کنید، بی‌دردسر انجام شود و اما اگر خریدار هستید به این نکات توجه کنید:
پیش از واریز وجه، حتما به صورت حضوری از صحت اطلاعات آگهی و کیفیت کالا مطمئن شوید، با استفاده از افزونه‌های پرداخت امن موجود در چت دیوار، ریسک انواع کلاهبرداری را کاهش داده و خرید امن و مطمئنی انجام دهید.
در‌صورتی‌که از افزونه «پرداخت امن» دیوار استفاده نکرده‌اید، پیش از واریز وجه کالا، حتما با درخواست تصویری از کارت ملی فروشنده، اقدام به احراز صاحب حساب کنید و در‌نهایت، در تمامی معاملات خود، اطلاعات آگهی، شماره تلفن آگهی‌گذار و تصویر فیش واریزی خود را تا زمان تحویل کالا و اطمینان از کیفیت آن در جای مطمئن حفظ کنید.
دریافت پول و عدم تحویل محصول
این روش کلاهبرداری اینترنتی هنوز هم بسیار رایج است و عملا راهکارهایی مثل رمز پویا و… هم نتوانسته‌اند از آن جلوگیری کنند. در این روش شما وارد وب سایتی می‌شوید، محصولی را انتخاب کرده و هزینه آن را هم پرداخت می‌کنید. اما در نهایت هیچ محصولی به دست شما نمی‌رسد!
البته اگر در زمان خرید، مطمئن شوید که وب سایت مورد نظر، اینماد داشته و درگاه پرداختی که به آن وارد می‌شوید هم درگاه معتبری است، مطمئنا با این مشکل روبرو نخواهید شد.
فروش غیر قانونی محصولات دیگران!
این روش، در واقع صرفا کلاهبرداری از کاربران نیست بلکه کلاهبرداری از صاحبان محتوا هم هست. در این تکنیک، فرد دوره آموزشی یک مدرس دیگر را خریداری کرده و سپس آن را در وب سایت خودش برای فروش قرار می‌دهد. به این ترتیب کاربران هم که اطلاعات کافی ندارند، محصول مورد نظر را خریداری می‌کنند.
البته این موضوع علاوه بر پایمال کردن حق صاحب اصلی محتوا، ممکن است به خریدار هم ضربه بزند. چراکه اغلب سایت‌های فعال در زمینه آموزش روی محصولات خودشان یک‌سری خدمات مثل مشاوره و… هم ارائه می‌کنند. اما زمانی که کاربر محصول را از یک سایت دیگر بخرد، قطعا از این خدمات بهره‌مند نمی‌شود.
فیشینگ (درگاه پرداخت اینترنتی جعلی)
فیشینگ یا درگاه پرداخت اینترنتی جعلی حدود ۵۰ درصد کلاهبرداری های اینترنتی را تشکیل می‌دهد. در این روش کلاهبرداران صفحه درگاهی کاملا مشابه درگاه پرداخت های واقعی می‌سازند و اطلاعات حساب یعنی شماره کارت، رمز دوم و … را ذخیره می‌کنند و در فرصت مناسب حساب بانکی افراد را خالی می‌کنند.
کلاهبرداران در این روش برای جلوگیری از ایجاد شک در ذهن کاربران پس از دریافت تمامی اطلاعات کارت از جمله رمز کارت پیغام خطا در اتصال به بانک یا عدم انجام تراکنش را نشان می‌دهند.