روغن هسته زردآلو یک روغن سبک و مغذی است که به دلیل خواص آبرسانی و تغذیه‌کننده اش در صابون سازی حرفه ای مورد توجه قرار گرفته است. این روغن غنی از ویتامین های A ، E و اسیدهای چرب ضروری است که به بهبود خاصیت نرم‌کنندگی و لطافت پوست کمک می‌کند. استفاده از روغن هسته زردآلو در صابون‌های دست‌ساز به ویژه برای پوست‌های خشک و حساس توصیه می شود، زیرا بدون ایجاد سنگینی، رطوبت طبیعی پوست را حفظ کرده و آن را نرم و جوان نگه می دارد. همچنین، این روغن با جذب سریع خود، مانع از چرب شدن بیش از حد پوست می شود.
ترکیبات فرار روغن هسته زردآلو
در مورد ترکیبات فرار روغن زردآلو، اطلاعات آنالیز کمی در منابع علمی موجود است.
برخی از ترکیبات فرار توسط کامپتون و استوت (Compton and Stout) با استفاده از روش “هد اسپیس/GC-FTIR” شناسایی شده‌اند.
| فارسی | انگلیسی |
|---|---|
| آب | Water |
| اتیل استات | Ethyl acetate |
| اتیل کاپریلات | Ethyl caprylate |
| اتیل کاپروات | Ethyl caproate |
| اسید استیک | Acetic acid |
| اسید والریک | Valeric acid |
| اسید بوتیریک | Butyric acid |
| اسید 3-متیل بوتیریک | 3-Methyl butyric acid |
| آلفا-لینالول | Linalool |
| آلفا-پینان | Alpha-pinene |
| آلفا-فیلاندرن | Alpha-phellandrene |
| استالدئید | Acetaldehyde |
| استون | Acetone |
| ایزوپروپانول | Isopropyl alcohol |
| بوتیل استات | Butyl acetate |
| بنزیل الکل | Benzyl alcohol |
| پروپیل استات | Propyl acetate |
| پروپیلن گلیکول | Propylene glycol |
| پنتانول | Pentanol |
| تانن | Tannin |
| تری اتانول آمین | Triethanolamine |
| توئین 80 | Tween 80 |
| دسیل گلوکزید | Decyl glucoside |
| دی اتیل فتالات | Diethyl phthalate |
| دی اتیل اکسالات | Diethyl oxalate |
| دی متیل استامید | Dimethyl acetamide |
| دی متیل سولفوکسید | Dimethyl sulfoxide |
| ساکارز | Sucrose |
| سدیم لوریل سولفات | Sodium lauryl sulfate |
| سوربیتان استئارات | Sorbitan stearate |
| سوربیتول | Sorbitol |
| سیلیکون دی اکسید | Silicon dioxide |
| سیلیکون مایع | Dimethicone |
| فنیل اتیل الکل | Phenylethyl alcohol |
| فرمالدئید | Formaldehyde |
| گلیسیرین | Glycerin |
| گلیسریل استئارات | Glyceryl stearate |
| گلیسریل کاپریلات | Glyceryl caprylate |
| لانونین | Lanolin |
| لسیتین | Lecithin |
| موم زنبور عسل | Beeswax |
| متیل استات | Methyl acetate |
| متیل پارابن | Methylparaben |
| متیل سیلانول | Methylsilanol |
| منگنز کلرید | Manganese chloride |
| هگزان | Hexane |
| هیدروکسی اتیل سلولز | Hydroxyethyl cellulose |
| هیدروژن پراکسید | Hydrogen peroxide |
ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب هسته زردآلو
| محتوای اسیدهای چرب | مقدار (درصد) | |
|---|---|---|
| نام فارسی | نام انگلیسی | |
| اسید پالمیتیک | Palmitic acid | 5.9 |
| اسید پالمیتولئیک | Palmitoleic acid | 0.6 |
| اسید استئاریک | Stearic acid | 1.6 |
| اسید اولئیک | Oleic acid | 66.1 |
| اسید لینولئیک | Linoleic acid | 25.3 |
| اسید واکنیک | Vaccenic acid | – |
| اسید ایکوزانوئیک | Eicosanoic acid | – |
ترکیب شیمیایی استرول های روغن هسته زردآلو
| نام استرول | مقدار (درصد) از کل محتوای استرول ها |
|---|---|
| کلسترول (Cholesterol) | 0.6 |
| کامپسترول (Campesterol) | 6 |
| استیگماسترول (Stigmasterol) | 1-2 |
| بتا-سیتوسترول (β-Sitosterol) | 88-89 |
| Δ5-آوناسترول (Δ5-Avenasterol) | 3-4 |
توکوفرول های روغن هسته زردآلو
| نام | مقدار (mg/kg) |
|---|---|
| محتوای کل توکوفرول ها (Total content of tocopherols) | 200-840 |
| آلفا-توکوفرول (α-Tocopherol) | 10-22 |
| گاما-توکوفرول (γ-Tocopherol) | 170-794 |
| دلتا-توکوفرول (δ-Tocopherol) | 20-24 |
دیگر مواد مغذی روغن هسته زردآلو
ترکیب روغن زردآلو شبیه به روغن بادام است. با این حال، تفاوت قابل توجهی در رابطه با ماده مغذی توکوفرول وجود دارد. روغن بادام حاوی هر دو نوع α- و γ-توکوفرول است، در حالی که روغن زردآلو فقط γ-توکوفرول دارد. این موضوع برای تمایز بین مارزیپان (Marzipan) و پرسیپان (Persipan) حائز اهمیت است.
مشخصات فیزیکی روغن زردآلو
- ضریب شکست (refractive index): 1.469 تا 1.473
- چگالی (density): 0.914 تا 0.920 گرم بر سانتی‌متر مکعب
- عدد صابونی شدن (saponification number): 188 تا 197
- عدد یدی (iodine number): 96 تا 109
- مواد غیرقابل صابونی شدن (unsaponifiable): 0.4 تا 1.3 درصد
- نقطه انجماد (point of solidification): -4 تا -21 درجه سانتیگراد
روغن هسته زردآلو در داروسازی و پزشکی
برای درمان بیماری های پوستی
روغن زردآلو بخشی از فرمولاسیون های (formulations) درمان بیماری های پوستی است که منجر به کم آبی پوست (skin dehydration) می شود.
روغن هسته زردآلو برای درمان میگرن
روغن زردآلو حاوی اسید پانگامیک است که تصور می شود باعث تحریک رساندن اکسیژن به سلول ها می شود. بنابراین، عوارض کمبود اکسیژن مانند خستگی و بی حالی را تسکین می دهد. اینکه روغن زردآلو به تنهایی چقدر در درمان میگرن موثر است باید از نظر علمی مورد بررسی قرار گیرد.
روغن هسته زردآلو در لوازم آرایشی
روغن هسته زردآلو سرشار از اولئیک اسید و لینولئیک اسید بوده و به عنوان پایه ای برای محصولات مراقبت از پوست عمل می کند. این روغن ملایم، نه چندان چرب، به خوبی پخش می شود و به سرعت در پوست نفوذ می کند. این روغن به ویژه برای پوست های پیر و حساس مناسب است.
برخی از اثرات روغن هسته زردآلو به شرح زیر است:
- ثبات بخشیدن به بافت
- فعال کردن متابولیسم پوست
- حمایت از بازسازی سلولی
- حفظ رطوبت
- تسکین پوست تحریک شده
- تغذیه پوست پوسته پوسته و ترک خورده
- خاصیت ضد باکتری
- تجدید کننده رنگ چهره های کم رنگ
بنابراین، از روغن هسته زردآلو در موارد زیر استفاده می شود:
- محصولات ضد سلولیت
- کرم های درمان پینه های ترک خورده پا
- شامپو ضد شوره
- محصولات درمان علائم اولیه پیری (محصولات درمان چین و چروک دور چشم)
- لوسیون های بعد از آفتاب
- محصولات درمان پوست های حساس و ملتهب
- محصولات مراقبت از کودک
- روغن ماساژ
روغن هسته زردآلو به عنوان یک ملین ملایم
در ایران، روغن زردآلو گاه به جای روغن بادام که گران‌تر است، به عنوان ملین (laxative) استفاده می‌شود.
روغن هسته زردآلو در صنعت شیرینی‌جات
روغن زردآلو، مشابه روغن بادام، به دلیل طعم بادام تلخ (marzipan) در صنعت شیرینی‌جات استفاده می‌شود، اما به ندرت.
این روغن با هدف صرفه‌جویی در تولید کیک‌ها آزمایش شده است. از آنجایی که غیر سمی (فاقد آمیگدالین) است و طعم، رنگ و قوام محصولات را تغییر نمی‌دهد، جایگزین مناسبی برای آینده ارائه می‌دهد.
روغن هسته زردآلو به عنوان غذا
روغن زردآلو به دلیل فاسد شدن سریع، به ندرت به عنوان روغن خوراکی (Edible oil) استفاده می‌شود. به دلیل عمر کوتاه ماندگاری (Short shelf life) آن، فقط مقادیر کمی از آن به صورت تجاری (Commercially) در دسترس است.
روغن هسته زردآلو (apricot kernel oil) به خاطر دارا بودن خواص ضد میکروبی (antimicrobial)، ضد قارچ (antifungal)، آنتی اکسیدان، ضد عفونی کننده (antiseptic)، ضد پیری (antiaging)، ضد باکتری (antibacterial) و امولینت (emollient) کاربردهای دارویی و درمانی دارد. پایداری اکسیداتیو (oxidative stability) عالی روغن هسته زردآلو را می توان به محتوای بالاتر اولئیک اسید (C18:1)، فنولیک های آنتی اکسیدانی (antioxidant phenolics) و توکوفرول ها (tocopherols) نسبت داد که به ماندگاری طولانی تر کمک می کند.
روغن هسته زردآلو شامل اسیدهای اولئیک (C18:1)، لینولئیک (C18:2) و پالمیتیک (C16:0) است. روغن هسته زردآلو همچنین منبع خوبی از اجزای زیست فعال (bioactive components) از جمله توکل ها (tocols) (توکوفرول ها و توکوتری انول ها)، فنولیک ها (phenolics) و کاروتنوئیدها (carotenoids) با پتانسیل آنتی اکسیدانی (antioxidant potential) است.
روغن هسته زردآلو منبع خوبی از مواد زیست فعال (bioactive) مختلف مانند اسکوالن (squalene) (12-44 میلی گرم در 100 گرم)، فیتواسترول ها (phytosterols) (215-970 میلی گرم در 100 گرم)، بتا- سیتواسترول (beta-sitosterol) (76٪ – 86٪ از کل استرول ها)، توکوکرومانول ها (tocochromanols) (0.15-05 گرم) است. / 100 گرم) گاما-توکوفرول (gama-tocopherol) (91٪ – 94٪)، کاروتنوئیدها (carotenoids) (78.8-258.5 میلی گرم / 100 گرم ) بتا- کریپتوکسانتین (beta-cryptoxanthin)، بتا-کاروتن (beta-carotene)، لوتئین (lutein)، و زآگزانتین (zeaxanthin) (76–94mg/100g).
توکوفرول ها با توجه به کاهش استرس اکسیداتیو (oxidative stress) و محافظت از لیپیدها و مواد غذایی حاوی لیپید در برابر آسیب اکسیداسیون در طول نگهداری، نقش حیاتی در سلامت انسان دارند و در نتیجه عمر مفید آنها را طولانی تر می کند. توکوفرول اساساً یک آنتی اکسیدان محلول در چربی است. در روغن هسته زردآلو، گاما-توکوفرول نسبت به آلفا، بتا و دلتا-توکوفرول ار لحاظ مقدار برتری دارد.
روغن هسته زردآلو حاوی آنتی اکسیدان هایی مانند فلاونوئیدها (flavonoids) و اسیدهای فنولیک (phenolic acids) است.
به طور کلی، بتا-کاروتن (beta-carotene)، لوتئین (lutein)، بتا-کریپتوکسانتین (beta-cryptoxanthin) و زآگزانتین (zeaxanthin) 76 تا 94 درصد از کل کاروتنوئیدهای روغن هسته زردآلو را تشکیل می دهند.
زردآلو به عنوان عضوی از خانواده Rosaceae دارای مقدار قابل توجهی آمیگدالین (amygdalin) در دانه ها است. آمیگدالین دارای یک استخلاف سیانید (R-CN) است که می تواند HCN سمی و بتا-گلیکوزید (beta-glycoside) را هنگام تماس با آب به عنوان یک سیستم دفاعی گیاه آزاد کند. هسته زردآلو حاوی آمیگدالین بین 3 تا 12 درصد است. آمیگدالین کمتر از 5mg/kg در روغن هسته زردآلو ایمن در نظر گرفته می شود، در حالی که در روغن هسته زردآلو تصفیه شده، از 0.17 تا mg/kg2.15 روغن متغیر است.
ماندگاری روغن هسته زردآلو
ماندگاری روغن زردآلو حدود 1 سال است.
مراجع:
