روغن هسته سیب درختی یکی از مواد طبیعی و ارزشمند در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی است که به دلیل خواص منحصر به فرد خود برای پوست و مو محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این روغن غنی از ویتامین‌های A و E و اسیدهای چرب ضروری مانند لینولئیک اسید و اولئیک اسید است که به تغذیه، مرطوب‌سازی و تقویت پوست کمک می‌کنند. استفاده از روغن هسته سیب درختی در محصولات آرایشی می‌تواند به کاهش چین و چروک، رفع التهابات و ترمیم پوست آسیب‌دیده کمک کند، در حالی که برای موها نیز با تقویت فولیکول‌ها و کاهش خشکی، نرمی و لطافت بیشتری را به همراه دارد.
در صنعت صابون سازی ، روغن هسته سیب درختی به عنوان یک عنصر طبیعی و موثر برای تولید صابون‌های گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روغن با خواص آنتی‌اکسیدانی خود می‌تواند به محافظت از پوست در برابر آسیب‌های محیطی کمک کند و باعث افزایش رطوبت‌رسانی و لطافت پوست شود. علاوه بر این، استفاده از این روغن در تولید محصولات بهداشتی و آرایشی مانند لوسیون‌ها، کرم‌ها و شامپوها نیز به دلیل خاصیت مرطوب‌کنندگی و تغذیه‌کنندگی آن بسیار توصیه می‌شود و می‌تواند در حفظ سلامت و زیبایی پوست و مو نقش مهمی ایفا کند.
خاستگاه درخت سیب
درخت سیب ریشه در آسیای مرکزی دارد، جایی که اهلی کردن آن بیش از ۸۰۰۰ سال پیش آغاز شد. سیب های آن زمان کوچکتر و شیرین تر بودند. بعدها، اولین ارقام به مناطق غربی معرفی شدند. در قرن نهم قبل از میلاد، سیب در یونان کشت می شد و به زودی بعد از آن در ایتالیا; با رومیان، آنها به اروپای مرکزی گسترش یافتند. تلاقی نژادی سیستماتیک تا قرن نوزدهم آغاز نشد. امروزه حدود ۳۰,۰۰۰ نوع سیب وجود دارد.
درخت سیب یکی از رایج ترین درختان میوه در جهان است. تولید از زمان جنگ جهانی دوم به طور مداوم در حال افزایش بوده است. در سال ۱۹۸۰، نرخ رشد راکد شد، اما به دلیل افزایش کشت درخت سیب در چین، در سال ۱۹۹۰ دوباره به سرعت افزایش یافت. در ابتدای دهه ۱۹۹۰، تولید سیب چین حدود چهار میلیون تن بود که معادل ۱۰.۷ درصد از تولید جهانی سیب است. این درصد در سال ۲۰۰۰ به ۳۶.۷ درصد افزایش یافت.
از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۰، فرانسه تولید کننده اصلی سیب بود، به دنبال آن ایالات متحده، آلمان، اتحاد جماهیر شوروی سابق، ایتالیا و بریتانیا قرار گرفتند. این شش کشور سهمی ۶۵ درصدی از تولید جهانی سیب داشتند. در سال ۱۹۹۶، چین جانشین فرانسه به عنوان تولید کننده اصلی شد و در سال ۲۰۰۰، تولید سیب چین به ۲۲.۸۹ میلیون تن افزایش یافت.
در سال ۲۰۰۰، ۷۲ میلیون تن سیب در سراسر جهان تولید شد که چین با ۲۲ میلیون تن همچنان تولید کننده شماره یک باقی ماند. از سیب های تولیدی در چین، سه میلیون تن برای تهیه آب میوه، با ۰.۹ میلیون تن تفاله میوه پرس شده و ۱۲۰۰۰ تن هسته به عنوان محصول جانبی استفاده می شود. این مقدار زیاد به راحتی قابل درک است که چرا علاقه به استفاده احتمالی برای هسته سیب در حال افزایش است.
استخراج روغن هسته سیب درختی
برای استخراج روغن هسته سیب ، دانه‌های مرطوب شده تا زمانی که وزنشان ثابت شود خشک می‌شوند. (Drying) سپس دانه‌ها آسیاب شده و روغن با استفاده از دستگاه Soxhlet و حلال n-هگزان استخراج (Extraction) می‌شود.
رنگ: زرد روشن (Light-yellow)
بو: معطر (Aromatic)
طعم: ضعیف (Weak)
ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب روغن هسته سیب
| اسیدهای چرب | محتوا در گرم در 100 گرم |
|---|---|
| میریستیک اسید (Myristic acid) | 5.606 |
| پالمیتیک اسید (Palmitic acid) | 1.446 |
| پالمیتولئیک اسید (Palmitoleic acid) | 0.060 |
| استئاریک اسید (Stearic acid) | 1.466 |
| اولئیک اسید (Oleic acid) | 26.473 |
| لینولئیک اسید (Linoleic acid) | 43.031 |
| لینولنیک اسید (Linolenic acid) | 0.600 |
| آراشیدیک اسید (Arachidic acid) | 1.311 |
| بهنیک اسید (Behenic acid) | 0.270 |
| لیگوسریک اسید (Lignoceric acid) | 0.089 |
محتوای توکوفرول روغن هسته سیب
این روغن حاوی 165 میلی گرم ویتامین E (Vitamin E) در هر 100 گرم است.
مشخصات فیزیکی روغن هسته سیب
| شاخص | مقدار |
|---|---|
| ضریب شکست | 1.4734 (20 درجه سانتیگراد) |
| عدد صابونی شدن | 186.5 |
| عدد یدی | 1.293 (میلی گرم ید بر گرم) |
| عدد اسیدی | 1.675% |
| غیرقابل صابونی شدن | – |
| چگالی نسبی | 0.9219 (20 درجه سانتیگراد) |
کاربرد روغن هسته سیب درختی در داروسازی و پزشکی
روغن هسته سیب درختی تنها حاوی حدود ۹.۵٪ اسید چرب اشباع است، اما مقدار زیادی (تا ۳۹.۷٪) اولئیک اسید، یک اسید چرب تک غیر اشباع و تا ۴۹.۶٪ اسید چرب ضروری لینولئیک (linoleic acid) را دارا می باشد. بنابراین تاثیر مثبتی روی قلب دارد، خطر بیماری های قلبی را کاهش می دهد و به پایین آوردن سطح LDL و کلسترول کمک می کند.
مصارف دیگر روغن هسته سیب درختی
به دلیل عدد یدی (iodine number) نسبتاً بالای خود، روغن هسته سیب جزء گروه روغن های نیمه خشک شونده (semi-drying oil) قرار می گیرد و در تولید رزین های آلکیدی (alkyd resin)، واکس کفش (shoe polish) و لاک (varnish) استفاده می شود.
مراجع:
