پلی کواترنیوم ها (polyquaternium) گروهی از پلیمرهای کاتیونی هستند که به‌طور گسترده در صنایع آرایشی و بهداشتی، به ویژه در تولید شوینده‌ها، شامپوها، صابون ها و محصولات مراقبت از مو و پوست استفاده می شوند. این ترکیبات به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود، نقش مهمی در بهبود کیفیت و کارایی این محصولات ایفا می کنند.
ساختار و ویژگی های پلی کواترنیوم ها
پلی کواترنیوم ها پلیمرهایی با بار مثبت هستند که از واحدهای مونومری حاوی گروه‌های آمونیوم چهارتایی تشکیل شده‌اند. این ساختار کاتیونی به آن‌ها امکان می دهد تا به‌طور مؤثر با سطوح با بار منفی مانند مو و پوست تعامل داشته باشند و ویژگی های مطلوبی را فراهم کنند.
حلالیت در آب
بیشتر پلی کواترنیوم ها در آب محلول هستند که این ویژگی آن ها را برای استفاده در فرمولاسیون های آبی مانند شامپو ها و صابون های مایع مناسب می سازد.
سازگاری با سورفکتانت ها
پلی کواترنیوم ها با انواع سورفکتانت ها، به ویژه سورفکتانت های آنیونی که در بسیاری از محصولات شوینده استفاده می شوند، سازگاری خوبی دارند. این ویژگی امکان استفاده هم زمان آن ها را در فرمولاسیون ها فراهم می کند.
خاصیت ضد الکتریسیته ساکن
یکی از ویژگی های برجسته پلی کواترنیوم ها، کاهش الکتریسیته ساکن در موها است که به جلوگیری از وز شدن و سهولت در شانه زنی کمک می کند.
انواع پلی کواترنیوم ها و کاربرد های آن ها
پلی کواترنیوم ها با شماره های مختلفی شناخته می شوند که هر یک ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به برخی از رایج ترین آن ها و کاربردها یشان در محصولات آرایشی و بهداشتی می پردازیم.
پلی کواترنیوم-10
پلی کواترنیوم-10 یک پلیمر کاتیونی محلول در آب است که از سلولز مشتق شده و به طور گسترده در محصولات مراقبت از مو مانند شامپو ها و نرم‌کننده ها استفاده می شود. این ترکیب با اتصال به ساقه مو، به بهبود بافت، افزایش درخشندگی و سهولت شانه زنی کمک می کند. همچنین، در محصولات مراقبت از پوست مانند لوسیون ها و کرم ها به عنوان عامل نرم کننده و مرطوب کننده به کار می رود.
پلی‌کواترنیوم-۶
پلی‌کواترنیوم-۶ نیز به‌عنوان یک ماده کاتیونی عالی برای مو و پوست شناخته می شود و در سیستم‌های سورفکتانت مانند شامپو و ژل دوش مناسب است. این ماده به ویژه در اسپری ها و محصولات حالت دهنده مو کاربرد دارد.
پلی کواترنیوم-7
پلی کواترنیوم-7 یک پلیمر کاتیونی است که به صورت مایع شفاف و کشسان بوده و در آب محلول است. این ترکیب به دلیل سازگاری با سورفکتانت های آنیونی، در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی مانند شامپو ها، نرم کننده ها و ژل های دوش به عنوان عامل نرم کننده و ضد الکتریسیته ساکن استفاده می شود.
پلی کواترنیوم-11
پلی کواترنیوم-11 یک پلیمر کاتیونی است که به طور عمده در محصولات مراقبت از مو مانند اسپری های حالت دهنده به کار می رود. این ترکیب با ایجاد یک لایه نازک روی سطح مو، به حفظ حالت مو و جلوگیری از وز شدن کمک می کند.
پلی کواترنیوم-37
پلی کواترنیوم-37 یک پلیمر کاتیونی است که به عنوان عامل غلیظ کننده و پایدارکننده در فرمولاسیون های آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. این ترکیب به بهبود قوام و پایداری محصولات کمک کرده و در کرم ها، لوسیون ها و ژل ها به کار می رود.
پلی‌کواترنیوم-44
پلی کواترنیوم-44 یک پلیمر کاتیونی محلول در آب است که به عنوان عامل نرم‌کننده و مرطوب کننده در محصولات مراقبت از مو و پوست استفاده می شود. این ترکیب به بهبود درخشندگی و نرمی موها کمک کرده و در شامپو ها و نرم‌کننده ها به کار می رود.
پلی‌کواترنیوم-۸۷
در برخی محصولات حالت‌دهنده مو، مانند کرم‌های مخصوص موهای فر، از ترکیباتی مانند دایمتیکون، آمودیمتیکون و کواترنیوم-۸۷ استفاده می‌شود که به دلیل توانایی پوشش دادن ساقه مو، صاف کردن کوتیکول مو و ایجاد یک سد محافظ در برابر عوامل محیطی شناخته شده‌اند.
کاربرد های پلی کواترنیوم ها در محصولات آرایشی و بهداشتی
پلی‌کواترنیوم‌ها به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود در طیف وسیعی از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می شوند. در ادامه به برخی از این کاربرد ها اشاره می کنیم.
شامپو ها و نرم‌کننده ها
پلی کواترنیوم ها در شامپو ها و نرم‌کننده ها به‌عنوان عوامل نرم‌کننده، ضد الکتریسیته ساکن و بهبود دهنده بافت مو استفاده می شوند. این ترکیبات با اتصال به سطح مو، به بهبود درخشندگی، نرمی و سهولت شانه زنی کمک می کنند.
صابون‌ها و شوینده‌های مایع
در صابون ها و شوینده های مایع، پلی کواترنیوم ها به عنوان عوامل نرم کننده و مرطوب کننده به کار می روند. این ترکیبات با کاهش خشکی پوست پس از شست و شو، به حفظ رطوبت طبیعی پوست کمک می کنند.
محصولات حالت‌دهنده مو
پلی کواترنیوم ها در محصولات حالت دهنده مو مانند ژل ها و اسپری ها به‌عنوان عوامل فیلم ساز و نگهدارنده حالت مو استفاده می شوند. این ترکیبات با ایجاد یک لایه نازک روی مو، به حفظ حالت دلخواه و جلوگیری از وز شدن کمک می کنند.
