روغن بذر تاج خروس

روغن بذر تاج خروس سرشار از اسیدهای چرب ضروری مانند اسید لینولئیک و اسکوالن است که خاصیت نرم‌ کنندگی و آبرسانی به پوست دارند و به حفظ رطوبت و جلوگیری از خشکی کمک می‌ کنند. همچنین، این روغن دارای ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی است که به کاهش التهابات پوستی و محافظت از پوست در برابر آسیب‌های محیطی کمک می‌کند. در صابون‌ سازی، روغن بذر تاج خروس نه تنها لطافت و نرمی به صابون می‌بخشد، بلکه به دلیل خواص تغذیه‌کنندگی‌اش می‌ تواند به بهبود ظاهر و سلامت پوست کمک کند. استفاده از این روغن در صابون‌ های دست‌ ساز به علاقه‌ مندان صابون‌ سازی امکان می‌دهد تا محصولی باکیفیت و مفید برای انواع پوست تهیه کنند.

مقدمه

امروزه، تاج خروس (Amaranth) به عنوان یک گیاه زینتی (Ornamental plant) کشت می‌شود. این گیاه همچنین از جمله قدیمی‌ترین گیاهان کشت‌شده در جهان (Cultivated plant) است و یکی از اولین گیاهان خوراکی (Food plant) بود که در کشاورزی بومیان آمریکا (Native American agriculture) کشت می‌شد. تاج خروس یک گیاه بومی (Native plant) قاره آمریکا، به ویژه آمریکای مرکزی (Central America) و رشته‌کوه‌های آند در آمریکای جنوبی (South American Andes) است.

بیش از 60 نوع تاج خروس (amaranth) وجود دارد، اما فقط سه نوع زیر دانه تولید می‌کنند:

• تاج خروس دم روباهی (Amaranthus cruentus)
• تاج خروس دم گربه‌ای (Amaranthus caudatus)
• تاج خروس وحشی (Amaranthus hypchondriacus)

تاج خروس (آمارانت) یک گیاه یکساله (annual) است و می تواند تا ۲ متر (meter) ارتفاع داشته باشد. این گیاه برگ های بزرگی دارد و گل آذین های انتهایی (terminal)، شاخه دار (branched)، سنبله ای (spiked)، خوشه ای (clustered) و معمولا بلند (long) و تا حدی آویزان (pendent) تولید می کند. Amaranth گیاهی یک پایه (monoecious) است؛ به این معنی که یا گل های نر (male flower) در پایه و گل های ماده (female flower) در بالای خوشه (spadix) قرار دارند، یا اینکه گل آذین های خوشه ای (racemose inflorescence) نر و ماده به طور جداگانه وجود دارند. گل ها به رنگ سبز (greenish) هستند و از یک کاسه گل (perianth) با ۳ تا ۵ بخش، ۲ تا ۵ پرچم (stamen) و معمولا سه برچه (carpel) تشکیل شده اند. تخمدان فوقانی (superior ovary) به یک کپسول دورزنگی (circumscissile capsule) و به ندرت به یک فندق (nut) می رسد. کپسول حاوی یک دانه گرد و سیاه و قهوه ای (brownish-black) به ضخامت ۱ تا ۲ میلی متر (millimeter) است.

دانه های آمارانت از نظر محتوا و استفاده شبیه غلات (cereal) هستند، اما از آنجایی که آمارانت یک علف (grass) نیست، به عنوان یک شبه غلات (pseudocceral) طبقه بندی می شود. علاوه بر دانه ها، برگ ها نیز قابل استفاده هستند، که عمدتا به عنوان سبزیجات (vegetable) مصرف می شوند.

استخراج روغن روغن بذر تاج خروس

روغن را می توان از طریق پرس سرد یا استخراج شیمیایی به دست آورد. پرس سرد منجر به بازده بیشتر اسکوالن و توکوفرول ها می شود.

برای استخراج شیمیایی روغن، ابتدا دانه ها در آسیاب سایشی آسیاب می شوند. هدف از این کار حذف آندوسپرم (endosperm) است، زیرا بیشتر روغن در جوانه (seedling) وجود دارد. با الک کردن می توان قسمت های دانه را از هم جدا کرد.

اگر دانه خت به طور ریز آسیاب شود، مقدار بیشتری روغن استخراج می شود. تنها مقدار کمی روغن از دانه های آسیاب نشده قابل استخراج است، زیرا حلال به سختی می تواند به آريل (aril) نفوذ کند و به جنین (embryo) برسد تا لیپیدها را استخراج کند.

سبوس (bran) خیلی ریز نیز می تواند مشکل ساز باشد: آنها بیشتر در معرض تخریب آنزیمی هستند و حلال ممکن است آنها را بشوید و از بین ببرد. برای جلوگیری از این، سبوس را تحت فشار قرار می دهند. اندازه بهینه ذرت 0.71-0.89 میلی متر تشخیص داده شد.

روغن در یک استخراج کننده سوکسله استخراج می شود؛ بازده بستگی به سرعت جریان، پیش تصفیه، دما و فشار دارد. برای دستیابی به بازده مناسب، فشار روی 300 بار و دما روی 70 درجه سانتیگراد تنظیم می شود.

اگر قرار است از روغن در لوازم آرایشی طبیعی استفاده شود، استخراج با هگزان مجاز نیست. در این موارد، روغن با افزودن دی اکسید کربن فوق بحرانی استخراج می شود. تصفیه بیشتر ضروری نیست، زیرا این فرآیند تحت شرایط ملایم و بدون اکسیژن انجام می شود. باقیمانده های حلال ها حذف می شوند، بنابراین می توان از فیلتراسیون های بیشتر چشم پوشی کرد.

رنگ روغن بذر تاج خروس

• زرد (Yellow)

بوی روغن بذر تاج خروس

• مشخصه، کمی کهنه، به خصوص زمانی که با CO2 استخراج می‌شود. بوی روغن فشرده ملایم است.

ترکیب شیمیایی اسید چرب روغن بذر تاج خروس

اسید چرب	محتوای چربی در بذر	معادل انگلیسی
مجموع	6.34	Total content of fat in the seed
پالمیتیک اسید	20	Palmitic acid
استئاریک اسید	4	Stearic acid
اولئیک اسید	33.3	Oleic acid
لینولئیک اسید	38.2	Linoleic acid
لینولنیک اسید	1	Linolenic acid

ترکیب  شیمیایی استرول های روغن بذر تاج خروس

نام استرول (نام انگلیسی)	محتوا به درصد
کل محتوا (Total content)	24.6 × 103 ppm
24-متیلن کلسترول (24-Methylene cholesterol)	0.3
کلسترول (Cholesterol)	1.6
کامپسترول (Campesterol)	0.9
استیگماسترول (Stigmasterol)	24.8
کلروسترول (Clerosterol)	42.0
بتا-سیتوسترول (Beta-sitosterol)	1.3
Δ5-آوناسترول (Δ5-Avenasterol)	2.0
Δ7-استیگماسترول (Δ7-Stigmasterol)	15.2
Δ7-آوناسترول (Δ7-Avenasterol)	11.9

ترکیب  شیمیایی توکوفرول های روغن بذر تاج خروس

ماده مغذی	محتوای کل	α-توکوفرول	β-توکوفرول	γ-توکوفرول	δ-توکوفرول
توکوفرول (Tocopherols)	248	–	546	8	–

سایر مواد تشکیل دهنده روغن بذر تاج خروس

فارسی	انگلیسی
فیتواسترول ها	Phytosterols
ویتامین E	Vitamin E
ویتامین C	Vitamin C
اسکوالن	Squalene
6 تا 8 درصد	6-8%

مشخصات فیزیکی روغن بذر تاج خروس

ارزش غذایی روغن آمارانت در 100 گرم:

ماندگاری روغن تاج خروس

روغن تاج خروس (Amaranth oil) حدود 9 ماه ماندگاری دارد.

روغن بذر تاج خروس در محصولات آرایشی و بهداشتی

روغن آمارانت (Amaranth oil) به دلیل دارا بودن اسکوالن (Squalene) بالا در لوازم آرایشی کاربرد دارد. اسکوآلن به سرعت توسط پوست جذب شده و یک مرطوب کننده طبیعی است. مقدار قابل توجهی از فیتواسترول ها (Phytosterols)، توکوفرول های طبیعی (Natural tocopherols) و توکوترینول ها (Tocotrienols) موجود در این روغن نیز در این زمینه مهم است. آنها به همراه اسکوآلن به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند. روغن آمارانت دارای اثر تسکین دهنده، ترمیم کننده و ضد التهاب بوده و در درمان پوست خشک و حساس کاربرد دارد. این روغن با روند پیری پوست مقابله کرده، باعث نرمی و تسکین آن می شود.

مصرف خوراکی روغن بذر تاج خروس

مطالعه اخیر توسط پینا-رودریگز و آکوه (Pina-Rodriguez and Akoh) استفاده از روغن آمارانت را در جایگزین های شیر مادر بررسی می کند. برای این منظور، روغن آمارانت با تبادل استری آنزیمی اصلاح می شود تا به یک جزء چربی به نام DCAO (روغن آمارانت اصلاح شده حاوی DHA) برسد که با شیر مادر مطابقت دارد. اصلاح در دو مرحله انجام می شود. اول، میزان اسید پالمیتیک افزایش می یابد. سپس اسید دوکوزاهگزانوئیک که بخشی از شیر مادر طبیعی است اضافه می شود. به گفته پینا-رودریگز و آکوه، این فرآیند منجر به یک لیپید ساختاری ایده آل می شود که با شیر مادر طبیعی مطابقت دارد. مطالعه با عنوان “سنتز و مشخصه یابی یک لیپید ساختاری از روغن آمارانت به عنوان جایگزین چربی جزئی در شیر خشک نوزاد بر پایه شیر” توسط پینا-رودریگز و آکوه با مشخصه یابی فیزیکی و شیمیایی لیپید ساختاری اصلاح شده، کاربرد آن را تایید می کند. با این حال، تحقیقات بیشتر در مورد کاربرد و پایداری ضروری است؛ اگرچه با افزودن آنتی اکسیدان ها می توان پایداری روغن آمارانت اصلاح شده حاوی DHA را بهبود بخشید.

از آنجایی که روغن آمارانت از نظر ترکیب به روغن ذرت (corn oil) و روغن پنبه دانه (cotton seed oil) شباهت دارد، می تواند به عنوان روغن خوراکی استفاده شود.

روغن آمارانت یکی از بهترین منابع طبیعی اسکوالن (Squalene) (یک آبرسان طبیعی یافت شده در پوست) است. روغن آمارنت از غدد چربی پوست تقلید می کند و به حفظ رطوبت پوست کمک می کند و نرم کننده بسیار موثر پوست و آنتی اکسیدان است. در ساخت کرم های صورت ضد پیری بسیار محبوب است و همچنین گفته می شود آنتی باکتریال و ضد التهاب است.