روغن قهوه، که از دانههای قهوه استخراج میشود، یکی از روغنهای منحصر به فرد و مؤثر در صابون سازی است. این روغن دارای خواص آنتیاکسیدانی قوی است که به محافظت از پوست در برابر آسیبهای رادیکالهای آزاد کمک میکند و به کاهش علائم پیری مانند چین و چروک کمک میکند. همچنین به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب ضروری و کافئین، باعث تقویت گردش خون و شادابی پوست میشود.
استفاده از روغن قهوه در صابون میتواند به تسکین پوستهای خشک و حساس، کاهش التهاب و افزایش رطوبت پوست کمک کند. این روغن به صابون بافتی نرم و لطیف میبخشد و یک انتخاب عالی برای صابونهای ضد پیری و مرطوبکننده است.
زیستگاه قهوه
ریشه قهوه به جنگلهای کوهستانی جنوب غربی اتیوپی (Ethiopia) باز میگردد. اعراب و سپس ترکها (Turks) اقدام به کاشت گیاه قهوه کردند و در اواسط قرن شانزدهم، اولین قهوهخانهها در قسطنطنیه (Constantinople) تأسیس شدند. ترکها در زمان محاصره وین (Vienna) در سال ۱۶۸۳ قهوه را به اروپا آوردند. در قرن هفدهم، زائران مکه (Mecca) قهوه را به شرق هند و بازرگانان هلندی و فرانسوی آن را به آسیا و آمریکا بردند. امروزه، مناطق اصلی کشت قهوه در آمریکای مرکزی و جنوبی (برزیل، مکزیک، کاستاریکا، گواتمالا، اکوادور، ونزوئلا، پرو و کلمبیا) قرار دارند. در آفریقا، قهوه در اتیوپی، لیبریا، کامرون، آنگولا و کنگو (Congo) کشت میشود. تولیدکنندگان اصلی در آسیا مالزی و اندونزی هستند. نوع خاصی از قهوه به نام قهوه مروارید در شبه جزیره عربستان (Arabian Peninsula) کشت میشود.
توصیف قهوه
قهوه یک درختچه یا درخت کوچک همیشه سبز است که تا ارتفاع ۵-۶ متر رشد میکند. برگها متناوب، سبز روشن، نیزهمانند-بیضی شکل و به طول حدود ۷-۱۰ سانتیمتر هستند. لبههای آنها موجدار است و سطح بالایی آنها درخشش چرم مانند دارد. گلهای سفید کوچک به صورت گروههای چهار تا شانزده تایی در محل اتصال برگ به ساقه قرار گرفتهاند و بوی یاس میدهند. میوهها هستهدار و به اندازه گیلاس هستند. آنها ابتدا سبز تیره هستند، اما در فرآیند رسیدن به رنگ زرد و قرمز در میآیند. هنگامی که کاملاً رسیده باشند، به رنگ بنفش-سیاه هستند. لایه بیرونی از تفاله میوه آبدار و شیرین تشکیل شده است که حاوی دانهها است. هر دانه توسط پوستهای شبیه به پوست، خشک، صاف و به رنگ کاه احاطه شده است.
استخراج روغن قهوه
روغن دانه قهوه (Coffee seed oil) از دانههای قهوه عربیکا (Coffea arabica) با استفاده از اتر دی اتیل (Diethyl ether) یا نفت سبک (Light petroleum) استخراج میشود. گاه برای استخراج این روغن، ابتدا موم موجود در دانهها با تتراکلرواتان (Tetrachloroethane) کاهش داده میشود.
مشخصات روغن قهوه
- رنگ روغن قهوه:
- قهوهای مایل به سبز
- از دانههای قهوه خام: زرد روشن
- از دانههای قهوه رست شده: قهوهای تیره
- بو روغن قهوه:
- شبیه به دانههای قهوه سبز
- از دانههای قهوه خام: بدون بوی خاص
- از دانههای قهوه رست شده: بوی قهوه characteristic
- طعم روغن قهوه:
- به دلیل اثرات سمی جانبی روغن دانه قهوه در صورت بلع، این روغن برای استفاده در مواد غذایی مناسب نیست.
- اطلاعاتی در مورد طعم این روغن در دسترس نیست.
ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب
نام فارسی (نام انگلیسی) | درصد |
---|---|
پالمیتیک اسید (Palmitic acid) | 202-236 |
استئاریک اسید (Stearic acid) | 1.1-0.1 |
اولئیک اسید (Oleic acid) | 12.4-202 |
لینولئیک اسید (Linoleic acid) | 25.5-37.6 |
آراشیدونیک اسید (Arachidonic acid) | 2 |
ترکیب شیمیایی استرول ها
نام فارسی (نام انگلیسی) | محتوا بر حسب درصد |
---|---|
کلسترول (Cholesterol) | – |
براسیکاسترول (Brassicatorol) | – |
کمپسترول (Campesterol) | 19 |
بتا- استیگماسترول (β-Stigmasterol) | 20 |
Δ5-آوناسترول (Δ5-Avenasterol) | 54 |
سیتوسترول (Sitosterol) | 6 |
Δ7-استیگماسترد (Δ7-Stigmasterd) | – |
Δ7-آوناستمل (Δ7 Avenasteml) | – |
مشخصات فیزیکی روغن دانه قهوه
شاخص | محدوده |
---|---|
شاخص انکسار (nD) | 1.4678 تا 1.4691 (در دمای 25 درجه سانتیگراد) |
چگالی (d15) | 0.928 تا 0.952 (در دمای 15 درجه سانتیگراد) |
نقطه ذوب | 8 تا 9 درجه سانتیگراد |
نقطه انجماد | 3 تا 11 درجه سانتیگراد |
عدد صابونی شدن | 149 تا 195 |
عدد یدی | 76 تا 101 |
مواد غیرقابل صابونی شدن | 6 تا 10 درصد |
کاربردهای روغن قهوه
روغن قهوه در صنعت آرایشی و بهداشتی
با توجه به سهم بالای غیر صابونی شدن، چگالی مشابه آب و خاصیت محافظت در برابر نور خورشید، روغن دانه قهوه را می توان به کرمهای ضد آفتاب اضافه کرد. علاوه بر این، میزان بالای فیتواسترولهای موجود در آن، رطوبت پوست را افزایش میدهد و به همین دلیل روغن دانه قهوه در ترکیبات بسیاری از کرمهای مرطوبکننده و لوسیونهای بدن به کار میرود.
به طور خاص، در هند به دلیل خاصیت مرطوبکنندگی از روغن دانه قهوه در تولید صابون استفاده میشود.
روغن قهوه در صنعت شیمی
از آنجایی که روغن دانه قهوه حاوی مقادیر زیادی استرول و ویتامین D است، برای استخراج استرولها، مشتقات استرولی و ویتامین D مناسب است.
عوارض جانبی احتمالی روغن قهوه
مطالعهای بر روی موش صحرایی در مورد اثرات بیولوژیکی، فیزیولوژیکی و هیستوپاتولوژیکی روغن دانه قهوه خام، سمیت این روغن را تأیید کرد. این مطالعه نشان دهنده وجود مواد سمی در روغن دانه قهوه است که نه تنها بر متابولیسم بلکه بر سلولهای زایای نر نیز تأثیر مخربی دارد. همچنین این مواد باعث کاهش دمای بدن میشوند. رژیم غذایی حاوی 5 درصد روغن دانه قهوه در مدت 10 روز برای موشهای صحرایی کشنده بود. تجویز مزمن رژیم غذایی حاوی 2.5 درصد روغن دانه قهوه منجر به مهار قابل توجه رشد، افزایش جذب آب مطلق و همچنین بزرگ شدن کبد شد. آزمایشهای فیزیولوژیکی اختلال شدید در عملکرد دفع سموم کبد را نشان داد. از نظر بافت شناسی، رژیم غذایی حاوی 5 درصد روغن دانه قهوه منجر به چرب شدن سلولهای کبدی به درجات مختلف و آتروفی شدید بیضهها شد. دوزهای کمتر روغن منجر به تغییرات قابل تشخیص هیستوپاتولوژیک نشد. علاوه بر این، افزایش سطح کلسترول پلاسما به دلیل وجود کافستول موجود در روغن دانه قهوه ثبت شد.
روغن قهوه
روغن قهوه ساخته شده بوسیله ی یک فرایند سرد خیلی خالص است و انصافا روغن گران قیمتی با عطر قهوه است. روغن قهوه pH مشابهی با پوست دارد که آن را برای استفاده بر روی انواع پوست مناسب می کند. روغن قهوه به نگهداری رطوبت و تولید متعادل روغن، کاهش قابل رویت خطوط ظریف و چین و چروک و کمک به درمان آکنه، سلولیت (Cellulite)، التهاب و منافذ مسدود شده کمک می کند.
اسیدهای چرب اصلی در تری گلیسیرید عبارتند از: لینولئیک (46%)، پالمیتیک (30%)، اولئیک (11%)، استئاریک (8%) و اسیدهای آلفا-لینولنیک (2%) که 48% از اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه را تشکیل می دهند.
روغن قهوه سبز دارای محتوای بالایی از مواد غیر صابونی (unsaponifiable matter) (تقریباً 15%) است که مسئول کاهش نقطه ذوب روغن از 40 درجه سانتی گراد به 42 درجه سانتیگراد (روغن تصفیه شده) به 8 درجه سانتیگراد (روغن تصفیه نشده) است.
روغن قهوه سبز پرس سرد به طور قابل توجهی سنتز ترکیبات ماتریکس خارج سلولی (extracellular matrix) توسط فیبروبلاست های پوست انسان را در شرایط آزمایشگاهی افزایش می دهد.
نتیجه برخی مطالعات نشان دادند که آغشته شدن زخم های حیوانات با روغن قهوه برشته شده سبب التیام زخم آن ها شد.
کره قهوه
کره قهوه یک کره حقیقی نیست بلکه روغن قهوه مخلوط شده با استئاریک اسید (که اسید چربی به طور طبیعی است که در گیاهان و حیوانات یافت می شود) به منظور ایجاد یک بافت کره ای چسبناک است. کره قهوه عطر قهوه دارد و در کرم های سلولیت ، لوسیون های بدن، کره های بدن ، انواع مرهم های لب و انواع کرم های صورت استفاده می شود.
پودر قهوه
قهوه آسیاب شده بخاطر خواص ضد سلولیت در اسکراب های بدن و بخاطرکافئین به بسیاری از محصولات مراقبت صورت ضد پف و ضد پیری اضافه می شود.
قهوه غنی از آنتی اکسیدان های قدرتمند است و به جریان (Circulation) (خون) کمک می کند و یک ادرار آور (Diuretic) است و پوست قرمز و تحریک شده را تسکین می دهد به پوست آفتاب سوخته و دارای آکنه روزاسه (Rosacea) کمک می کند و تورم و پف های (Swelling and puffiness) دور چشم را کاهش می دهد. قهوه به اندازه کافی برای تمامی انواع پوست ها حتی برای پوست های حساس ملایم است.
میزان استفاده:
- 1 قاشق غذاخوری در هر پوند روغن
دستورالعمل استفاده:
- در حداقل روغن زیتون دیسپرس و در تریس رقیق به خمیر صابون بیفزایید
مراجع: