خیار: راز سلامت پوست، مو و بدن + ۵ کاربرد معجزه‌ آسا

در دنیای مراقبت های پوست و مو، خیار به عنوان یک قهرمان طبیعی شناخته می شود. این میوه سبز نه تنها به عنوان یک ماده غذایی کم کالری در کاهش وزن مؤثر است، بلکه به دلیل ترکیبات منحصر به فردش، نقش چشمگیری در سلامت قلب، کنترل قند خون، تقویت سیستم ایمنی، بهبود گوارش و حتی سلامت استخوان ها ایفا می کند. خیار با دارا بودن آب فراوان و آنتی اکسیدان های قوی، التهاب را کاهش می دهد، کلیه ها را پاک سازی می کند و به درمان مشکلات پوستی مانند آکنه، سیاهی دور چشم، خارش و ترک های پاشنه پا کمک می کند. در این مقاله، به بررسی جامع خواص خیار و محصولات مرتبط با آن مانند روغن تخم خیار، پوست خیار، هیدروسول و عصاره آن می پردازیم.

مواد مغذی در خیار

خیار سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر مواد مغذی است که به روش‌های مختلفی به سلامت پوست و بدن کمک می‌کنند. مواد مغذی اصلی موجود در خیار شامل موارد زیر می‌شوند:

• آب: خیار ۹۵ تا ۹۶ درصد از آب تشکیل شده است. این محتوای بالای آب، خیار را به یک میوه مفید برای آبرسانی به بدن تبدیل می‌کند.
• فیبر: خیار حاوی مقدار زیادی فیبر است. فیبر به احساس سیری کمک کرده، از پرخوری جلوگیری می‌کند و در کاهش وزن مؤثر است. همچنین برای بهبود هضم غذا و کاهش یبوست مفید است. خوردن خیار با پوست مقدار فیبر بیشتری را به بدن می‌رساند.
• ویتامین‌ها:
  • ویتامین C: یکی از ویتامین‌های مهم موجود در خیار است. این ویتامین یک آنتی‌اکسیدان است و به مقابله با پیری زودرس، تقویت سیستم ایمنی، و سلامت پوست کمک می‌کند. ویتامین C به رشد سلول‌های جدید سرعت می‌بخشد. پوست خیار حاوی ویتامین C است.
  • ویتامین K: در خیار یافت می‌شود. این ویتامین برای رشد استخوان‌ها و تقویت آنها، جلوگیری از لکه‌های پوستی، و جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی مؤثر است. پوست خیار حاوی ویتامین K است.
  • ویتامین E: خیار غنی از ویتامین E است. این ویتامین یک آنتی‌اکسیدان قوی است و در کاهش چین و چروک و آثار پیری زودرس نقش دارد.
  • ویتامین A: در خیار یافت می‌شود. برای رشد و تقویت سیستم ایمنی مفید است.
  • ویتامین‌های گروه B: شامل ویتامین B1 (تیامین)، B2، B5 (پانتوتنیک اسید)، و B6 در خیار و آب خیار وجود دارند. این ویتامین‌ها برای سلامت کلی بدن و سیستم عصبی مفید هستند. همچنین نیاسین (ویتامین B3) و فولات (ویتامین B9) نیز در خیار یافت می‌شوند.
• مواد معدنی:
  • پتاسیم: خیار دارای پتاسیم قابل توجهی است. نسبت بالای پتاسیم به سدیم در خیار (۲۷۲ میلی‌گرم پتاسیم در مقابل ۴ میلی‌گرم سدیم در ۳۰۰ گرم خیار) به تنظیم فشار خون بالا کمک می‌کند. پوست خیار حاوی پتاسیم است.
  • منیزیم: در خیار یافت می‌شود. برای سلامت قلب، سیستم عصبی، و عملکرد کلی بدن مهم است.
  • منگنز: خیار حاوی منگنز است.
  • سیلیکا (سیلیس): در خیار وجود دارد و برای سلامت مو، بافت‌ها، و مفصل‌ها مفید است. به افزایش انعطاف‌پذیری و نرمی پوست کمک می‌کند.
  • کلسیم: در خیار یافت می‌شود. برای سلامت استخوان‌ها مهم است.
  • فسفر: در خیار وجود دارد.
  • سدیم: خیار مقدار کمی سدیم دارد.
  • روی (زینک): در خیار یافت می‌شود.
  • گوگرد: خیار حاوی مواد گوگردی است.
• ترکیبات دیگر:
  • آنتی‌اکسیدان‌ها: خیار غنی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است که با رادیکال‌های آزاد مقابله کرده و از پیری زودرس و آسیب‌های سلولی جلوگیری می‌کنند. پوست خیار نیز حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی است.
  • اسید کافئیک (Caffeic Acid): یکی از مواد موجود در خیار است که دارای خواص ضد التهابی است و به جلوگیری از تجمع آب زیر پوست کمک می‌کند.
  • کوکوربیتاسین‌ها (Cucurbitacins): این ترکیبات در خیار یافت می‌شوند. ممکن است در برخی افراد باعث مشکلات گوارشی شوند، اما همچنین دارای خواص ضد خارش و ضد التهابی هستند.
  • مواد شیمیایی گیاهی (Phytochemicals): آب خیار حاوی این مواد است که به تولید کلاژن کمک می‌کنند.
  • لیگنان‌ها (Lignans): ترکیباتی آنتی‌اکسیدانی هستند که در پوست خیار یافت می‌شوند.
  • فلاونوئید ها (Flavonoids): در خیار وجود دارند و به کاهش التهاب کمک می‌کنند.
  • ارپسین (Erepsin): آنزیمی در خیار است که به کشتن کرم روده کمک می‌کند.
  • اسیدهای چرب ضروری: روغن تخم خیار حاوی اسیدهای چرب ضروری مانند امگا ۶ و ۹ است که برای سلامت پوست و مو مفید هستند.
  • الکترولیت‌ها: خیار به دلیل داشتن آب و الکترولیت‌ها به تأمین رطوبت بدن کمک می‌کند.
  • سایر: مواد ازته، هیدروکربنه، کمی چربی، کربنات کلسیم، و سلولز نیز در خیار یافت می‌شوند.

در نهایت، خیار به دلیل این ترکیب غنی از آب، ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها، فواید بی‌شماری برای سلامتی دارد.

فواید خیار در کاهش وزن و سلامت عمومی

خیار با بیش از ۹۵% آب، یک انتخاب ایده آل برای کاهش وزن است. این میوه کم کالری (فقط ۱۶ کالری در هر ۱۰۰ گرم) احساس سیری ایجاد می کند و متابولیسم را تقویت می نماید. مطالعات نشان می دهند که مصرف منظم خیار در رژیم غذایی، به دفع سموم و بهبود عملکرد کلیه ها کمک می کند. همچنین، فیبر موجود در آن برای درمان یبوست و تنظیم گوارش مفید است.

• سلامت قلب: پتاسیم و منیزیم در خیار، فشار خون را تنظیم و از بیماری های قلبی جلوگیری می کنند.

• کنترل قند خون: ترکیباتی مانند کوکوربیتاسین (Cucurbitacin) در خیار، سطح گلوکز خون را متعادل می سازد.

روغن تخم خیار

روغن تخم خیار، عصاره ای ساخته شده از پرس سرد دانه های خیار، به عنوان یک ماده معجزه آسا در مراقبت از پوست و مو شناخته می شود. این روغن به دلیل ترکیبات غنی از ویتامین E، اسیدهای چرب ضروری (مانند امگا ۶ و ۹) و آنتی اکسیدان ها، به سرعت جذب پوست می شود و برای تمامی انواع پوست، حتی پوست های حساس، مناسب است. در ادامه، مهمترین خواص این روغن را بررسی می کنیم.

۱. روغن تخم خیار برای پوست صورت و پوست‌ های حساس

• کاهش پف زیر چشم: خاصیت ضد التهابی و مرطوب کنندگی این روغن، تورم و سیاهی ناحیه زیر چشم را کاهش می دهد.

• درمان پسوریازیس: ترکیبات ضد التهابی و اسید های چرب، التهاب و خشکی ناشی از پسوریازیس را تسکین می دهند.

• غیرکومدون زا: منافذ پوست را مسدود نمی کند و برای پوست‌ های مستعد آکنه و حساس ایده آل است.

جدول زیر خلاصه‌ ای از فواید روغن تخم خیار برای پوست را نشان می دهد:

۲. تقویت مو و ناخن‌ها با روغن تخم خیار

• بهبود قابلیت ارتجاعی مو: اسیدهای چرب موجود در این روغن، ساختار مو را تقویت کرده و از شکنندگی آن جلوگیری می کنند.

• تقویت ناخن‌ها: ماساژ روغن تخم خیار روی ناخن‌ ها و خشکی  آن ها را کاهش می دهد.

• ماساژ صورت: استفاده از این روغن حین ماساژ صورت، گردش خون را بهبود می‌ بخشد و پوستی درخشان ایجاد می کند.

۳. چگونگی استفاده از روغن تخم خیار

• برای پوست صورت: ۲-۳ قطره روغن را با حرکات دورانی روی پوست تمیز بمالید.

• برای پف زیر چشم: شبها قبل از خواب، مقدار کمی روغن را با نوک انگشت روی ناحیه مورد نظر بزنید.

• برای موها: روغن را به انتهای موها و پوست سر ماساژ دهید و پس از ۳۰ دقیقه بشویید.

پوست خیار

پوست خیار یکی از بخش های مغفول این میوه پرکاربرد است که سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیبات مفید برای سلامت بدن است. برخلاف تصور رایج که پوست خیار را دور می ریزند، تحقیقات نشان می دهد این بخش حاوی بیش از ۵۰٪ از ارزش غذایی کل خیار است. از آنتی اکسیدان های قوی تا فیبر غذایی، پوست خیار می تواند به بهبود گوارش، تقویت سیستم ایمنی و حتی زیبایی پوست کمک کند.

جدول مقایسه ارزش غذایی پوست خیار و بخش داخلی آن

فواید پوست خیار برای سلامتی

• منبع غنی آنتی اکسیدان ها: پوست خیار حاوی ترکیباتی مانند کورکوربیتاسین و لیگنان ها است که با رادیکال های آزاد مبارزه می کنند.

• بهبود هضم غذا: فیبر موجود در پوست خیار به تنظیم حرکات روده و پیشگیری از یبوست کمک می کند.

• حفظ آب بدن: پوست خیار به دلیل داشتن آب و الکترولیت ها، به تأمین رطوبت بدن کمک شایانی می کند.

• سلامت پوست: ویتامین C و سیلیس موجود در پوست، باعث تولید کلاژن و جوان سازی پوست می شوند.

چرا نباید پوست خیار را جدا کنید؟

بسیاری از افراد به دلیل ترس از باقیمانده آفتکش ها یا طعم کمی تلخ، پوست خیار را می گیرند. اما شستشوی صحیح با آب و سرکه یا استفاده از خیار های ارگانیک این مشکل را حل می کند. جالب است بدانید که فیبر محلول موجود در پوست خیار، جذب قند را کند می کند و برای افراد دیابتی مفید است. همچنین، ترکیبات ضد التهابی آن در کاهش تورم و آکنه پوست مؤثرند.

روش های استفاده از پوست خیار در رژیم غذایی

• پوست خیار رنده شده را به سالاد یا ماست اضافه کنید.

• در اسموتی های سبز از پوست خیار همراه با میوه ها استفاده نمایید.

• به عنوان جایگزین سالم چیپس، پوست خیار را با کمی نمک و روغن زیتون در فر خشک کنید.

سؤالات متداول درباره خواص خیار

خیار چه فوایدی برای پوست دارد؟

خیار به دلیل داشتن ویتامین‌ها (مانند C و K)، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و آب فراوان، فواید متعددی برای پوست دارد. این فواید شامل کاهش ورم و پف (به‌ویژه زیر چشم)، کمک به پوست‌های مستعد آکنه با خاصیت قابض، مقابله با پیری زودرس از طریق مبارزه با رادیکال‌های آزاد و تحریک تولید کلاژن، کاهش و تسکین تحریکات پوستی مانند آفتاب‌سوختگی و گزیدگی حشرات با اثرات خنک‌کننده و ضدالتهابی، آبرسانی عمیق به پوست، کمک به روشن کردن و یکنواخت کردن رنگ پوست، مبارزه با سلولیت با کمک به تولید کلاژن، و درمان منافذ باز پوست با خاصیت خنک‌کنندگی می‌شود. ویتامین C موجود در خیار رشد سلول‌های جدید را تسریع کرده و اسید فولیک با سموم محیطی مقابله کرده و از خستگی و پیری زودرس جلوگیری می‌کند. آنتی‌اکسیدان‌های آن نیز با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کنند.

چگونه می‌توان از خیار برای مراقبت از پوست صورت استفاده کرد؟

روش‌های مختلفی برای استفاده از خیار برای پوست صورت وجود دارد. می‌توان از برش‌های تازه خیار یا آب خیار برای کاهش پف و شادابی پوست استفاده کرد. تونر خنک‌کننده خیار با جوشاندن و مخلوط کردن خیار تهیه می‌شود که برای تسکین آفتاب‌سوختگی و قرمزی مفید است. ماسک تسکین‌دهنده خیار با مخلوط آب خیار، خاک رس آرایشی و روغن درخت چای برای پوست‌های حساس و مستعد آکنه استفاده می‌شود. ماسک ترمیم‌کننده خیار با ترکیب خیار خرد شده و جو دوسر برای کم‌رنگ کردن لکه‌ها به کار می‌رود. همچنین می‌توان آب خیار را با چند قطره آبلیمو برای جوان‌سازی پوست ترکیب کرد و روی صورت اعمال نمود. صابون خیار نیز برای پاکسازی، آبرسانی، کاهش التهاب و جوانسازی پوست مفید است.

 آیا خیار می‌تواند به سلامت دستگاه گوارش کمک کند؟

بله، خیار نقش مهمی در سلامت دستگاه گوارش دارد. خیار ملین است و به هضم غذا کمک می‌کند. فیبر موجود در خیار، به‌ویژه در پوست آن، به تنظیم حرکات روده و پیشگیری از یبوست کمک می‌کند. همچنین، خیار به دلیل داشتن آب فراوان، به آبرسانی بدن و دفع سموم کمک می‌کند که برای پاکسازی دستگاه گوارش مفید است. در طب سنتی، آب خیار برای رفع التهاب معده و پاک کردن کبد سودمند دانسته شده است. مصرف خیار همراه با غذا نیز می‌تواند به درمان یبوست کمک کند. با این حال، افراد دارای معده ضعیف یا کولیت باید در مصرف آن احتیاط کنند و ممکن است نیاز باشد آن را با نمک، عسل یا مویز مصرف کنند تا از ایجاد نفخ و مشکلات گوارشی جلوگیری شود.

خیار چه نقشی در کنترل قند خون و فشار خون دارد؟

خیار برای کنترل قند خون و فشار خون می‌تواند مفید باشد. شاخص قند خونی خیار بسیار پایین (حدود ۱۵) است که آن را به گزینه‌ای مناسب برای افراد دیابتی تبدیل می‌کند. خیار حاوی هورمون‌هایی است که لوزالمعده برای تولید انسولین به آن‌ها نیاز دارد و مصرف پوست آن می‌تواند به کنترل سطح قند خون کمک کند. در مورد فشار خون، خیار حاوی مقادیر قابل توجهی پتاسیم و سدیم بسیار کم است. این عدم تعادل به نفع پتاسیم به تنظیم فشار خون کمک می‌کند، زیرا پتاسیم به دفع سدیم اضافی از کلیه‌ها و جلوگیری از احتباس آب در بدن کمک می‌کند.

فواید مصرف خیار در دوران بارداری چیست؟

مصرف خیار در دوران بارداری به دلیل دارا بودن ویتامین‌ها (K، C) و مواد معدنی (پتاسیم، زینک، منگنز) برای سلامت مادر و جنین مفید است. این مواد مغذی به تامین نیازهای بدن در این دوره کمک می‌کنند. خیار به دلیل آب فراوان، به آبرسانی بدن مادر که در دوران بارداری اهمیت دارد، کمک می‌کند. برای جنین، ویتامین C به شکل‌گیری و تقویت سیستم ایمنی و ویتامین K به رشد و تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند. همچنین، فیبر موجود در خیار می‌تواند به کاهش مشکل رایج یبوست در دوران بارداری کمک کند.

روغن خیار چه خواصی دارد؟

روغن تخم خیار که از پرس سرد دانه‌های خیار تهیه می‌شود، سرشار از ویتامین E، اسیدهای چرب ضروری (امگا ۶ و ۹) و آنتی‌اکسیدان‌ها است. این روغن به سرعت جذب پوست شده و برای انواع پوست، حتی پوست‌های حساس مناسب است. خواص آن شامل کاهش پف و سیاهی زیر چشم به دلیل خاصیت ضدالتهابی و مرطوب‌کنندگی، درمان پسوریازیس با ترکیبات ضدالتهابی و اسیدهای چرب، غیرکومدون‌زا بودن (مسدود نکردن منافذ و مناسب برای پوست مستعد آکنه)، تقویت قابلیت ارتجاعی مو و ناخن‌ها با اسیدهای چرب، جلوگیری از بروز لک‌های پوستی با خاصیت آنتی‌اکسیدانی در برابر اشعه UV، سم‌زدایی بدن با دفع مایعات اضافی و سموم، جلوگیری از پیری زودرس و کاهش چین و چروک با آنتی‌اکسیدان‌ها و اسیدهای چرب، کاهش درد آرتروز با ماساژ مفاصل و آبرسانی عمیق پوست می‌شود. همچنین برای جلوگیری از ریزش مو و رفع خشکی و وزی تار موها مفید است.

آیا پوست خیار هم خواصی دارد؟

بله، پوست خیار بخش بسیار مغذی این میوه است و حاوی بیش از ۵۰% ارزش غذایی کل خیار شامل فیبر، ویتامین K، ویتامین C و پتاسیم است. پوست خیار منبع غنی آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند کوکوربیتاسین و لیگنان‌ها است که با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کنند. فیبر آن به بهبود هضم غذا و پیشگیری از یبوست کمک می‌کند. پوست خیار به دلیل داشتن آب و الکترولیت‌ها به حفظ آب بدن کمک می‌کند و ویتامین C و سیلیس موجود در آن باعث تولید کلاژن و جوان‌سازی پوست می‌شوند. همچنین، فیبر محلول در پوست خیار جذب قند را کند کرده و برای افراد دیابتی مفید است و ترکیبات ضدالتهابی آن در کاهش تورم و آکنه پوست مؤثرند.

خیار در طب سنتی چه جایگاهی دارد و چه هشدارهایی در مورد مصرف آن وجود دارد؟

در طب سنتی ایران، خیار سرد و تر دانسته شده و خنک‌کننده بدن است. برای رفع سردرد ناشی از گرما، آشامیدن آب خیار جهت رفع تب‌های شدید، تسکین حرارت صفرا و خون، التهاب معده، تشنگی، پاک کردن کبد، افزایش ادرار، دفع سنگ کلیه و مثانه و بهبود یرقان مفید شمرده شده است. بوییدن و مالیدن آن بر پیشانی برای رفع سردرد، گرفتگی، بی‌حوصلگی و کم‌خوابی توصیه شده است. همچنین برای تصفیه خون، حل کردن اورات و اسید اوریک (درمان نقرس)، و کمک به بیماران دیابتی (با مصرف خود خیار و تخم آن) مفید دانسته می‌شود.

با این حال، مصرف خیار در برخی شرایط توصیه نمی‌شود یا باید با احتیاط صورت گیرد. افراد دارای اسهال باید از خوردن خیار خودداری کنند. کودکان کم سال نیز بهتر است کمتر خیار مصرف کنند. خوردن خیار با پوست، به‌ویژه اگر تازه نباشد، ممکن است باعث باد معده و قولنج شود و برای معده‌های ضعیف و سوء هاضمه ضرر دارد (که باید با عسل یا مویز مصرف شود). خیار خیلی رسیده و زرد شده ممکن است تولید دل درد کند. زیاده‌ روی در مصرف خیار برای اشخاصی که ناراحتی معده دارند ممکن است باعث اختلال در دستگاه گوارش شود. همچنین، خیارشور برای کسانی که ضعف دید، رماتیسم، زخم روده و اثنی‌عشر، ورم کلیه، سنگ کلیه و کمر درد دارند، منع مصرف دارد. خیار نفاخ است و برای رفع نفخ آن می‌توان از عرق نعنا یا آبجوش و نبات استفاده کرد. برخی افراد ممکن است به خیار حساسیت داشته باشند که باعث خارش و ورم (به خصوص در دهان) می‌شود و ممکن است پختن آن به جای خام خوردن کمک‌ کننده باشد. مصرف بیش از اندازه خیار ممکن است در برخی موارد باعث طاسی شود (این مورد نیاز به تحقیقات بیشتر دارد و در منابع مختلف به آن اشاره شده است). انتخاب خیارهای تازه، سفت و بدون لکه و شستشوی دقیق آن‌ها قبل از مصرف برای جلوگیری از مواد شیمیایی مضر توصیه می‌شود.