روغن تخم هویج یکی از روغن‌های ارزشمند در مراقبت از پوست است که به دلیل خواص ضد التهابی، ضد باکتریایی و آنتی‌اکسیدانی خود بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این روغن غنی از بتا کاروتن، ویتامین E و اسیدهای چرب ضروری است که به بازسازی و تقویت سلول‌های پوست کمک می‌کند. استفاده از روغن تخم هویج می‌تواند در بهبود ظاهر چین و چروک، کاهش التهابات پوستی و محافظت از پوست در برابر آسیب‌های محیطی مؤثر باشد. همچنین، این روغن به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی خود می‌تواند از آسیب‌های ناشی از اشعه UV جلوگیری کرده و به روشن‌تر شدن و یکنواخت شدن رنگ پوست کمک کند.
خاستگاه هویج
هویج دارای دو زیرگونه است: Daucus carota ssp. carota (هویج وحشی) و Daucus carota ssp. sativus (هویج کشت شده). از هر دو زیرگونه می‌توان روغن استخراج کرد. هویج یک گیاه زراعی پرمصرف است و گونه‌های وحشی آن در اروپا و آسیا رشد می‌کنند. منشأ دقیق آن ناشناخته است. این سبزی تقریباً در همه جا کشت می‌شود و بیش از 60 نوع و صدها واریته دارد. برداشت سالانه آن حدود 13 میلیون تن است.
هویج یک گیاه دوساله با برگ های پر مانند (pinnate leaves) است. ارتفاع آن به 0.3 تا 1 متر می رسد. ریشه ها بسته به نوع آن ها شکل متفاوتی دارند. آن ها می توانند کروی، مخروطی یا استوانه ای با یک هسته چوبی (ligneous core) باشند و معمولا نارنجی هستند. هویج ها ریشه اصلی هستند. آوند آبکش (phloem) ریشه به عنوان بافت ذخیره سازی عمل می کند. هویج های وحشی حاوی 7.42 تا 10.83 درصد روغن چرب هستند، هویج های پرورشی 7.3 تا 12.44 درصد. علاوه بر این، هویج حاوی مقادیر قابل توجهی از کاروتن است که مسئول رنگ نارنجی آنها می باشد. مقدار کاروتن 54 پی پی ام است که به وزن خشک آن مربوط می شود.
استخراج روغن هویج
روغن هویج را می توان به روش های مختلفی تولید کرد.
- روش اول: مخلوط کردن عصاره هویج با روغن سویا
- روش دوم: استخراج دانه های هویج با هگزان
پس از استخراج، هگزان با استفاده از تقطیر در خلاء جدا می شود.
رنگ روغن تخم هویج
- اگر عصاره هویج با روغن سویا مخلوط شود، روغن هویج حاصل شفاف و به رنگ قرمز تیره است.
- روغن استخراج شده به رنگ سبز زیتونی مایل به زرد است.
بوی روغن تخم هویج
- استات اتیل، بوی هویج رنده شده
طعم روغن تخم هویج
- در مورد روغن مخلوط خنثی (neutral) است.
- در مورد روغن استخراج شده تلخ (bitter) است.
مواد تشکیل دهنده روغن تخم هویج
جدول‌های زیر به روغن هویج استخراج شده اشاره دارند:
ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب روغن تخم هویج
| نام اسیدهای چرب | محتوای اسید چرب بر حسب درصد |
|---|---|
| لوریک اسید (Lauric acid) | – |
| کاپریک اسید (Capric acid) | – |
| پالمتیک اسید (Palmitic acid) | 3.71 ± 0.05 |
| پالمیتولئیک اسید (Palmitoleic acid) | – |
| استئاریک اسید (Stearic acid) | 0.42 ± 0.38 |
| پتروسِلینیک اسید (Petroselinic acid) | – |
| لینولئیک اسید (Linoleic acid) | 13.19 ± 1.30 |
| گاما-لینولنیک اسید (γ-Linolenic acid) | – |
| آلفا-لینولنیک اسید (α-Linolenic acid) | 0.28 ± 0.16 |
| آراشیدیک اسید (Arachidic acid) | 0.33 ± 0.02 |
| میریستیک اسید (Myristic acid) | – |
| اولئیک اسید (Oleic acid) | 82.08 ± 1.41 |
ترکیب شیمیایی استرول های روغن تخم هویج
| ترکیب (نام انگلیسی) | سهم کل در قسمت غیرقابل صابونی شدن |
|---|---|
| استرول ها (Sterols) | 1.47 |
| استیگماسترول (Stigmasterol) | 12.6 |
| بتا-سیتوسترول (β-Sitosterol) | 35.4 |
| Δ5-آوناسترول (Δ5-Avenasterol) | 19.6 |
| Δ7-آوناسترول (Δ7-Avenasterol) | 32.2 |
ترکیب توکوفرول های روغن تخم هویج
روغن استخراج شده از هویج دارای 0.5 تا 1.0 درصد توکوفرول است.
| ماده مغذی | میزان |
|---|---|
| بتاکاروتن (B-Carotene) | ۰.۳۲% |
| بی‌سابولن (B-Bisabolene) | ۰% |
| اسکوالن (Squalene) | ۰% |
| فیبر (Fibres) | ۰% |
| مواد معدنی (Mineral nutrients) | ۰% |
سایر مواد تشکیل دهنده روغن تخم هویج
مشخصات فیزیکی روغن تخم هویج
عصاره هویج مخلوط با روغن سویا
- شاخص انکسار (refractive index): 1.4760
- چگالی نسبی (relative density): 0.9195
روغن هویج استخراج شده
- شاخص انکسار (refractive index): 1.472 تا 1.477
- چگالی نسبی (relative density): 0.9114 تا 0.9413
- عدد یدی (iodine number): 104.82 تا 110.32
- عدد صابونی شدن (هویج وحشی): 170.63 تا 175.08 ** (هویج پرورشی): 210.45 تا 210.76**
- عدد اسیدی (هویج وحشی): 4.51 تا 4.59 ** (هویج پرورشی): 5.83 تا 5.52**
- نقطه انجماد: -6 درجه سانتیگراد
- مواد غیرقابل صابونی شدن: 1.5%
روغن تخم هویج در داروسازی و پزشکی
روغن هویج به دلیل داشتن مقادیر بالای اسید اولئیک تک اشباع نشده می تواند به عنوان روغن رژیمی استفاده شود. مشاهدات نشان داده است که رژیم غذایی سرشار از اسیدهای چرب تک اشباع نشده، جایگزین مناسبی برای رژیم کم چرب است؛ این نوع رژیم، سطح کلسترول خون را کاهش داده و از عملکرد سیستم ایمنی بدن حمایت می کند. اسیدهای چرب تک اشباع نشده به طور موثرتری نسبت به اسیدهای چرب چند غیر اشباع، خطر تصلب شرایین (arteriosclerosis) را کاهش می دهند، زیرا از تجمع موضعی LDL اکسیده شده در آئورت (local accumulation of oxidised LDL in the aorta) جلوگیری می کنند که این عامل خطر و محرک احتمالی تصلب شرایین و تنگی عروق (narrowing of the blood vessels) است.
روغن تخم هویج در لوازم آرایشی
روغن هویج جزئی از روغن ها و امولسیون های پوستی برای پوست خشک، ترک خورده و پوسته پوسته و همچنین پوست سر است. این روغن برای پوست های بالغ نیز مناسب بوده و می توان آن را به ضد آفتاب و لوسیون های بعد از آفتاب اضافه کرد.
کاربردهای صنعتی روغن تخم هویج
روغن هویج استخراج شده برای رنگ آمیزی مواد غذایی استفاده می شود.
عوارض جانبی ناخواسته روغن تخم هویج
روغن هویج پوست را رنگ می‌کند و فقط باید به صورت رقیق شده و مخلوط با یک روغن حامل دیگر (10 تا 15 درصد) استفاده شود، زیرا قسمت‌های مختلف پوست ظرفیت جذب متفاوتی دارند و ممکن است پوست لکه‌دار شود.
در آزمایش‌هایی که روی موش‌ها انجام شد، تجویز 0.05 میلی‌لیتر بر کیلوگرم باروری را کاهش داد و منجر به سقط جنین شد. این نتیجه به β-bisabolene نسبت داده می‌شود.
انواع هویج غنی از ویتامین ها و مواد مغذی نظیر ویتامین های A، B6 و K، بعلاوه بتاکاروتن و پتاسیم هستند. هویج ها از پوست در برابر تخریب 
رادیکال های آزاد و زوال کلاژن محافظت می کنند و پوست را صاف و پاکیزه می کند. هویج ها می توانند به صورت تازه یا به شکل پودر بسیار غلیظ استفاده شوند. پودر هویج در ماسک های صورت و لایه بردارها به منظور درمان پیری زودرس، چین و چروک ها، خطوط ریز و علایم کشش استفاده می شوند. آب هویج می تواند در هر چیزی از پاک کننده ها تا کرم های صورت تا لوسیون های بدن استفاده شود.
عصاره ریشه هویج
عصاره ریشه هویج (Carrot root extract) عموما در گلیسرین استخراج می شود و مقادیر بالای ویتامین های A و E و بتاکاروتن دارد و در کرم های صورت، سرم ها، کرم های بدن، لوسیون ها و مرهم های لب (Lip balms) به منظور تسکین دادن و نرم کردن پوست آبزدایی شده، چاک خورده، پوسته پوسته شده (Flaky)، خارش دار و ناراحت استفاده می شود.
روغن تخم هویج
روغن تخم هویج از طریق فرایند سرد از تخم هویج استخراج می شود و سرشار از کاروتن ها و آنتی اکسیدان ها است. این روغن سلول ها و بافت های جدید را تحریک می کند و در حالی که تامین کننده مواد مغذی و اسیدهای چرب ضروری است پوست را تغذیه، استحکام، قوام، مرطوب، محافظت و جوانسازی می کند. این روغن غیر کوومدون زا و مفید برای پوست های چرب و خشک هردو است و به تنظیم و متعادل کردن تولید روغن کمک می کند. در درجه نخست، این روغن در محصولات مراقبت پوست ضد پیری استفاده می شود.
اسانس روغنی تخم هویج
اسانس روغنی تخم هویج ضد قارچ، آنتی باکتریال، ضد التهاب و سرشار از آنتی اکسیدان هاست. این اسانس برای پوست بالغ، پوست چرب، اگزما، آکنه، پسوریاریس، بثورات، اسکارها، چین و چروک ها التیام زخم استفاده می شود.
اسانس روغنی تخم هویج ضد قارچ، آنتی باکتریال، ضد التهاب و سرشار از آنتی اکسیدان هاست. این اسانس برای پوست بالغ، پوست چرب، اگزما، آکنه، پسوریاریس، بثورات، اسکارها، چین و چروک ها التیام زخم استفاده می شود.
