سالاک(به انگلیسی: Salak (Salacca zalacca)) گونه ای از درخت نخل (پالم) (خانواده Arecaceae) بومی اندونزی و مالزی است.
این میوه به صورت خوشه ای در پایین درخت پالم (at the base of the palm) رشد می کند و به دلیل پوست فلس دار قرمز مایل به قهوه ای به عنوان میوه مار (snake fruit) نیز شناخته می شود.
ایده پرورش و تولید سالاک (میوه مار)
سالاک بالی Salak Bali (Salacca edulis) مدتهاست مورد علاقه است زیرا این گونه مرطوب و ترد (moist and crunchy) است.ارزش اقتصادی نسبتاً بالایی دارد، به عنوان میوه تازه خورده می شود و همچنین به عنوان ماده اولیه صنعتی برای صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرد.حدود 18 نوع سالاک (میوه مار) در سطح تجاری در اندونزی تولید می شود.
موارد زیر روشهای استاندارد مورد استفاده برای کشت سالاک بالی را تشریح می کند:
تهیه نهال سالاک (میوه مار)
با هدف تولید بهترین کیفیت و میوه های بسیار همگن و اطمینان از عاری بودن نهال از عوامل بیماری زا،نهال ها از بذرهای تهیه شده از گیاه مادر تضمین شده تهیه می شوند.
هرس کردن نهال سالاک (میوه مار)
این عمل با برداشتن شاخه و بخش های زاید که در بخش میانی بر روی گیاه رشد کرده مانند بخش های بی حاصل، پژمرده، مرده و آسیب دیده توسط عامل بیماری زا انجام می شود. هدف از این کار اطمینان از بقای گیاه، تحریک گلدهی، مدیریت گردش هوا و بهینه سازی شدت جذب نور خورشید است.
برگ قدیمی و بدردنخور، برگ آسیب دیده و برگ های اضافی باید هرس شوند. تعداد زیادی ساقه باید برداشته شود، به ویژه نزدیک به میوه. با پیرایش، باغ سالاک خیلی پر برگ نخواهد بود و گردش هوا حفظ می شود. پیرایش گیاه همچنین به توزیع مناسب تغذیه، نه تنها برای بخش رویشی، بلکه برای بخش مولد نیز کمک می کند. هرس کردن گیاه، دو بار در ماه انجام می شود، اما نزدیک به گلدهی یا باردهی، می توان آن را یک بار در ماه انجام داد. اگر در یک خوشه متشکل از چندین گیاه باشد، فقط یک یا دو گیاه را در هر خوشه را نگه دارید و بقیه را ببرید چرا که زیاد بودن گیاه در هر خوشه بهره وری را کاهش می دهد. پیرایش برگ ها تا قسمت میانی گیاه صورت می پذیرد. پس از برداشت محصول، هرس کردن، حفظ بهینه رشد گیاه را تضمین می کند.
وجین کردن علف هرز در باغ
علف هرز (weed) یا گیاهان نامطلوبی را که در باغ میوه (orchard) رشد کرده را باید حذف و تمیز کرد.اولین کنترل علف های هرز پس از 2 ماه از زمان کاشت گیاه انجام می شود و در طی دو ماه بعد 3 بار در هر ماه وجین انجام می شود.پس از آن، وجین هر 6 ماه یکبار، در اوایل و در پایان فصل بارانی انجام شد.در هنگام وجین، خاک نیز شل شد.هدف آن پوشاندن و متراکم ساختن ساقه و ریشه گیاه سالاک (میوه مار) در خاک است.
کود دهی سالاک
این کار با قرار دادن کود آلی مانند کود گاو در خاک انجام شد.هدف حفظ وضعیت مواد مغذی در خاک، تأمین مواد مغذی متعادل برای رشد و نمو گیاه، بهبود کیفیت میوه و افزایش بهره وری گیاه بود.کوددهی سالک بالی با استفاده از کود و ریختن زباله در خاک انجام می شود.
آبیاری گیاه سالاک
با هدف تأمین آب در ناحیه ریشه با توجه به زمان دقیق، تکنیک و مقدار آب، بنابراین جذب مواد مغذی می تواند به خوبی اجرا شود.سالک بالی در مناطق پر باران غالبا از آب باران استفاده می کند.
مراقبت از گیاه سالاک
مراقبت از این گیاه با با هدف کاهش شدت و گسترش آفات و بیماری های تحت کنترل انجام می شود.کنترل آفات و بیماری ها برای جلوگیری از ضرر اقتصادی به طور خاص باعث از بین رفتن و کاهش کیفیت محصول می شود.حشرات و بیماری های مهم مربوط به سالک بالی، کرم (لارو) Lepidiota stigma هستند که ریشه را از بین می برد و کلاله لپیدیوتا خود به ساقه گیاه Silphidae و Pseudococcus sp حمله می کند.دیگر انواع انواع بیماری ها عبارتند از بیماری لکه برگ (Pestalotia sp.)، بیماری لکه گل (Fusarium sp. و Marasmius sp.)، بیماری پوسیدگی میوه (Certocystis paradoxa ،Fusarium sp. و Aspergillus sp.) و ناهنجاری های گیاهی.کنترل آفات با تکنیک مکانیکی انجام می شود.برای کنترل لاروها از جاذب لارو مانند Colocasia esculenta و Cassava استفاده می شود، در حالی که برای کنترل حشره بالغ از لامپ جذاب حشرات استفاده می شود.
چیدن میوه های اضافی میوه مار
این فرایند مقدار هر دسته میوه، که به منظور تولید مقدار و کیفیت مطلوب میوه مطابق با هدف است، را کاهش می دهد.به طور معمول، کشاورزان چیدن میوه های اضافی را نادیده می گیرند و میوه کامل را روی دسته ها بدون حذف میوه باقی می گذارند.نتیجه این امر این است که میوه های کوچک فراوان در یک دسته تشکیل می شود.چیدن میوه 2 تا 3 ماه پس از شکوفه کامل انجام می شود.با نگهداری حدود 20 میوه در هر دسته، 12-14 میوه در کیلوگرم تولید خواهید داشت.
برداشت محصول
این هدف برای به دست آوردن میوه با استاندارد کیفیت مشخص است. میوهسالاک زمانی برداشت می شود که موهای روی سطح پوست ناپدید شده و رنگ پوست قهوه ای مایل به سیاه تغییر شود، میوه به حداکثر اندازه خود برسد، رنگ هسته سیاه یا قهوه ای مایل به سیاه و طعم و عطر میوه خوب باشد.
