صید عقرب

بهترین روش های صید عقرب

پرورش و تکثیر عقرب از جمله کسب و کار هایی است که در صورت آموزش صحیح، اخذ مجوزهای لازم و فعالیت قانونی می تواند بسیار پر درآمد باشد.

فروش زهر عقرب تنها زمانی ممکن است که شما مجوزهای لازم را اخذ کرده باشید و از این طریق راه برای صادرات زهر عقرب نیز برای شما باز می شود.

در مطلب پیش رو قصد داریم انواع روش های استاندارد برای جمع آوری و صید عقرب را معرفی کنیم.

از آنجا که مطالعه رفتار عقرب ها حیاتی (vital) است و روش های جمع آوری برای صید آن ها نقش مهمی ایفا می کند، به نظر می رسد درک روش های مورد استفاده برای صید عقرب ها ضروری است. مقاله مروری پیش رو، مقالات مربوط به روش های جمع آوری و گرفتن عقرب ها را از پایگاه های داده مربوطه با استفاده از کلمات کلیدی عقرب، روش های جمع آوری، جمع آوری، صید استخراج کرده است. بر اساس نوع و اهداف مطالعه، حداقل ده روش جمع آوری و صید عقرب ها وجود دارد، از جمله:

  • استفاده از نور سیاه (اشعه فرابنفش) (Black light)
  • جابجایی سنگ ها (rock-rolling)
  • تله گودالی (pitfall trap)
  • تله آب (water-pan trap)
  • تخریب دیوارهای خشتی و گلی (adobe and mud walls destruction)
  • با استفاده از یک پارچه مرطوب یا گونی جوت (using a wet cloth or gunny sack)
  • ریختن آب در لانه (pouring water into nests)
  • حفر کانال (digging canal)
  • استفاده از نوار لاستیکی (using a rubber band)

نور سیاه و تله زمینی از جمله پرکاربردترین روش ها برای صید عقرب های شبانه هستند. جابجایی سنگ ها متداول ترین روش برای صید عقرب در روز است. در برخی موارد، محقق ممکن است از تمام روش های صید و جمع آوری عقرب استفاده شود.

نتایج و بحث

  یافته های این مطالعه مربوط به طبقه بندی، جمع آوری و گرفتن عقرب ها بسته به نیاز به نمونه های زنده یا مرده است. در برخی موارد، از روش خاصی برای از بین بردن این گونه ها به عنوان راهی برای مبارزه و کنترل آن ها استفاده شد. عقرب ها را می توان بصورت غیرفعال یا فعال جمع آوری کرد.

جمع آوری فعال (Active Collection) عقرب ها

صید عقرب با نور سیاه (نور ماوراء بنفش)

کیفیت متمایز کوتیکول عقرب، خاصیت فلورسانس آن است. این ویژگی بیش از 60 سال پیش کشف شد. عقربها و برخی دیگر از موجودات مانند سخت پوستان هنگام قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (320-400 نانومتر) از طریق خاصیت فلورسانس خود نور سبز-آبی ایجاد می کنند. مولکولهای اسکلت خارجی، اشعه ماوراء بنفش را جذب کرده و مجدداً از خود ساطع می کنند و در نتیجه برای انسان قابل مشاهده می شود. به دلیل خاصیت فلورسانس، بهترین زمان برای گرفتن عقرب در شب استفاده از نور ماوراء بنفش است، به طوری که می توان آنها را به راحتی در تاریکی پیدا کرد. عقرب ها را می توان در شب با استفاده از چراغ قوه نور سیاه مشاهده کرد که در فاصله صحیح از زمین یا دیوارهای آجری نگه داشته شده و به حرکت خود ادامه می دهد. عقربها در زیر نور ماوراء بنفش کاملاً تابش دارند و سپس توسط پنس (انبرک) قابل صید هستند. اخیراً انواع لامپ های دیود ساطع کننده (LED) برای تشخیص و جمع آوری عقرب ها معرفی شده است. در حال حاضر، اکثر مطالعات از نور سیاه برای جمع آوری عقرب ها استفاده می کنند (شکل 1).

 

صید عقرب با نور سیاه (نور ماوراء بنفش)
Androctonus crassicauda زیر نور UV در شب (شهر کاشان ، استان اصفهان)

صید عقرب جابجایی سنگ ها (rock-rolling)

 عقرب ها حیوانات فرصت طلب هستند و از هر سوراخ یا ترک به عنوان پناهگاه استفاده می کنند. این موجودات به راحتی می توانند مکانی مناسب را برای خود در بین مناطق صخره ای بیابند. آن ها معمولاً از ترک ها و حفره های سنگی استفاده می کنند که با اندازه بدن آن ها مطابقت دارد و حیوانات بزرگ تر نمی توانند به آنها نفوذ کنند. بنابراین جابجا کردن سنگ ها می تواند به جمع آوری عقرب ها کمک کند. این روش یکی از متداول ترین روش های صید عقرب ها است. بسیاری از محققان نمونه های خود را از طریق این روش می گیرند.

صید Hemiscorpius lepturus روش جابجایی سنگ ها
جمع آوری Hemiscorpius lepturus با جابجایی سنگ ها (شهرستان باغملک، استان خوزستان، ایران)

روش تله گودالی (pitfall trap) برای صید عقربها

در روش تله گودالی، بر اساس اهداف مطالعه، سوراخ هایی با فواصل زمانی مشخص در زمین حفر می شوند. وجود تعداد زیادی عقرب در منطقه سپس ظروف یا قوطی ها را داخل سوراخ ها قرار می دهند و ناحیه اطراف سوراخ ها را نیز تا زمین پر می کنند. تله گودالی برای گرفتن حیواناتی مانند عقرب، مارمولک، هزارپا، میریاپودا و سوسک استفاده می شود. نقشه ایجاد این تله ها و فواصل و الگوهای آن ها بسته به نیازها و نوع مطالعه و نوع حیوان مورد نظر متفاوت است. حیوان پس از گرفتار شدن در دام قادر به فرار از آن نیست. تله گودالی در اندازه های مختلف ساخته می شود و به اشکال خشک و مرطوب تقسیم می شود. تله گودالی خشک با نصب یک ظرف، قوطی، شیشه یا سطل های پلاستیکی کوچک در زمین ساخته می شود. تله گودالی مرطوب همان تله خشک است اما حاوی یک ماده کشنده برای حیوان گرفتار شده است.

جمع آوری عقرب ها به روش تله گودالی
جمع آوری عقرب ها به روش تله گودالی (شهر کاشان ، استان اصفهان ، ایران)

صید عقرب با تله آب (water-pan trap)

 این روش مشابه تله گودالی است، فقط با این تفاوت که سطل یا سطل کوچک با حجم حدود 1.5 لیتر و ارتفاع 14 سانتی متر، قطر پایین 11.5 سانتی متر و قطر باز شدن 13.5 سانتی متر مدفون در زمین است. بعد از اینکه سطل کوچک در زمین دفن شد، صبح زود یا هنگام غروب تا ارتفاع 5 تا 6 سانتی متر از آب پر می شود و نمونه های به دام افتاده در طلوع آفتاب روز بعد جمع آوری می شوند. در این روش، نمونه ها اغلب در آب غوطه ور می شوند. نصب سطل آب کوچک در زمین در مناطق خشک تر و مناطق بیابانی کارآمدتر است. عقرب ها با وعده آب در این دام ها فریب می خورند و دیگر قادر به فرار نیستند. نقشه تله آب بر اساس نیازها و نوع مطالعه متفاوت است. به نظر می رسد این روش در مناطق گرم و خشک مانند کاشان، خوزستان و مناطق مرکزی ایران با بارندگی تا 150 میلی متر کارآمد است.

صید عقرب ها به روش تله آب
صید عقرب ها به روش تله آب (شهر کاشان، استان اصفهان، ایران)

تخریب دیوارهای خشتی و گلی (adobe and mud walls destruction)

تخریب دیوارهای خشتی و گلی: دیوارهای خشتی یا گلی پناهگاهی امن برای عقرب ها است. عقرب ها در سوراخها و شکافهای پایه دیوارها در سطوح زیرین زمین، جایی که رطوبت کافی وجود دارد، زندگی می کنند. دیوارهای خشتی در اطراف مزارع برای تراس بندی یا جداسازی مزارع از یکدیگر یا از جریان آب، پناهگاهی امن برای عقرب ها است. در مناطق روستایی، دیوارهای خشتی در اطراف مزارع در فاصله کمی از خانه های مسکونی قرار دارند. استفاده از سنگ به عنوان پی ساختمانها نیز فضا و زیستگاه مناسبی برای عقربها ایجاد می کند. این نوع فونداسیون ساختمان بیشتر در مناطق روستایی و جوامع فقیر دیده می شود. تخریب این دیوارها و دیوارهای سنگی به جمع آوری عقرب ها کمک می کند.
روش تخریب دیوارهای خشتی برای جمع آوری عقرب ها
جمع آوری Hemiscorpius lepturus از طریق تخریب دیوارهای قدیمی خشت و گل (شهر رامهرمز، استان خوزستان، ایران)

 

استفاده از پارچه مرطوب یا گونی جوت (Using a wet cloth or gunny sack)

عقرب ها به دلیل نیازشان به آب در فصل گرم، در فعالیت های شبانه خود جذب مکان های مرطوب می شوند و بدن خود را روی سطوح مرطوب قرار می دهند. در صورت وجود رطوبت کافی، عقرب ها چلیسراهای خود را به مواد حاوی آب مانند لباس های خیس یا گونی اسفنجی به مدت طولانی متصل می کنند تا رطوبت مورد نیاز را از طریق دهان خود جذب کنند. میزان رطوبت عقرب ها با گونه های آن ها متفاوت است. از نیاز رطوبت عقرب ها در فصل گرم می توان برای جمع آوری آنها استفاده کرد، به این صورت که تکه های پارچه مرطوب یا گونی جوت را در شب انداخته و عقرب ها را تا صبح در این تکه ها جمع آوری کرد. این عملیات باید توسط افراد با تجربه و با احتیاط زیاد انجام شود.

صید بوسیله ریختن آب در لانه عقرب

برای گرفتن عقرب های حفار، آب در سوراخ های آن ها ریخته می شود، هنگامی که آن ها بیرون می آیند، توسط پنس گرفتار می شوند. از طریق این روش، آب به آرامی توسط لوله نازکی به داخل لانه عقرب ها ریخته می شود و این عمل تا زمان خروج عقرب از لانه ادامه می یابد تا از غرق شدن جلوگیری شود.

کندن کانال

حفر یک کانال به عمق 15-20 سانتی متر با دیواره های کاملاً صاف و پر کردن آن از آب و بالا نگه داشتن سطح آب در طول شب به جذب عقرب ها در طول فصل فعال آنها کمک می کند. عقرب ها به لبه های مرطوب کانال آب نزدیک می شوند و در آن می افتند و غرق می شوند. از این روش می توان برای جلوگیری از نفوذ عقرب ها به خانه های مسکونی استفاده کرد. حفر کانال نیز یک اقدام مناسب برای نیروهای نظامی و همچنین افرادی است که مدت کوتاهی را در اردوهای آموزشی یا تفریحی گذرانده اند.

نوار لاستیکی

در این روش، یک نوار لاستیکی داخل لانه عقرب قرار داده می شود و به آرامی پیچیده می شود. وقتی نوار لاستیکی به انتهای لانه می رسد و عقرب را لمس می کند، عقرب آن را با چنگال خود محکم نگه می دارد. به آرامی بیرون آوردن گروه، عقرب را نیز بیرون می آورد. کودکان تمایل دارند این ترفند را در مناطق مختلف ایران به عنوان یک سرگرمی ساده انجام دهند.

 

منبع:

Methods for Collecting and Capturing Scorpions: A Review

1 دیدگاه دربارهٔ «بهترین روش های صید عقرب»

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

4 + پنج =