مربی آموزش صابون سازی را چگونه انتخاب کنیم؟

در این مقاله از سری مقالات آموزش صابون سازی آکادمی کسب و کار تک ایده به نحوه انتخاب مربی و استاد آموزش صابون سازی می پردازیم.

مطلب پیش رو می تواند در ادامه مقاله پیشین در وبسایت در نظر گرفته شود:

چگونه با ساخت صابون گیاهی در خانه کسب درآمد کنیم؟

پیش از ورود به بحث اصلی مقدمه ای در رابطه با صابون سازی ارایه شده است.

صابون سازی از زمان های بسیار دور در ایران (بیش از 150 سال) و دیگر نقاط جهان انجام می شده است. در ایران صابون مراغه، آشتیان، رودبار، تهران و تبریز از شهرت زیادی برخوردار بودند.

به احتمال زیاد شما نیز سالخوردگانی را در محله خود بیاد دارید که به شغل تولید صابون اشتغال داشته اند و موی خود را در این راه سپید کرده بودند.

در روش سنتی ساخت صابون با استفاده از دنبه گوسفند و خاکستر چوب ( یا خاکستر گیاهانی همچون اشنان) انجام می شده است.

در روش قدیمی ساخت صابون، خاکستر چوب نقش قلیا را بازی می کند و با هیدرولیز چربی حیوانی صابون تولید می شود. در روش سنتی هیچگونه محاسباتی برای تعیین مقدار دقیق قلیا جهت موازنه قلیا و چربی ها در صابون انجام نمی شود.

کیفیت صابون تولیدی مستقیما به تجربه صابون ساز سنتی وابسته است! در میان صابون سازان سنتی افراد با تجربه و ماهر بسیار زیاد یافت می شوند و این تجربه و مهارت حاصل صرف وقت و زمان بسیار در این حرفه حاصل شده است.

بیشتر بخوانید: رونق صابونسازی سنتی در بروجرد

ببیشتر بخوانید: روش تولید صابون سنتی در آشتیان

در ادامه مسیر، با توجه به پیشرفت علم، به جای استفاده از خاکستر چوب از سدیم هیدروکسید (یا پتاسیم هیدوکسید) به عنوان قلیا استفاده شد و محاسبات تعیین دقیق مقدار قلیای مورد نیاز برای تبدیل مقدار مشخصی از چربی (یا روغن) ممکن شد.

رفته رفته استفاده از روغن های گیاهی به دلیل سازگاری بیشتر با پوست انسان و خواص درمانی جایگزین چربی حیوانی در صابون سازی شد.

کم کم افراد بیشتری به این هنر علاقه مند شدند اما یک مشکل بزرگ سد راه آن ها می شد و آن هم پرسش زیر بود:

چگونه مربی آموزش صابون سازی را انتخاب کنم؟

دغدغه علاقه مندان به آموزش صابون سازی انتخاب مربی کار بلد است. جهت انتخاب استاد مناسب در این حوزه باید تحقیقات کافی انجام دهید تا بعدا دچار پشیمانی نشوید.

متاسفانه مانند خیلی از دیگر کسب و کارها، کلاهبردارن و  افراد بی سواد و بعضا بسیار پر مدعا در آموزش صابون سازی ورود کرده اند. پیش از انتخاب مربی جهت ساخت صابون های دست ساز بهتر است با مشخصه های افراد کلاهبردار در حوزه آموزش صابون سازی بیشتر آشنا شویم.

در صورتی که فرد آموزش دهنده صابون سازی یک یا چند ویژگی ذیل را داشت توصیه می شود پیش از انتخاب وی به عنوان استاد بیشتر تحقیق و اندیشه کنید تا بعدا  از انتخاب خود پشیمان نشوید!

فقدان رزومه کاری قابل قبول در آموزش صابون سازی

فردی که صاحب هیچ گونه رزومه معتبر از جمله مقاله علمی، پتنت، تالیفات یا اثر مکتوبی نیست قطعا گزینه خیلی مناسبی جهت آموزش این حرفه به شما نیست.

متاسفانه در ایران افراد مدعی صابون سازی رو به فزونی هستند، افرادی که فاقد حتی یک اثر مکتوب در معرض نقد عموم نیستند. بعضی از این افراد بجز لاف زدن و لفاظی و تخریب همکاران خود هیچگونه رزومه ی قابل دفاعی از خود ندارند.

شما وقتی می توانید به استاد خود اعتماد کنید که ایشان در حوزه کاری خود صاحب اثر معتبری باشد که بارها توسط متخصصین و عموم افراد مورد کنکاش و نقد قرار گرفته باشد.

فردی که از عمومی شدن اطلاعات خود در زمینه صابون سازی بیم و هراس دارد و با این بهانه که من علم خود را در اختیار هر کسی قرار نمی دهم و  نگران نقد شدن معلومات خود توسط متخصصین است البته نمی تواند استاد خوبی برای هنرجو باشد!

در صورتی که استاد صابون ساز فاقد کتاب یا اثر مکتوب است باید به نتایج کارآموزان قبلی وی توجه کنید. توجه داشته باشید چنین افرادی همان جلسه اول صابون سازی هنرجو را جلوی دوربین می نشانند و هنر جو را در رودربایستی قرار می دهند تا مطالب مورد نظر ایشان را عنوان کند.

توجه کنید که نظرخواهی از هنرجو باید زمانی صورت گرفته باشد که کار آموزش به اتمام رسیده باشد و هنرجو عملا نیازی به مربی مربوطه حس نکند. در آن زمان در صورتی که خود هنر جو از تولیدات خود فیلم ساخت و نظر خود در مورد دوره آموزشی را عنوان کرد می تواند تا حدودی برای شما قابل اعتنا باشد. اگر دیدید که صابون ساز خود دوربین به دست شده و از هنرجو سوال و جواب می کند ممکن است با فرد کلاهبرداری در این حوزه سر و کار داشته باشید.

استفاده از روش های غلط و غیر علمی برای آموزش صابون سازی

متاسفانه در بین بعضی از صابون سازان تجربی روش های غیر علمی و بعضا خطرناک از جهت سلامتی به کارآموزان آموزش داده می شود برای مثال:

• مشاهده شده است بعضی صابون سازان به جای استفاده از ابزارهایی نظیر pH متر برای اندازه گیری pH صابون از زبان خود (zap test) برای تشخیص وجود قلیای مازاد در صابون استفاده می کنند و این روش را به کارآموز نیز آموزش می دهند.

همانطور که آگاه هستید برای ساخت صابون جامد از سدیم هیدروکسید استفاده می شود که با نام قلیا یا سود سوزآور شهرت دارد و زمانی که با پوست انسان تماس داشته باشد بخاطر واکنش با چربی پوست سوزش شدیدی را ایجاد می کند و ماده ای بسیار خطرناک است و باید با احتیاط کامل از آن استفاده کرد. زمانی که صابون به تازگی از قالب خارج شده(به ویژه صابون فرایند سرد) همچنان مقداری قلیای واکنش نداده در صابون وجود دارد و جهت اندازه گیری مقدار پی اچ باید از کاغذ پی اچ یا پی اچ متر های موجود در بازار استفاده شود.

• تست کیفیت روغن ها و کره ها با مالش آن ها بر روی پوست دست! بدیهی است که تست های کیفی اینچنینی به هیچ عنوان توانایی تمیز روغن اصل از تقلبی را ندارد. برای تشخیص روغن اصل به صورت علمی باید پروفایل اسیدهای چرب روغن و همچنین مقدار پروکسید و اسیدهای چرب آزاد و دیگر مواد سازنده آن روغن توسط آزمایشگاه آنالیز و با مقادیری که به عنوان استاندارد و راهنما در دسترس است مقایسه شود. نظر دادن درباره کیفیت روغن بر اساس رنگ، طعم و مزه و … کاملا غیر علمی است.

از آموزش های صابون سازی بدون پشتیبانی استفاده نکنید

به هر شیوه ای که قصد آموزش دیدن دارید چه کتاب، چه کارگاه های کوتاه مدت، چه آموزش مجازی و از هر روش دیگر باید پشتیبانی مناسب از طرف استاد مربوطه ارایه شود. شما در حین کار ممکن است با مشکلاتی مواجه شوید یا پرسش هایی در ذهنتان ایجاد شود در صورتی که خدمات آموزشی که از آن استفاده کرده اید فاقد پشتیبانی مناسب باشد دچار مشکل خواهید شد.

فرض کنید شما در یک کارگاه یک روزه صابون سازی شرکت کرده اید و نحوه ساخت صابون پایه را آموزش دیده اید مطمئن باشید پس از اتمام کارگاه در صورتی که سوالی داشته باشید استاد مربوطه به شما پیشنهاد خواهد کرد در کلاس های ترمیک وی شرکت کنید! بسیار واضح است که کلاس های ترمیک ایشان نیز علاوه بر هزینه های گزاف مشکلات بیشتری برای شما ایجاد خواهد کرد.

از افراد پر مدعا در صابون سازی دوری کنید

درخت هر چه پر بارتر، افتاده تر

کار کردن با افراد پر مدعا و از خود راضی بسیار دشوار است و شما باید روحیه خاصی داشته باشید تا بتوانید با این گونه افراد به مشکل نخورید!

فرد پر مدعا چون طبل تو خالی بلند آواز و میان تهی است!

تخریب کنندگان وجهه رقبا و همکاران صابون ساز

اینگونه افراد معمولا بیشتر زمان خود را به حرف های خاله زنکی و تخریب همکاران و رقبای خود سپری می کنند و زمان زیادی برای فراگیری و به روز رسانی دانش خود ندارند. خصیصه بارز این افراد احساس کاذب عقل کل بودن در زمینه صابون سازی است!

این گونه افراد از پیشرفت هنرجوی خود تا زمانی خشنود هستند که همکار وی نشده باشد! در صورتی که در آینده قصد داشته باشید در زمینه آموزش وارد شوید ممکن است اوضاع تغییر کند و شما نیز از تیر رس تبلیغات منفی چنین افرادی در امان نباشید!

همواره به یاد داشته باشید در هر کسب و کاری که فعالیت می کنید هیچگاه زمان خود را صرف تبلیغات منفی و تخریب وجهه همکاران و رقبای خود نکنید.

رقبا، بهترین منبع برای رشد کسب و کار شما هستند. سعی کنید به پیج رقبای خود سر بزنید و نقاط قوت و نقاط ضعف کسب و کار وی را بیابید و از آن ها به نفع خود بهره ببرید.

افرادی که آموزش مجازی یا استفاده از کتاب را قبول ندارند

اساس انتقال دانش بشری بر پایه کتاب استوار است! از زمانی که کاغذ اختراع شد (یا حتی پیش از آن)، دانش افراد به صورت مکتوب نسل به نسل انتقال یافته است.

زمانی که کتابی نوشته می شود مولف مجبور است از منابع گوناگونی جهت تامین محتوی کتاب خود استفاده کند و البته تجربیات و دانش خود را نیز در کتاب مطرح می کند. چون پس از چاپ کتاب امکان ویرایش و تصحیح مطالب وجود ندارد، مولف تمام تلاش خود را می کند تا کتابی که تالیف می کند دارای کمترین نقص باشد. از سوی دیگر خود ناشرین قبل از چاپ کتاب در کار ویراستاری علمی و نگارشی به مولف کمک می کنند تا نواقص کتاب به حداقل برسد! بنابراین همچنان استفاده از کتاب جهت انتقال دانش بشری یکی از مهمترین روش های قابل اعتماد است!

امروزه فضای مجازی و شبکه های اشتراک فیلم  نیز در زمینه انتقال اطلاعات و دانش بشری نقش بسیار کلیدی ایفا می کنند. افراد زیادی دانش  و تجربه خود را به رایگان در کانال یوتیوب خود به اشتراک می گذارند. شاید از خود بپرسید مگر می شود فردی حاصل تجربیات چندساله خود در زمینه کسب و کار را به رایگان در اختیار دیگران قرار دهد؟

در واقع انتقال این اطلاعات رایگان رایگان هم نیست! به این گونه افراد یوتیوبر می گویند که بابت بازدیدهایی که از ویدیوهای آن ها می شود از شرکت گوگل پول دریافت می کنند. بنابراین با خیال راحت اطلاعات خود را در اختیار دیگران قرار می دهند و خود نیز از مزایای مالی آن بهره مند می شوند.

امروزه وبسایت هایی وجود دارند که متخصصین کسب و کار دانش خود را به صورت بسته های آموزشی عرضه می کنند. نمونه خارجی این گونه وبسایت ها که در زمینه آموزش صابون سازی نیز محصولات بسیار عالی ارایه کرده است وبسایت Udemy است.

مدرسان و صاحبین مشاغل از سرتاسر دنیا امکان همکاری با این وبسایت را دارند و بنابراین آموزش های بسیار با کیفیتی در این وبسایت ها ارایه می شود.

نمونه های ایرانی این نوع وبسایت ها مکتب خانه، فرادرس، دانشجویار و امثالهم است.

بنابراین آموزش مجازی امری بسیار متداول و همه گیر در دنیاست. اگر در خارج از کشور امکان آموزش مجازی صابون سازی وجود داشته و روز به روز بر تعداد آموزش های معتبر در این زمینه افزوده می شود در ایران نیز این امکان وجود دارد.

معمولا افرادی ادعای ناکارآمدی آموزش های مجازی یا کتاب را دارند که خود در این زمینه دارای ضعف هستند و توانایی انتقال مفاهیم به هنرجوها را ندارند.

مربی صابون سازی که روش های جدید و علمی را رد می کنند

متاسفانه در بین صابون سازان تجربی افرادی دیده می شوند که استفاده از روش های علمی و بویژه دانش شیمی را در صابون سازی رد می کنند و جالب آنکه این معدود افراد بی سواد صابون سازانی را که با روش های نوین علمی آموزش می دهند را مورد اهانت قرار می دهند.

از افرادی که تمایلی به مطالعه منابع روز دنیا در زمینه صابون سازی ندارند و اطلاعات آن ها بروز نشده دوری کنید.

اخذ مبالغ هنگفت و شرط و شروط های عجیب جهت آموزش صابون سازی

مربیان آموزش صابون سازی مشاهده شده اند که آموزش خود را به صورت ترمیک (معمولا سه ترم) ارایه می دهند. اینگونه افراد در ازای هر ترم آموزش 7-8 میلیون تومان از هنرجوی بیچاره اخذ می کنند. این افراد فرمول نویسی و ساخت صابون های درمانی، ساخت صابون های شیر و … را به ترم سوم موکول می کنند. بسیار پر واضح است هنرجو پس از ترم اول (که دو سه تا نصف روز بیشتر طول نمی کشد) متوجه می شود که مبلغ پرداختی برای فراگیری صابون سازی با درآمد حاصله از این کار همخوانی ندارد.

در واقع هنرجویی که برای فراگیری فرمول نویسی و ساخت صابون شیر مجبور است 20-25 میلیون تومان هزینه کند و هزینه ای مربوط به خرید مواد اولیه و … نیز را پرداخت کند قطعا در این کار موفقیتی نخواهد داشت.

توجه داشته باشید این گونه افراد که معمولا لاف می زنند ما علم خود را در اختیار هر کسی قرار نمی دهیم علم صابون سازی را به شما آموزش نخواهند داد. نهایت صابون هایی که با این افراد بتوانید فرا بگیرید چند صابون پایه ساده است که با هزینه های بسیار کمتر نیز می توانستید آن ها را بسازید!

اصرار بر خرید مواد اولیه از خود صابون ساز یا فرد مورد نظر وی

بسیار اتفاق می افتد که فردی که آموزش صابون سازی را انجام می دهد علاوه بر آموزش تاکید دارد که مواد اولیه را از خود او و یا فروشنده ای که او معرفی می کند خریداری شود. متاسفانه این افراد با بهانه این که کیفیت روغن ها و مواد اولیه آن ها یا فروشنده مورد نظرشان بالاتر است مبالغ بسیار بالاتری را از این بابت از هنرجویان دریافت می کنند!

این گونه صابون سازان از این راه سود زیادی به جیب می زنند! هنر جو باید روش های تعیین کیفیت روغن ها (چه به صورت علمی و آنالیز های شیمیایی و چه به صورت تجربی و شهودی) را بیاموزد تا مجبور نباشد مواد اولیه خود را از یک فروشنده خریداری کند!

توجه: هرگاه مشاهده کردید صابون ساز قصد دارد شما را در آینده وابسته به خود کند بدانید با فرد مورد اطمینانی طرف نیستید!

دوری از صابون سازانی که به هنرجویان قبلی خود توهین می کنند؟

اگر مربی صابون سازی در پیج یا شبکه ی اجتماعی خود به هنرجویان قبلی که به هر دلیلی به عملکرد وی اعتراض دارند توهین می کند باید در نظر داشته باشید در صورتی که از آموزش های وی استفاده کنید همین سرنوشت در انتظار شما خواهد بود.

نمونه هایی مشاهده شده که یک هنرجو پس از آن که دو ترم آموزش صابون سازی نزد صابون ساز تجربی دیده است زمانی که با مشکل مواجه شده است به جای پاسخ گو بودن مربی صابون ساز با توهین مواجه شده است. صابون ساز تجربی با بهانه این که فرمولاسیونی که به هنرجو داده دقیقا همانند فرمولاسیونی است که خود وی از آن استفاده می کرده از زیر بار مسولیت فرار کرده!

چگونه امکان دارد فردی پس از دو ترم آموزش صابون سازی (آن هم به صورت حضوری) صابونی بسازد که پوست مردم را می سوزاند و مربی صابون ساز نیز توان رفع مشکل وی را نداشته باشد؟! در این موارد دو حالت بیشتر وجود ندارد: 1- روش آموزش صابون ساز مشکل دارد و قادر نیست به درستی مطالب را به هنرجو انتقال دهد 2- صابون ساز از بیم ایجاد رقیب تمامی مطالب و نکات کاربردی را به هنرجو انتقال نمی دهد تا وی را مجبور کند در ترم های بعدی وی شرکت کند یا آن که مواد و تجهیزات را نیز از وی تهیه کند!

آیا استفاده از کتاب برای فراگیری صابون سازی کارآمد است؟

قطعا یکی از مهمترین روش های آموزش هر کسب و کاری استفاده از کتاب است و صابون سازی نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما توجه داشته باشید کتاب باید دارای پشتیبانی باشد!

شما با مطالعه کتاب سوالات گوناگونی به ذهنتان خطور می کند، مولف کتاب باید پشتیبانی مناسب جهت رفع ابهامات خواننده را فراهم کرده باشد. همچنین توجه داشته باشید کتاب صابون سازی باید همراه با فیلم های آموزشی مرتبط با محتوی کتاب باشد تا فرایند یادگیری را برای خواننده آسان تر کند.

در این مقاله نکات مهم در انتخاب مربی آموزش صابون سازی بررسی شد. شما چه موارد دیگری می توانید به این فهرست اضافه کنید؟

لطفا نظر خود را در زیر همین مقاله کامنت کنید.